Blockchain Köprüsü (Bridge) Nedir? Ethereum Token Taşımacılığında Arbitrum Nasıl Kullanılır?

Blockchain köprüleri bağımsız zincirlerin birlikte çalışabilirliğine ve birbirleri ile iletişim kurmalarına izin veren bir aracıdır. Web3 deneyimini daha olumlu hale getirecek bu yapılar kesintisiz, birlikte çalışabilir ve verimli bir blockchain ortamı yaratmayı hedefler. Bu makalede Arbitrum köprüsü nedir, Arbitrum nasıl kullanılır ve Ethereum tabanlı token taşımacılığı nasıl yapılır sorularına yanıt verilecektir.

Blockchain Köprüsü (Bridge) Nedir?

Blockchain köprüleri tıpkı gerçek hayatta bir yerden bir yere ulaşmak için kullanılan araçlara benzemektedir. Ancak burada taşınan ve bir blockchain’den diğerine aktarılan şey dijital varlıklar veya kripto paralardır. Özetle söz konusu bu köprüler blockchain’ler arası bir ağ taşımacılığı hizmetidir.

Bilindiği üzere blockchain’ler genellikle kapalı yapılardan oluşur ve tek başlarına performansları oldukça iyidir. Ancak bir blockchain’in diğerleri ile iletişimi mevzu bahis olduğunda durum değişmektedir. Kısacası blockchain’lerin birlikte çalışabilirlik yapısı pek de iç açıcı değildir. Bunun altında yatan ise piyasadaki blockchain’lerin birbirinden farklı özelliklere ve kurallara sahip olmasıdır.

Blockchain’de köprüleme işlemi, diğer bir zincir üzerinde aslını temsil eden sentetik türevler oluşturmadır. Örneğin, bir köprü aracılığıyla Ethereum’a bir Solana token göndermek, token’ın wrapped yani sarılmış yapısı ile sağlanır. Basitçe köprü, dijital varlığı Ethereum blockchain ile uyumlu bir ERC 20 token’a dönüştürür. Bu nedenle de Ethereum cüzdanına gelen Solana token’lar wrapped olarak bir ERC 20 token şekinde gelir.

Layer 2 Çözümü

Blockchain köprüleri kripto para piyasasında aktif hareketi sevenler için bir velinimettir. Birden fazla blockchain’e erişim vadeden bu yapı kullanıcılar açısından oldukça kullanışlıdır. Bunlardan biri olan Arbitrum köprüsü, kullanıcıların Ethereum’daki yüksek işlem maliyetlerinden kaçınmasnı sağlıyor.

Bununla birlikte blockchain köprülerinin tamamı aynı tipte değildir. Bazıları tek yönlüdür, yani token’lar yalnızca tek yönlü gider. Bazıları ise çift yönlüdür, örneğin hem Solana’dan Ethereum’a hem de tersi yönde gidebilir. Arbitrum köprüsü ise tıpkı bahsettiğimiz çift yönlü köprülerdendir.

Blockchain köprüleri hem gözetim altında hem de gözetimsiz çalışabilir. Merkezi protokoller genellikle varlıklarını gözetimli köprüler üzerinde yaratır. Öte yandan merkeziyetsizler gözetimsiz köprüleri tercih eder ve bunları merkeziyetsiz protokollerde saklar. Token taşımacılığı ile birlikte blockchain köprüleri zincir arası veri, feedback, talimat ve akıllı kontrat taşımacılığı da yapar. Blockchain köprülerinin bir diğer adı cross-chain bridges, yani çapraz zincir köprüleridir.

Arbitrum Köprüsü (Bridge) Nedir?

