Daha fazla görüntüle

APT Coin Nedir? Aptos Projesi Hakkında Bilinmesi Gerekenler

8 mins
yazar Shilpa Lama
Çevrildi Hasan Coşkun

Layer 1 blockchain projesi Aptos, ekosistemi, ağı ve yerel tokeni APT ile merak uyandırıyor. Bu yazıda “Solana katili” olarak anılan altcoin projesine dair bilinmesi gerekenleri ele aldık. İşte modern blockhain projeleri arasında yer alan Aptos’a dair merak edilen pek çok sorunun cevabı.

Sınırlı sayıda Layer 1 blockchain projesi, listelenmeden önce Aptos (APT coin) kadar ilgi görmüştür. Zira APT Coin, geçtiğimiz yıl önde gelen borsaların tamamı tarafından aynı günde listelendi. Üstelik projenin henüz test ağında çok sayıda proje ile güçlü bir ekosistem inşa ettiği görüldü. Bu test sürecinde 100 binlerce kişinin ekosisteme dahil olması ise sektörde ses getirdi.

Altcoin projesinin gördüğü bu yoğun ilgi kısa sürede adını duyurmasını sağladı. Yatırımcılar APT’yi duyarken Aptos nedir sorusunun yerini daha komplike olan “ekosistemi nasıldır” veya “Aptos blockchain’i nasıl çalışır” gibi sorular aldı. İşte bazıları tarafından “Solana katili” olarak görülen ancak bazılarınca abartılı bulunan projeye dair tüm bilinenler.

BeInCrypto TR Premium kanalının üyesi olmak ister misiniz?

Kripto para dünyasında yaşanan kritik olayları erkenden duymak ister misiniz? BeInCrypto Trading ekibi olarak sizleri Telegram grubumuza davet ediyoruz. Gelin siz de topluluğumuza katılın ve tüm sorularınızı uzman kadromuza sorun. Piyasa hareketleri ve alınması gereken önlemlerden ilk siz haberdar olun.

APT Coin Nedir ve Proje Neye Yönelik?

aptos coin nedir

Aptos Move programlama dili ile oluşturulan bir Layer 1 ağıdır. Proje Meta’nın (Facebook) terk ettiği Diem blockchain projesinin halefi olarak görülüyor. Proje ilk kez 12 Ekim 2022’de ortaya çıkarken, 17 Ekim’de mainnet ile birlikte “Aptos Autumn” lansmanı gerçekleşmiştir. Ayrıca ölçeklenebilirlik, güvenilirlik, güvenlik ve genişleme hedefleriyle öne çıkmayı başarıyor. Zira projenin mutabakat mekanizmaları performans optimizasyonu, sistem güvenliği ve akıllı kontrat tasarımları için oldukça yenilikçidir.

Aptos projesinin ana hedefi Web3’ün hızlandırılmış ana akım benimsenmesini teşvik etmektir. Bu nedenle ekosisteminde neredeyse her sektörü kapsayan projeler geliştiriliyor. Bu sayede blockchain’in geniş bir kullanım tabanı bulması hedeflenmekte. Böylece geliştiriciler ana akım benimsenmeye ulaşmak için “gerçek dünyadaki sorunları çözmeye odaklı bir dApp ekosistemi” yaratmaya odaklanıyor. Proje ekibi aşağıdakiler dahil birçok avantajdan söz ediyor:

  • Paralel yürütme motoru
  • İş hacmi ölçeklenebilirliği için yatay parçalama
  • Gelişmiş durum senkronizasyonu
  • Düşük işlem maliyetleri
  • Üst düzey güvenlik özellikleri
  • Modüler tasarım

Aptos projesi şu ana kadar milyonlarca dolarlık fon toplamayı başardı. Örneğin Temmuz 2022’de FTX Ventures ve Jump Crypto liderliğindeki bir Seri A turunda 150 milyon dolar toplandı. Öncesinde ise Tiger Global, Multicoin Capital ve a16z dahil birçok girişimci, Aptos’a toplamda 200 milyon dolar yatırmıştır.

