Kripto para ekosisteminde farklı blockchain çözümleri sunulmaya devam ediyor. Özellikle, 2021 yılında yakalanan ivme ile birçok yeni proje kullanıcılar ile buluştu. 2023 yılına gelindiğinde farklı çözümlere odaklanan ağların sayısı yüzleri buldu. Bitcoin ve Ethereum, bu anlamda diğerlerinden önemli ölçüde farklılaşsa da Ergo (ERG) gibi projeler adından oldukça söz ettirdi.
Bitcoin’e benzer bir algoritma kullansa da Ethereum özellikleri de taşıyan bu altcoin projesinin özelliklerini ve farklılıklarını gelin birlikte inceleyelim.
Blockchain Projelerinin Farklılıkları
Kripto para ekosistemi onlarca farklı blokchain projesine ev sahipliği yapmakta. Bitcoin, sahip olduğu özellikler ve bu teknolojinin ilk örneği olması nedeniyle, farklı bir statüye sahip. Ancak lider kripto para projesinin ardından yüzlerce yeni ağ kullanıma sunulmuş durumda. Ethereum, Solana, Avalanche ve Algorand ise bunlardan bazıları.
Tüm bu blockchain projeleri, birer akıllı kontrat blockchain’i olarak tanımlanır. Bu özellikleri sayesinde akıllı kontrat blockchain’leri Bitcoin’in aksine birçok farklı alanda geniş bir kodlama yeteneğine sahiptir.
Bu özelliklerden en önemlileri borrowing, lending ve DEX’ler yani merkeziyetsiz kripto para borsalarıdır. Akıllı kontrat olarak ifade edilen bu iki kelime, DeFi’nin (Merkeziyetsiz Finans) merkezi sayılmaktadır. Ayrıca tüm bu blockchain’ler Proof of Stake (PoS) modeli ile çalışmaktadır. Yani işlem ücretleri gerektiren madencilik süreci yerine kullanıcılar, açısından daha ekonomik bir yöntem sayılan staking kullanılmaktadır.
Ergo Coin Nedir?
Ergo, tüm bu blockchain projelerinden bazı özellikleri ile ayrışmaktadır. Ergo, Zk proof temelli bir yazılım dili üzerine kurulmuş, yeni nesil bir Proof of Work blockchain projesidir. Projenin geliştiricileri, hem Bitcoin’in hem de Ethereum’un sahip olduğu bazı önemli kusurlar üzerine yoğunlaştı.
Blockchain temelde, bu ağlarda var olan bu sorunları çözme motivasyonunun bir sonucu olarak ortaya çıktı. Bu amaçla Bitcoin’e benzer şekilde Ergo blockchain de güvenlik açısından bir Proof of Work (PoW) modelini kullanmayı tercih etti. Bunun yanında ise Ethereum’a benzer şekilde bir akıllı kontrat dağıtıcılığı görevini üstlendi.
Her iki durumda da Ergo, Bitcoin ve Ethereum’un dezavantajlarını çözebileceği öne sürdü:
- Ergo’da Bitcoin’in kullanmış olduğu ve yüksek enerji tüketimine yol açan karmaşık kriptografik denklem çözüm modeli kullanılmamakta. Bunun yerine Ergo’nun kullandığı daha farklı bir mining algoritması mevcut. Autolykos olarak adlandırılan bu yöntem ile hem madencilik havuzlarında hem de özel ASIC makinelerinde bir sınır oluşturulmaktadır. Dolayısıyla bu durum madenciliği enerji açısından daha verimli hale getirmektedir.
- Mesele Ergo’nun Ethereum benzeri programlanabilirlik ölçüsünde de yine değişiklikler yer almaktadır. Ethereum’da kullanıcıların yaptıkları her işlem için ödemeleri gereken bir işlem ücreti bulunmaktadır. Bunun yerine Ergo’da çok daha ihmal edilebilir ve istikrarlı bir işlem ücretlendirmesi vardır. Bu ücret ise yaklaşık 0,0011 ERG coin veya bir cent’tir.
Ergo’yu farklı kılan bu iki özellik tam olarak ne ifade etmekte?
