Ethereum virtual machine nedir sorusu blockchain ve kripto para ekosisteminde oldukça popüler sorular arasındadır.
EVM Ethereum Virtual Machine, Ethereum Sanal Makinesi ve Ethereum’un kalbi olarak da bilinmektedir.
Aslında bir sanal makine olan EVM Ethereum blockchain ağına can veren bir yapıdadır.
EVM sayesinde geliştiriciler ağ üzerinde akıllı kontratlar, merkeziyetsiz uygulamalar ve birçok farklı ürün oluşturabilmektedir.
Bu rehberimizde Ethereum ve blockchain teknolojisi için bu kadar büyük bir öneme sahip olan EVM’yi derinlemesine inceleyeceğiz.
Aynı zamanda Ethereum virtual machine nedir ve EVM nasıl çalışır gibi sorulara cevap arayacağız.
Son olarak EVM’in avantaj ve dezavantajlarına göz atarak kullanım alanlarını ele alacağız.
Kripto para dünyasında yaşanan kritik olayları erkenden duymak ister misiniz? BeInCrypto Trading ekibi olarak sizleri Telegram grubumuza davet ediyoruz. Gelin siz de topluluğumuza katılın ve tüm sorularınızı uzman kadromuza sorun. Piyasa hareketleri ve alınması gereken önlemlerden ilk siz haberdar olun.
Ethereum Virtual Machine Nedir?
EVM Ethereum ağı üzerinde geliştiricilerin merkeziyetsiz uygulamalar ve akıllı kontratlar geliştirmesine olanak tanıyan bir sanal makinedir.
Kripto para ekosisteminin oluşmasını sağlayan akıllı kontratlar EVM ile hayat bulmaktadır.
Bir akıllı kontratın blockchain ağı üzerine yüklenebilmesi ve faaliyet gösterebilmesi için bu sanal makineye ihtiyacı vardır.
Ethereum ağında iki farklı hesap türü vardır:
- Dışarıdan erişilebilir hesaplar veya EOS
- Kontrat hesapları
EOS hesapları genellikle özel şifreler vasıtasıyla kontrol edilmektedir.
Kontrat hesapları ise akıllı kontratlarda depolanan bir hesap türüdür.
Bu akıllı kontratlar Solidity programlama diliyle yazılmış kod parçacıklarından oluşmaktadır.
İşte bu noktada Ethereum virtual machine nedir sorusu önem kazanmaktadır.
Kod parçacıklarından oluşan akıllı kontratlar EVM tarafından okunmakta ve işlenmektedir.
EVM bu kod parçacıklarını okuduktan sonra akıllı kontratlarda belirtilen işlemleri gerçekleştirir.
Böylece akıllı kontratlar ve EOS hesapları arasındaki bağlantı sağlanmaktadır.
Diğer bir deyişle Ethereum ağındaki kullanıcıların herhangi bir işlemi yapabilmesi noktasında EVM görev almaktadır.
Bundan dolayı da bu sanal makineye “Ethereum’un kalbi” denmektedir.
Ayrıca EVM bu işlevinden dolayı blockchain ekosisteminin en büyük projeleri arasında yer almaktadır.
EVM Ne İşe Yarar?
Ethereum’un kurucusu tarafından geliştirilen EVM Ethereum ağı için oldukça önemli bir konumdadır.
Bu sanal makine Ethereum ağındaki tüm hesapların ve bakiyelerin tutulduğu büyük bir veri deposu olarak düşünülebilir.
Öte yandan veri depolama EVM’nin tek görevi değildir, Ethereum ağındaki akıllı kontrat kodlarını okuyan ve onları işleyen bir yapıdadır.
Buna ek olarak ağa yeni bir block eklendiğinde bu değişikliği gerçekleştirme ve kaydetme görevi de bulunmaktadır.
Tüm bu özellikleri tek bir çatı altında toplamak gerekirse EVM motor işlevi gören merkeziyetsiz bir bilgisayardır.
EVM’nin ne işe yaradığını daha iyi anlamak için Ethereum blockchain ağının yapısına kısaca bir göz atmak gerekebilir.
Ethereum blockchain’i farklı node’ların birbirine bağlandığı bir P2P ağ mimarisine sahiptir.
Node blockchain terminolojisinde ağda bir bilginin oluşturulduğu, alındığı ve iletildiği kısımdan oluşan nokta anlamına gelmektedir.
Bu mimari yapıda her bir node diğerine bağlıdır. Ayrıca her node ekosistemin güvenliği ve işleyişinden sorumludur.
Öte yandan bu node’lar arasındaki konsensüsü ve bağlantıyı sağlayacak bir yapıya ihtiyaç duyulmaktadır.
İşte EVM node’lar arasındaki konsensüsü sağlayarak bağlantıyı temin etmektedir.