Bu yatırımlar, Aptos’un yerel tokeni olan APT coin tarafında da talebi güçlendirdi. Aptos projesi şu anda Binance Labs stratejik yatırım programının bir parçası sayılmaktadır. Böylece Binance Labs, Aptos’a uzun süreli bir yatırımcısı olacağını duyurmuştur.

Aptos Geliştirici Ekibi Kimdir?

Aptos’un geleceğini ve projenin kalitesini anlamak için projenin kurucu ekibine göz atmak faydalı olabilir. Bu proje Mo Shaikh (CEO) ve Avery Ching (CTO) tarafından ortaklaşa kurulmuş Aptos Labs şirketi tarafından geliştirilmiştir. Eski birer Meta çalışanı olan Shaikh ve Ching, blockchain endüstrisinde önemli tecrübelere sahiptirler.

Bu geliştiriciler, aynı zamanda birer mühendis olarak da kayda değer deneyimlerin sahibidir. Kısacası Aptos Labs, deneyimli tasarımcılar, mühendisler, araştırmacılar ve stratejistlerden oluşan bir gruptur. APT projesinin bu kadar çok ses getirmesindeki ana etkenlerden biri ekibin özgeçmişi kaynaklıdır.

Projenin kendi vizyonu ve teknolojisinin bağımsız bir yapısı olsa da aslında Meta’dan geldiğini unutmamak gerekir. Aptos ekibi kısaca Meta’nın durdurduğunu açıkladığı Diem blockchain girişimini devralan ekiptir. Ayrıca Aptos ekibinin büyük kısmı Diem’in oluşturulması, tasarımı ve geliştirilmesi ile doğrudan ilişkili olan çalışanlardan oluşmaktadır.

Aptos Blockchain Nasıl Çalışır?

blockchain programlama dilleri

Gelişmiş BFT Fikir Birliği ve PoS

Bir layer 1 projesinin diğerlerinden farkını anlamak için ağının çalışma tarzını iyi anlamak gerekir. Aptos blockchain, işlemleri doğrulamak ve onaylamak için bir dizi doğrulayıcı ile birlikte gelişmiş bir BFT kullanmaktadır. Yani Aptos bir Byzantine Fault Tolerance mekanizması ile çalışır. Aynı zamanda Proof of Stake (PoS) temelli ağdır.

Yatırımcı tarafına gelindiğinde ise APT coinler doğrulayıcılar aracılığıyla stake edilmekte. Bu, doğrulayıcılar için iş yüküne yani stake edilen token miktarına bağlı bir oylama ağırlığını da beraberinde getiriyor. Bu oylama ağırlığı doğrulayıcının blockchain fikir birliğine ve yönetimine katılması için gerekli olan gücü temsil etmektedir. Ayrıca doğrulayacılar üzerinden perakende yatırımcıların da stake getirisi elde edebildiği görülüyor.

Light ve Full Node

Aptos istemcileri, full node ve light olmak üzere iki kategoriye ayrılıyor. Full node istemcilerin Aptos işlem defterinin tam kopyasını tutması gerekir. Light node istemciler ise bunun yalnızca kırpılmış bir kopyasını tutmaktadır. Her iki istemci de doğrulayıcıya eklenecek verileri göndermeden önce Aptos defterinin geçmişi ve mevcut durumu hakkında doğrulamalar gerçekleştiriyor.

Move Programlama Dili

Aptos ledger durumunu yansıtmak için blockchain programlama dili olan Move aracılığıyla nesne yönelimli modelini kullanıyor. Move programlama dili blockchain, akıllı kontrat ve diğer uygulamalar için görece yeni ve modern bir platform olarak nitelendiriliyor. Bu programalama dili Meta’nın iptal edilen kripto para /blockchain projeleri olan Libra ve Diem için tasarlanmıştı.