Arbitrum köprüsü, Ethereum ana zincirinde hızlı ve ucuz işlemler sağlamaktadır. Ortaya çıkışındaki temel niyet Ethereum Layer 2 ölçeklendirme çözümü olmasıdır. Söz konusu köprüler tıpkı Ethereum’un merkeziyetsiz uygulamalar (dApp’ler) ve akıllı kontratlarla kurduğu ilişkiye benzer bir ilişki sağlıyor. Ethereum blockchain üzerine inşa edilmiş olan proje aynı zamanda Ethereum güvenliğini de miras alarak hareket ediyor.

Bir ölçeklendirme çözümü olarak ise Ethereum’daki yüksek işlem ücretlerini azaltmayı ve işlem hızlarını artırmayı hedefler. Verimi artırmak için Optimistic rollups yapısını kullanan Arbitrum, işlemleri zincir dışı hesaplamalar ile kaydeden bir L2 ölçeklendirme teknolojisidir.

Ethereum’dan Arbitrum’a köprü kurmak tıpkı bir L1 köprü kontratına belirli miktar token emanet etmek gibidir. Yani L2 ile eşleştirilmiş köprü, aynı bir miktarda token yaratır. Bu köprüleme sürecinde ise akıllı kontratlar kullanılır. Akıllı kontratın tanımına gelecek olursak da önceden belirlenmiş koşullar karşılandığında yürütülen ve blockchain’de çalışan bir kod parçası demektir.

Arbitrum’un arkasındaki şirket Offchain Labs, kendisiyle Ethereum blockchain’i arasında mesaj ve varlık iletimine yönelik bir protokol yaratmıştır. Yani kullanıcılar, ERC-20, ERC-721 ve Ether gibi tüm Ethereum uyumlu token’ları Ethereum’dan Arbitrum zincirine taşıyabilir. Üstelik bunu potansiyel olarak çok daha hızlı ve daha ucuz şekilde gerçekleştirir. Kullanıcılar istekleri dahilinde bir para çekme işlevi üzerinden token’larını Ethereum’a geri taşıyabilirler. Söz konusu Arbitrum nasıl kullanılır daha iyi anlamak için arkasındaki teknolojiyi iyi anlamak gerekir.

Arbitrum Zincirleri

Projenin arkasında yer alan Offchain Labs, Ethereum blockchain ağına paralel iki Arbitrum zinciri geliştirmiştir. Bunlardan ilki bir roll-up zinciri olan Arbitrum One’dır. Diğeri ise AnyTrust protokolünü kullanan Arbitrum Nova’dır. AnyTrust, Arbitrum One’dan çok daha ucuz ancak ona kıyasla az güvenilir bir zincirdir. Nova, Arbitrum One gibi Ethereum ana ağına (Layer 1) veri gönderirken farklı bir yöntem uygulamaktadır. Bu yöntem ile Nove, AnyTrust ile verileri zincir dışı yöneterek daha düşük maliyet sunmaktadır. Kullanıcılar bu iki alternatif arasından seçim yaparken genelde değişken maliyetlere göre karar verir.

Sonuç olarak hem Arbitrum One hem de Nova, kullanıcıların çeşitli Ethereum dApp’lerine erişimini sağlamaktadır. Her iki zincirde Portallarında erişilebilen merkeziyetsiz uygulamaların tam listesini sunmaktadır. Arbitrum zincirlerinin farklarından bahsettikten sonra artık Arbitrum nasıl kullanılır kısmına geçebiliriz demektir.

Arbitrum Nasıl Kullanılır?

Adım adım bir rehber eşliğinde Arbitrum nasıl kullanılır inceleyelim. Arbitrum köprüsünü kullanmak için ilk öncelikle bir MetaMask veya WalletConnect desteği sunan bir cüzdana ihtiyacınız vardır. Her ikisi için de gaz ücretleri de Ether ile ödenir.

Aşağıda Arbitrum nasıl kullanılır sorusunun detayları adımları yer almaktadır.

Arbitrum MetaMask’a Nasıl Bağlanır?