Böylece bir blockchain ağı ortaya çıkarken her node’un bir diğerinden haberdar olması sağlanmaktadır.
Her node Ethereum sanal makinesikullanarak büyük bir yapının parçası haline gelmektedir.
EVM Nasıl Çalışır?
Ethereum Virtual Machine nedir sorusu ile birlikte EVM çalışma mantığını da anlamak gerekir.
Sanal makineler genel olarak merkeziyetsiz ağlar için vazgeçilmez bir konumdadır.
Merkeziyetsiz ağ mimarileri bu sanal makineler aracılığıyla daha ölçeklenebilir bir kimlik kazanmaktadır.
Böylece programlama kodları birçok farklı donanım ve işletim sistemi üzerinde çalışabilir hale gelmektedir.
Ethereum virtual machine de birden fazla donanım üzerinde akıllı kontratların ve kodların çalışmasını mümkün kılmaktadır.
Blockchain’in merkeziyetsiz bir yapıya bürünmesine sağlayan node’lar üzerinde çalışan EVM bu sayede ağ üzerinde bir bütünlük oluşturmaktadır.
Ethereum sanal makinesi bunu Turing Bütünlüğü yani Turing Complete ile gerçekleştirmektedir.
Bu kavram hesaplanabilir fonksiyonların mantıksal adımlarını gerçekleştirebilme yeteneğini ifade etmektedir.
Diğer bir deyişle bir makinenin ya da programlama dilinin herhangi bir problamlanabilir bilgisayar tarafından gerçekleştirilen işlemleri yapabilmesine işaret etmektedir.
EVM bu işlemleri gerçekleştirmek için bir ücret temin etmektedir.
Ağ üzerinde bir işlem yapmak isteyen kullanıcılar EVM sayesinde bu işlemleri gerçekleştirmekte ve bunu karşılığında “gas” adı verilen ücreti ödemektedir.
Öte yandan bu noktada EVM finansal işlem için değil ağ üzerindeki herhangi bir işlem için gas ücreti almaktadır.
İşte bu nokta Ethereum ve Bitcoin arasındaki en büyük farkı oluşturmaktadır.
Bitcoin finansal işlemler karşılığında ücret temin ederken Ethereum ağ üzerindeki işlemler için ücret almaktadır.
Ve böylece Ethereum sanal makinesinde Turing bütünlüğü sağlanmaktadır.
Bu da EVM’yi evrensel ve P2P bir bilgisayar haline getirmektedir.
Öte yandan EVM’nin çalışma prensiplerini anlamak için opcode, akıllı kontratlar ve gas kavramlarına daha derinlemesine göz atmak gerekmektedir.
Opcode
Ethereum Virtual Machine Turing bütünlüğü için 150 farklı makine seviyesi talimatı yerine getirmektedir.
Sanal makine tarafından yerine getirilen talimatlara opcode adı verilmektedir.
EVM uyumlu opcode’lar sanal makinenin Ethereum blockchain ağındaki kripto para işlemleri ve akıllı kontratlar ile alakalı belirli görevleri yerine getirmesini sağlamaktadır.
Bu opcode’lar arasında veri tutma, aritmetik işlemler ve block bilgisi alma gibi birçok farklı görev bulunmaktadır.
Öte yandan geliştiriciler EVM’ye direkt olarak opcode yazamamaktadır.
Bunun noktada blockchain programlama dilleri arasında olan Solidity geliştirilmiştir.
Bu sayede geliştiriciler akıllı kontratlar üreterek kolaylıkla EVM ile etkileşime girebilmektedir.
Öte yandan Solidity ile yazılan kodlar daha sonra opcode’da dönüştürülmelidir.
Ethereum virtual machine yalnızca bu opcode’ları yürütme ve yorumlama yeteneğine sahiptir.
Akıllı Kontratlar
Akıllı kontratlar EVM’de yorumlanabilen ve çalıştırılabilen kod satırlarından oluşmaktadır.
Taraflar herhangi bir üçüncül uygulama kullanmadan birbiriyle akıllı kontratlar aracılığıyla etkileşime girmektedir.
Bu etkileşimi sağlayabilmek için akıllı kontratlar belirli şartlar gerçekleştiği zaman uygulanacak bir dizi komut içermektedir.
Bu komutlar arasında cüzdanlar arası para transferi, yeni bir akıllı kontrat oluşturma ve diğerleriyle iletişim kurma gibi çeşitli eylemler vardır.
Ethereum blockchain’i akıllı kontratlar sayesinde geliştiricilerin yeni uygulamalar üretmesine olanak sağlamaktadır.
Öte yandan blockchain ağı akıllı kontratların yer alacağı ve birbirleriyle iletişime geçeceği bir yere ihtiyaç duymaktadır.