Aptos ekibine göre Move’un gelişmiş akıllı kontrat dili hızlı ve güvenli işlemler için mükemmeldir. Ayrıca Move’un blockchain’lerde akıllı kontrat denetlemeyi ve analiz etmeyi kolaylaştırdığı da iddia edilmektedir. Move programlama dilinde bir derleyici, sanal makine (VM), geliştirici araçları ve güvenli akıllı kontratlar vardır. Bunlar bir doğrulayıcı olarak görev yapan Move Prover’ı temsil etmektedir.

Erişim kontrolü, koruma ve kaynak kıtlığına odaklanan Move programlama dili, doğru kimlik bilgileri olmadan yeni coin minting’i imkansız hale getirmektedir. Bunu garanti eden geliştirici ekip, aynı zamanda kayıp veya çifte harcamaları da engellediklerinin altını çiziyor.

Aptos Coin Nedir ve Paralel İşleme Metodu Nasıl Çalışır?

Aptos’un paralel işlem gerçekleştirme yeteneği, yüksek ölçeklenebilirlik ve verim imkanı sunuyor. Üstelik verim için bir gereklilik olan paralel işlem işleme metodu oldukça güçlü görülüyor. Zira blockhain saniyede 160.000’in üzerinde Move işlemi sağlamak için BlockSTM’den güç alıyor.

Aptos’un paralel işleme metodunda, işlem uygulanabilirliğini kolaylaştırmak için karmaşık atomik işlemler ince ayarlanmıştır. Zira bu ayarlama sayesinde her işlemin ya %100 tamamlandığı ya da hiç gerçekleşmediği görülür. Dolayısıyla bir aracıya güvenmek zorunda kalmadan güvenli bir şekilde P2P işlemlerin yolu açılıyor.

Ayarlanabilir ve Geliştirilebilir Yapı

Layer 1 projesi Aptos’un ana odak alanlarından olan ayarlanabilir ve geliştirilebilir yanları önem arz ediyor. Zira ağın “test etme ve tehdit modelleme yeteneği” sayesinde modüler tasarımı yüksek bir güvenlik sunabiliyor. Ayrıca Move programlama dili Aptos’a blockchain güncelleme ve daha geniş web3 kullanımı için iyi bir çerçeve sağlıyor.

blockchain

Aptos Coin Nedir ve Aptos Ekosistemi Nasıldır?

Aptos projesi Ethereum, Avalanche ve Solana’ya karşı güçlü bir rakip olarak nitelendirildi. Güvenli ve ölçeklenebilir bir blok zinciri sunmayı hedefleyen APT’nin geleceği ise merak ediliyor. Bu gelecekte ağ yapısı kadar ekosistem de önem arz ediyor. Layer 1 ağı şimdiden 130’dan fazla projeden oluşan ekosistemi dikkat çekmeyi başardı.

Aptos Doğrulayıcıları

Bunlar, bir Aptos doğrulayıcı node ve bir full node doğrulayıcısı içeren fikir birliği node’larıdır. Yukarıda da belirttiğimiz gibi fikir birliği ve yönetişimde Aptos token staking ağırlığı önemlidir.

Aptos Public Full Node

Herkese açık full node’lar Aptos blockchain işlem defterinin tam bir kopyasını içermektedir. Bu node’lar doğrulama yapmazlar ve rastgele oluşturulmuş bir node kimliğine sahiptirler. Ayrıca belirli kullanım durumlarında kullanışlı olan statik yani sabit bir node kimliği kullanılmaktadır.

Dizin Oluşturucu Full Node

Index yani dizin oluşturucu full node’lar Aptos ekosisteminde dApp’lerin blockchain verilerine erişimini sağlamaktadır. Örneğin bir DEX veya NFT piyasası uygulamaya özel bir veri modeli kullanmak için full node’ları kullanmaktadır. Bu, verileri yapılandırmadan ve aynı anda birden dApp kullanıcısına sunan bir hizmettir. Kısacası dizin oluşturucu full node’lar ham blockchain verilerini elde etmektedir.