Öncelikle Ergo, Proof of Work (PoW) modelini kullandığından, Ethereum gibi Proof of Stake modelli blockchain’lere kıyasla daha yüksek hata toleransına sahiptir (%50’ye karşı %33). Aşağıda gösterildiği üzere bu durum Bitcoin ile benzerlik göstermektedir. Ancak Ergo için farklı olarak daha nesnel bir şekilde temellendirilmiştir.
Ergo Ağının Kurucusu Kimdir?
Ergo projesinin baş geliştiricisi Alexander Chepurnoy’dir. Kendisi aslında 2011’den beri Bitcoin (BTC) gelişiminde görev alan bir blockchain uzmanıdır. Chepurnoy, blockchain teknolojisi üzerine birçok makalenin ortak yazarlığını yaparak bunların yayınlanmasına katkı sağladı. Ayrıca bu makaleler, Saint Petersburg Ulusal Araştırma Üniversitesi’nde (ITMO) dereceler kazandı. Chepurnoy’un ilk büyük projesi NXT platformu oldu.
Chepurnoy, 1 Temmuz 2019 tarihinde Dmitry Meshkov ile birlikte ise Ergo için ana ağı başlattı. Projenin kurucu ortağı Meshkov, fizik alanında bir doktora derecesine sahipti. Meshkov, daha sonra paylaştığı bir yazıda, “Ergo coin nedir?” sorusuna şöyle yanıt verdi:
“Akıllı kontratlara getirmiş olduğumuz bu yaklaşım, orijinal Bitcoin konsepti ile uyumludur. Gerçekleştirdiğimiz ufak eklemeler sonucunda potansiyel kullanım durumları %99 seviyesine çıkmıştı. Ergo, bir megabayttan daha az veri indirerek, süreci potansiyel olarak haftalardan dakikalara indirmekte Ayrıca ERG projesi mobil cihazlar konusunda da uyum göstermekte. Bu durum ise insanların ağ ile senkronize olabilmelerini kolaylaştırmaktadır. Ayrıca bunların hepsi mevcut üçüncü taraf çözümleriyle aynı güvenlik özelliklerine sahiptir.”
Ergo ve Cardano Projelerinin Ortak Yönleri
Charles Hoskinson’un kuruculuğunu yaptığı önemli blockchain projelerinden Cardano (ADA), Ergo’ya destek sağlamaktadır. 2017 yılından bu yana Ergo, Cardano geliştiricileri tarafından bir “teknoloji harikası” olarak nitelendirilmektedir. Bu durum pek de şaşırtıcı değildir. Sonuçta Chepurnoy, bir zamanlar Cardano’nun IOHK vakfında araştırma görevlisi olarak hizmet vermiştir.
Ergo’nun çekirdek geliştiricileri, Cardano felsefesi ile paralel bir şekilde hareket etmektedir. Hem Cardano geliştiricileri hem de Ergo geliştiricileri kodu uygulamaya koymadan önce hazırlanması gereken bir araştırma zemininden bahsetmektedir. Her ne kadar bu yaklaşım biraz gecikmelere yol açacak olsa da kod açısından daha az güvenlik açığı oluşturmaktadır.
Ergo nasıl çalışır?
Kullanıcı dostu ErgoScript programlama dili sayesinde, akıllı kontratlarda barındırılan her ERG bir koruma katmanına sahiptir. Dolayısıyla coin’in ne zaman, kim tarafından ve hangi koşullar altında kullanılabileceği önceden belirlenmektedir. ErgoSript, kriptografide kullanılan zero-knowledge proof için yapı taşları olan Sigma Protokollerini kullanmaktadır. Bu durum pratikte bir sigma (Σ) protokolünün kontrattan doğan parayı güvence altına alabilmek adına 3 katlı bir proofing mekanizması etrafında döndüğünü belirtir:
- İlk olarak doğrulayıcıdan onaylayıcıya gönderilen mesaj
- Onaylayıcı tarafından gönderilen rastgele sorgulama
- Doğrulayıcıdan onaylayıcıya gönderilen cevap mesajı
Bu sigma protokollerini temel alan ErgoScript betik programlama dili ile akıllı kontrat geliştirmek oldukça kolay hale gelmiştir. Ayrıca bu meseleye Ergo’nun light node’lar üzerine verdiği desteğin de yardımı dokunmaktadır. Bu kapsamda ne bir blockchain kopyası ne de 7/24 çalışması gerekecek bir blockchain yazılım paketi depolanmak zorunda değildir. Bu da depolama alanına ve bilgi işlem gücüne olan ihtiyacı önemli ölçüde azaltmış olduğu için Ergo’yu bir mobil dostu haline getirmektedir.