Bu noktada Ethereum virtual machine nedir sorusu cevap bulmaktadır.
İşte EVM bu akıllı kontratların yer aldığı sanal ortamdır.
Ethereum virtual machine sayesinde binlerce CPU yani bilgisayar işlemcisi Ethereum ağına bağlanmaktadır.
Ağa bağlanan işlemciler Ethereum ağında yalnızca finansal transferleri onaylamamaktadır.
Aynı zamanda Solidity dilinde yazılmış ve opcode içeren akıllı kontratlar bytecode’a dönüştürerek talimatların yürütülmesini sağlamaktadır.
Bugün tüm bunlar EVM sayesinde yapılmaktadır.
Öte yandan bu talimatların hayata geçirilebilmesi için gas adı verilen ücretlere ihtiyaç duyulmaktadır.
Gas Ücretleri
Gas adından da anlaşılacağı üzere EVM için bir yakıt görevi görmektedir.
Sanal makine üzerinde herhangi bir işlem gerçekleştirmek için gas ücreti ödenmesi gerekmektedir.
Bu ücretler aslında bir akıllı kontratın yürütülmesi için ihtiyaç duyulan hesaplama ücretidir.
Ayrıca gas ücretleri EVM üzerinde herhangi bir hata olup olmadığını kontrol eden doğrulayıcıların ödülünü karşılamak için alınmaktadır.
Buna ek olarak gas ücretlerinin EVM üzerinde daha önemli bir görevi daha bulunmaktadır.
Gas sayesinde ağın güvenliği artmakta ve DDoS ataklarına karşı korumalı hale gelmektedir.
EVM üzerinde zorluk seviyesi yüksek akıllı kontratlar geliştirildiği için bunların hesaplamaları da oldukça pahalı hale gelmektedir.
Ağa DDoS saldırısı yapmayı düşünen saldırganlar için saldırı maliyeti ciddi bir şekilde artmaktadır.
Bundan dolayı Ethereum ağına DDoS saldırısı yapmak oldukça pahalı bir girişimdir.
Gas ücretleri bu noktada Ethereum ağı ve EVM için oldukça önemli bir yapıdır.
Özetle EVM’nin çalışma prensibi opcode, akıllı kontratlar ve gas ücretleri olmak üzere 3 farklı bileşenden oluşmaktadır.
Solidity dili ile yazılan opcode’lar akıllı kontratların içerisinde yer almaktadır.
Akıllı kontratlar ise EVM aracılığıyla uygulamaya konularak belirli talimatları gerçekleştirmektedir.
Bu sırada talimatların gerçekleşmesi için EVM gas ücretine ihtiyaç duymaktadır.
Gas ücreti ödendikten sonra akıllı kontratta yer alan talimatlar başarıyla gerçekleşmektedir.
Bu çalışma şekli de Ethereum blockchain ağının omurgasını oluşturmaktadır.
EVM Uyumlu Blockchain’ler
Ethereum’un yüksek gas ücretleri ve yavaş transferleri kullanıcıları son yıllarda bir hayli zorlar hale gelmektedir.
Bundan dolayı blockchain ekosisteminde yeni teknolojik gelişmeler ortaya çıkmıştır.
Bu gelişmelerden en dikkat çekeni ise blockchain’ler arası işlem gerçekleştirebilen ağ yapılarıdır.
Bu sayede bir blockchain ağı farklı blockchain ağları ile etkileşime girebilmektedir.
İşte bu noktada EVM başka blockchain ağlarında da kullanılmaya başlanmıştır.
Böylece yatırımcı ve trader’lar EVM uyumlu ağlar arasında transfer gerçekleştirebilmektedir.
Bu da yatırımcıların hızlı aksiyon almasına ve yüksek gas ücretleri ödemesine bir çözüm olmaktadır.
Bugünlerde EVM uyumlu blockchain’ler arasında oldukça büyük ağlar bulunmaktadır.
Bu ağların bazıları aşağıdaki listede sıralanmaktadır:
Bu ağların hepsi Ethereum blockchain’in sunduğu tüm özellikleri daha hızlı ve daha düşük işlem ücreti ile temin etmektedir.
EVM’nin farklı blockchain’lerde de çalışabilmesi en büyük avantajları arasında yer almaktadır.
Ethereum Virtual Machine Nedir: Avantajları
Ethereum sanal makinesi blockchain ağına birçok avantaj sağlamaktadır.
EVM’nin bazı avantajları aşağıda bulunmaktadır:
- Güvenli veri depolama: EVM üzerinde bazen güvenilir olmayan kod parçacıkları da çalıştırılmaktadır. Bu noktada sanal makine verilerin güvenliği noktasında garanti oluşturmakta ve herhangi bir zarar gelmemesini sağlamaktadır.