Aptos ve DApp’ler

APT kripto para dünyasında yer alan DeFi, DEX ve NFT sektörlerini içermektedir. Ayrıca Merkeziyetsiz Otonom Organizasyonları yani DAO’ları da ekosisteminde barındırır.

token coin

APT Coin Nedir?

Mevcut Olduğu Piyasalar:

Aptos coin yani APT projenin yerel kripto parasıdır. Aptos 12 Ekim 2022’de resmi olarak 1 milyar token arzıyla birlikte yerel tokeni mainnet’te başlattı. APT’nin minimum birimi Octa olarak ifade ediliyor. Layer ağının geliştiricileri tarafından paylaşılan adına blog yazısına göre APT arzının ilk dağıtımı aşağıdaki gibi planlandı:

KategoriDağılım
Topluluk Payı%51.02
Katı Payı%19
Kuruluş Payı%16.5
Yatırımcı Payı%13.48
APT coin arz dağılımı

Bu dağıtım planına göre, temel katkı sağlayanlara verilecek coin miktarı ve yatırımcı payı 4 yıllık bir kilitlenme süresine sahip olarak görülüyor. Kilitlenme dönemi Mainnet lansman tarihi yani 12 Ekim 2022’den başlamış bulunmaktadır. Ancak ödül token’lar bu süreye tabii değil. Dolaşımdaki APT arzının yaklaşık %82’si şu anda ağda stake edilmiş durumdadır.

Aptos’un Eşsiz Özellikleri Nelerdir?

Henüz 2022’nin başında duyurusu yapılan Aptos projesi kısa sürede ilgi odağı haline geldi. Zira bu içerik yazılırken APT en değerli ilk 35 kripto para birimi arasında yer alıyordu. Projenin öne çıkmasındaki faktörlerden biri Meta ve Project Diem ile olan ilişkisi olarak görülüyor. Bu noktada dünyanın en büyük teknoloji ve sosyal medya platformlarının projeyle ilişkisi Aptos’u görece güvenli gösteriyor.

Hızla popülerlik kazanan Layer 1 ağı oldukça heyecan verici çözümler de vaat etmektedir. Yeni başlayanlar için son derece hızlı, ölçeklenebilir ve güvenli olmayı hedefliyor. Ayrıca ağın gerektiğinde geliştirmeye açık olması da başlı başına bir avantaj sağlıyor. Aptos’un modüler tasarımı geliştiricilerin yeni web3 teknolojilerini hızlı bir şekilde devreye almasının önünü de açıyor.

Güvenliğe gelince ise güvenli private key ile kurtarma desteklenmesi dikkat çekiyor. Bu sayede kayıp parola veya seed ifadesi ile kullanıcı fonlarını kaybetme riski önemli ölçüde azalmakta. Şimdi gelin Aptos’un rakipleri karşısındaki durumuna da bir göz atalım.

Aptos vs. Solana

Solana SOL

Solana mevcut durumda başarılı Layer 1 blockchain’lerden birisi olarak öne çıkıyor. Hız bakımından Aptos şu anda Solana ile eşittir. Her iki proje de paralel hesaplamalar yapabilen motorları kullanıyor. Ancak güvenlik açısından Solana’nın sık sık yaşadığı ağ sorunlarını göz önünde bulundurmak kritik bir önem arz ediyor.

APT ve SOL ağları güvenlik açısından değerlendirildiğinde Aptos’un lehine gözüken şey sahip olduğu güncellenebilirliktir. Yani Aptos ağına istenildiğinde ekleme yapılabilmesi onu arıza durumuna karşı güçlü hale getirmektedir. Ayrıca Aptos blockchain tüm node’ları hem yakındaki node’lar ile hem de lider node’lar ile senkronize edebiliyor.

Yani bir lider node arızalandığında ağı çalışır vaziyette tutmak için devreye diğer node’lar giriyor. Bu oldukça verimli ve güvenli bir önlem gibi gözükse de aynı zamanda biraz fazla hesaplama gereksinimi yaratmaktadır. Buna bağlı olarak da Solana’ya kıyasla daha güçlü donanımı kullanımı gerikiyor.