Ayrıca kendisini C, Java veya Python gibi genel amaçlı programlama dillerinden ayıran özel bir durum söz konusudur. ErgoScript yaptığı işte en iyisi olacak şekilde özel olarak DeFi adına tasarlanmıştır. Spesifik olarak tam-Turing tarzına sahip olması ile kontratlara dayalı para ve önceden tahmin edilebilirliği sayesinde spam saldırıları açısından daha düşük bir potansiyele sahip olmaktadır.
Tıpkı Tezos (XTZ) gibi Ergo (ERG) da kendi kendini yenileyen bir blockchain’dir. Ayrıca esneklik özelliği ile de uzun vade güncellemeleri kolay bir şekilde gerçekleşmektedir. Bitcoin’den farklı olarak Ergo’nun sabit blok boyutu sınırlaması da yoktur. Ağdaki talebe göre küçülür veya büyür bir esnekliğe sahiptir. Ancak ağdaki büyüme hızı ve kısa süreli sıçramaları önleyebilmek adına yine de belirli bir oran ile sınırlandırılmış durumdadır.
Ergo Ağındaki dApp’ler
Diğer akıllı kontrat platformları gibi Ergo da onlarca uygulamaya ev sahipliği yapmakta. Ağ üzerinde kurulmuş dApp’lerden öne çıkanlar ise şunlar:
ErgoMixer
Ergo Mixer, şu ana kadarki ilk non-custodial (gözetimsiz) ve non-interactive (interaktif olmayan) kripto para mixer’idir. Kullanıcı gizliliğini sağlayabilmek adına token transferini toplu bir şekilde yapmaktadır. Bu gönderim sürecinde karıştırıcı (mixer) kullanılarak bilgiler farklılaştırılmaktadır. Bu sistem her ne kadar kullanıcı gizliliği için kesin bir koruma vadetse de yine de bilgilerin direkt olarak bir cüzdandan diğerine gönderilmesinden daha güvenlidir. Bu sayede kullanıcı işlemlerinin takibi epeyce zorlaşmaktadır.
SigmaUSD
SigmaUSD, AgeUSD protokolü üzerine inşa edilmiştir. Bu kapsamda kendisi UTx0 tabanlı olan ilk stablecoin’i oluşturmaktadır. SigmaUSD, Cardano’nun IOHK ve Emurgo ile ortaklaşa geliştirdiği merkeziyetsiz bir stablecoin’dir. Bu noktada USDC veya USDT’den farklıdır. Teminatlandırma ve emisyon düzeni aşağıdaki gibi olmaktadır:
Spectrum Finance
Spectrum, Ergo ve Cardano ağları için oluşturulmuş bir merkeziyetsiz borsadır. Çoklu ağ desteğine sahip platformun günlük işlem hacmi 20 milyon doların üzerindedir.
Token Ekonomisi
ERG, arzı 100 milyonun altında olan deflasyonist bir kripto para birimidir. Uzun bir emisyon devamlılığı olmayan ERG Coin, ayrıca blok tamamlama ödüllerini de iki yıllık periyodun ardından düzenli bir şekilde düşürdü.
ERG ana ağda başlatıldığı zaman blok ödülleri 75 ERG olarak belirlendi. 8 yıllık sürenin ardından bloklar tamamlanacak ve toplam ERG arzı sabit bir değere sahip olacak. Halihazırda ERG’nin maksimum arzı 97.739.924 ERG’dir. Dolaşım arzı ise 2023 yılı itibariyle 57 milyon adete kadar yükseldi.