- Akıllı kontrat çalıştırma: EVM sayesinde ağ üzerindeki akıllı kontratlar çalışır hale gelmektedir. Ayrıca bu akıllı kontratların birbirleriyle olan etkileşimi de sanal makine sayesinde gerçekleşir.
- Merkeziyetsiz yapı: EVM farklı node’lara ev sahipliği yaparak uygulamaların farklı işlemcilerde çalışmasına olanak sağlar. Bu sayede blockchain ağı merkeziyetsiz bir yapı kazanmaktadır.
- Farklı ağlarda çalışma: Ethereum sanal makinesi EVM uyumlu diğer blockchain ağlarında da çalışmaktadır. Dolayısıyla yatırımcılar farklı ağlar arasında finansal transfer yapabilmektedir.
Bu özellikler EVM’in avantajları arasında ön plana çıkanlardır.
Bunun haricinde Ethereum sanal makinesi blockchain ağına birçok olumlu katkıda bulunmaktadır.
Ethereum Virtual Machine Nedir: Dezavantajları
EVM’in çok sayıda avantajı olduğu gibi bazı dezavantajları da vardır ve bunlardan ilki yüksek gas ücretleridir.
Bilindiği üzere Ethereum ağında her işlem için bir gas ücreti ödenmektedir.
Bu ücretler ETH ile ödenmekte ve kripto para biriminin fiyatına bağlı olarak değişmektedir.
ETH fiyatı yükseldiği zaman gas ücretleri de artarken tam tersi bir senaryoda ücretler düşmektedir.
Öte yandan genel olarak ağ üzerindeki herhangi bir işlem için gas ücreti diğer ağlara kıyasla yüksektir.
Ayrıca EVM ve akıllı kontratlar teknik yetkinlik isteyen bir konumdadır.
Bir akıllı kontrat yazabilmek ve EVM’de çalıştırabilmek için Solidity programlama dilini bilmek gerekir.
Buna ek olarak Solidity bilen yazılımcılar karşılarına çıkan teknik sorunları da çözmek durumundadır.
Tüm bunlar göz önüne salındığında EVM teknik bilgi gerektiren bir teknoloji denilebilir.
Ethereum Virtual Machine: Kullanım alanları
Ethereum sanal makinesi kripto para ve blockchain ekosisteminde birçok temel alanda kullanılmaktadır.
Bugün birçok farklı altcoin ERC-20 protokolü ile çalışmaktadır.
Bu protokol akıllı kontratlar aracılığıyla kripto para üretmeye olanak tanımaktadır.
EVM ise ERC-20 token’leri için vazgeçilmez bir gerekliliktir.
Ayrıca NFT teknolojisinde kullanılan ERC-721 token’ları da EVM ile oluşturulmaktadır.
Diğer bir deyişle NFT’lerin arka planında da Ethereum sanal makinesi bulunmaktadır.
EVM’nin sıklıkla kullanıldığı bir diğer alan ise DeFi’dir.
Birçok merkeziyetsiz kripto para borsası ve borç alma/verme gibi farklı DeFi uygulamaları EVM aracılığıyla geliştirilmektedir.
Kullanım alanlarına bakıldığı zaman sanal makine blockchain ekosisteminde oldukça önemli bir konumdadır.
Sonuç: Ethereum Virtual Machine Nedir ve Geleceği Var Mıdır?
Ethereum virtual machine nedir sorusu kripto para ekosistemi için oldukça temel bir konuma sahiptir.
Ethereum sanal makinesi olarak da bilinen EVM Ethereum ağındaki birçok farklı işlemin gerçekleşmesine olanak tanımaktadır.
Bu sebeplerden dolayı EVM Ethereum’un kalbi olarak da bilinmektedir.
EVM tüm bu işlemleri akıllı kontratlar ve node’lar aracılığıyla gerçekleştirmektedir.
Kod parçacıkları içeren akıllı kontratlar EVM aracılığıyla node’larda çalışır hale gelmektedir.
Bu sayede finansal işlemlerden NFT ve token üretimine kadar oldukça geniş bir alanda kullanılmaktadır.
Özetle EVM günümüzde kripto para ekosisteminin temel teknolojilerinden birisidir.
Bu teknoloji aracılığıyla birçok farklı alan oluşmakta ve yeni inovatif gelişmeler hayata geçirilmektedir.
Bu da EVM’in vazgeçilmez konumunu gözler önüne sererken geleceğinin de parlak olduğuna işaret etmektedir.
Sıkça Sorulan Sorular
EVM Nedir?
EVM Nasıl Çalışır?
EVM Ne İşe Yarar?
Solidity Nedir?
Trusted
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
İLGİLİ HABERLER
Tüm içeriği görüntüle