Aptos vs. Solana’ya genel olarak bir yorum yaparsak Aptos’un daha güvenilir bir çözüm olduğu öne çıkıyor. Ancak APT yeni bir proje olduğundan Solana’yı egale edebilmesi için uzun bir süre gerekecektir. Zira Solana ağı ekosistemi ve üzerinde yer alan projeler ile oldukça güçlü bir konumda.

Aptos vs. Ethereum

Ethereum ETH

Aptos’un Ethereum’dan daha hızlı olduğu oldukça açık biçimde verilere yansıyor. Ethereum’un bir işlemi tamamlaması bir dakikadan fazla sürerken Aptos bunu bir saniyeden daha kısa sürede yapabildiği görülüyor. Tüm tasarım ve donanım farklılıkları göz önüne alınırsa ikisi arasında ciddi donanım farkı da bulunmakta.

Örneğin Ethereum için tek bir çekirdek yeterken Aptos için 16 CPU çekirdeği birden gerekmektedir. Söz konusu durum Aptos’u tercih edecekler için maliyetlerin artması anlamına gelmektedir. Ayrıca ikisi arasındaki güvenlik karşılaştırıldığında Ethereum hala en iyisidir. Üstelik henüz ciddi bir sorun yaşamayan Aptos’un, Ethereum gibi istikrar sahibi rakipleri yenmesi o kadar da kolay değildir. Ethereum’un yüksek gas ve uzun işlem sürelerini hariç tutarsak aslında layer 1 ağları arasında ezici bir üstünlüğe sahip olduğu görülüyor.

Avalanche AVAX Coin

Aptos vs. Avalanche

Aptos’un optimum test koşulları altında Avalanche ağından daha iyi performans gösterdiği görülüyor. Ancak kağıt üzerinde Avalanche bir işlemi Aptos’tan 0,7 saniye daha hızlı tamamlıyor. Gerçek dünya koşullarında ise Aptos’un 0,3 saniyelik bir üstünlüğü olduğu kaydedilmiştir.

TPS açısından ise Aptos Avalanche’ı alt ağ başına 130.000–160.000 TPS ile gölgede bırakmış durumdadır. Aptos’un bu TPS’si Avalanche’daki 4.500 TPS’ine göre oldukça yüksektir. Üstelik Avalanche, Aptos’un düşük tuttuğu gas ücretlerine göre çok daha yüksek bir transfer ücreti sunmaktadır.

Aptos Beklentileri Karşılayacak Mı?

Aptos lansmanından bu yana Libra ve Diem ile ilgili birçok projeyi ekosistemine dahil etmiş durumda. Bunun ekosisteme büyüme fırsatları katacağı düşünüldüğünde bu durum pozitif geleceği işaret ediyor. Aptos’un söz verdiği 160.000 TPS’i sağlayabilmesi durumda birçok rakibini geride bırakabileceği görülüyor.

Sıkça Sorulan Sorular

Aptos Coin Nereden Alınır?

Aptos Coin Nedir?

Aptos projesinin kurucusu kim?

Türkiye’deki en iyi kripto para platformları | Mart 2024

Trusted

Sorumluluk Reddi

Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.

hasan-coskun.png
Hasan Coşkun
Hasan Coşkun 2016 yılından itibaren kripto para alanında yatırımcı ve trader olarak yer alıyor. Kadir Has Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri ve Yeni Medya bölümünde eğitim görüyor. Eğitimi sırasında aldığı dersler arasında “Cryptocurrency and Blockchain” ve “Search Engines and Algorithm” gibi alanına yönelik spesifik dersler de bulunuyor. 2020 yılından itibaren BeInCrypto TR ekibinde Kripto Para Okulu editörü olarak yer alan isim; kripto para, blockchain teknolojisi ve dijital medya ile...
READ FULL BIO
Sponsor
Sponsor