Bitcoin’in sahip olduğu tasarımı bir adım öteye taşıyan Ergo, UTXO’lar adı verilen bir özelliğe sahiptir. ERG madencileri eğer dört yıldan fazla bir süre etkin konumda kalmazlarsa, işlem ücretlerine ek olarak depolama kira ücretleri de talep edilecektir. Bu yaklaşım blok ödülleri sıfıra düştüğünde madencilere ek bir gelir kaynağı sağlayacaktır. Bunun yanında ise kaybedilen paralar depolama ücretleri olarak her dört yılda bir 0,13 ERG oranında Ergo ekonomisine geri dönecektir.
Lansmanından bu yana geçen süre içerisinde ERG, 16 Aralık 2017 tarihinde 22,37 dolar ile en yüksek fiyata ulaşmıştır. Ancak bunun ardından yaşanan düşüşler, ERG değerini 3 yıl süreyle 5 dolar seviyesinin altında tutmuştur. Altcoin, 2023 yılının mayıs ayı itibariyle 1,60 dolar seviyesinde işlem görmektedir. ERG’nin toplam piyasa değeri 94 milyon dolar seviyelerindedir.
Ergo Madenciliği
Daha önceden de bahsettiğimiz üzere Ergo’nun toplam arzının piyasaya sunulması ana ağ başlangıcından 8 yıl sonra tamamlanmış olacaktır. ERG madenciliğine başlamanın ön koşulları yeni katılanlar açısından oldukça basit bir hale getirilmiştir. Bunun için tek ihtiyaç duyulacak şey bir Ergo node’unu yapılandırmak olacaktır. Önceden 8 GB’lık bir GPU tavsiye edilirken, şu anda yalnızca 4 GB VRAM’li bir GPU ERG mining konusunda yeterli olmaktadır.
Ergo, daha önce bu alanda test edilmiş bir Proof of Work (PoW) modelini kullanmaktadır. Dolayısıyla madenciler, bir tek ERG node’u için bile birden fazla GPU kullanabileceklerdir. Bunun yanı sıra miner’lar, madencilik havuzlarından da yararlanabilmektedir. Ancak bu noktada geliştirici ekibin tavsiyesi, daha küçük mining havuzlarının tercih edilmesi yönündedir.
Ergo’nun desteklediği cüzdanlar arasında web tabanlı Yoroi ve Viawallet olmak üzere toplamda 4 farklı kripto para cüzdanı bulunmaktadır. Ancak bu iki web tabanlı kripto para cüzdanlarından yalnızca Yoroi yerel varlıkları desteklemektedir. Ergo’nun resmi full node masaüstü kripto para cüzdanı, kullanım oranı en yüksek olandır. Bu noktada kullanıcılara özellikle multi-sig ve komut dosyası desteği sunulmuştur.
ERG Coin Nereden Alınır?
Ergo, rakiplerinin aksine sınırlı sayıda borsada işlem görmektedir. ERG işlemi sunan borsalardan bazıları şunlardır:
- KuCoin
- Gate.io
- CoinEx
- Probit
- Hotbit
- Huobi
Bu borsalar arasında KuCoin, Huobi ve Gate.io yüksek işlem hacimleri ile öne çıkmaktadır.
Ergo Projesinin Pozitif ve Negatif Yönleri
Ergo whitepaper’ı yakından incelendiğinde, ana hatlarıyla belirtildiği üzere kripto para ruhuna uygun bir işlem gizliliğine önem verdiği görülür. Bu durum, Ergo ağını değerli kılmaktadır. Yakından bakıldığında Ergo’nun risk sermayedarları tarafından finanse edilmediği de görülecektir. Bunun ana sebebi ise Ergo projesinin tam işlem şeffaflığı sağlamayan blockchain projelerinden kaçınma eğiliminde olmasıdır.
Bu gelişmelere rağmen proejnin gelişimi, açık kaynak geliştiricilerinin sıkı çalışmasına ve topluluk etkileşimine bağlı olacaktır. Ancak uzun bir süredir işlem sunuyor olsa da Ergo, her geçen gün daha güçlü rakipler ile karşılaşmakta ve piyasa değeri sıralamasında geriye düşmektedir. An itibariyle proje, piyasa değeri sıralamasında ilk 250’nin dışına gerilemiştir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ergo, nasıl bir projedir?
Ergo Coinbase’e gelecek mi?
ERG Coin kaç dolar?
Trusted
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
İLGİLİ HABERLER
Tüm içeriği görüntüle