Şimdi halihazırda bir MetaMask cüzdanınız olduğunu varsayalım, Arbitrum’u buna kolayca bağlayabilirsiniz. Bu örnekte bir MetaMask tarayıcı uzantısı kullanacağız. Bu uzantı Google Chrome, Firefox, Brave, Edge ve Opera’da kullanılabilir.

• Köprülemeye başlamak için siz de Arbitrum bridge web sitesini ziyaret edin!

• Önce MetaMask cüzdanınızı bağlayın, ardından cüzdanda seçilen ağın Ethereum Mainnet olduğundan emin olun. Ayrıca Arbitrum’u MetaMask’a bağlamadan önce de cüzdanınıza biraz ETH doldurun. ETH satın almak için bir kripto para borsası kullanabilir ve ardından MetaMask cüzdanınıza aktarabilirsiniz.

• MetaMask şifrenizi yazın
• “Next” kısmına tıklayın

• “Connect” veya “Bağlan” seçeneği ile Arbitrum köprüsü web sitesine girin

Ethereum’dan Arbitrum’a Kripto Para Köprüsü

Artık Arbitrum’u MetaMask’a bağladığımıza göre, Ethereum’dan Arbitrum One veya Nova’ya kripto paralarımızı kolayca köprüleyebiliriz. İşte takip edilmesi gereken adımlar:

• İlk önce Arbitrum One ağını MetaMask’a ekleyin. Bunu yapmak için cüzdanınızı açın ve üstteki açılır kapanır menüyü tıklayın. Arbitrum One’ın yanındaki “Ekle” seçeneğini seçin.

• İşlemi onaylayın.

Ağ kullanımını Arbitrum One’a geçirin.

• Eğer Arbitrum One yerine Arbitrum Nova’yı kullanmak istiyorsanız, ağlar listesinde olmadığını fark edeceksiniz. MetaMask’a eklemek üzere bunun için tarayıcınızdan ChainList web sitesine girmeniz gerekir. Buradaki arama kısmına Arbitrum Nova yazıp aratın. Söz konusu ChainList, Ethereum Virtual Machine (EVM) ağlarını listeleyen ve kullanıcıların MetaMask cüzdanlarına eklemelerine yardımcı olan bir web sitesidir.

Şimdi ise ChainList’i MetaMask’a bağlayın ve artık cüzdanınıza Arbitrum Nova’yı ekleyebilirsiniz.

• Ağı Arbitrum Nova’ya geçirin.

• Ayrıca alternatif olarak Nova Arbiscan’ı ziyaret edin ve Arbitrum Nova’yı eklemek için aşağı kaydırın. Web sitesinin sağ alt tarafında yer alan, “Arbitrum Nova Ağı Ekle” kısmına tıklayın.

• Şimdi de bu adımı onaylayın.

• Arbitrum köprüsüne geri dönün ve “Köprüye Git” seçeneğini tıklayın.

• Açılır ok üzerinden köprülemek istediğiniz token’ları seçin. Sembol, token/coin adı veya L1 veya L2 adresine göre kripto para search edebilirsiniz.

• Ardından kripto paranızın varış ağını seçin. Gördüğünüz üzere token’larınızı Arbitrum One veya Arbitrum Nova’ya gönderme seçeneğine sahipsiniz. Hedef adresi eklemek üzere alttaki gelişmiş ayarlara da bakabilirsiniz ancak bu adım isteğe bağlıdır.

• Arbitrum nasıl kullanılır rehberimizdeki tüm adımları doğru yaptığınızdan emin olun. Ardından etkinleştirmek için “Parayı Arbitrum One’a taşı” seçeneğine tıklayın.
• Tebrikler! Artık kripto paralarınız ağ tıkanıklığına bağlı olarak 10 ila 60 dakika içinde MetaMask cüzdanınıza ulaşacaktır.

Arbitrum’daki ETH’ler Ethereum’a Nasıl Geri Gönderilir?

• Öncelikle MetaMask cüzdanınızı para çekmek olduğunuz ağ için ayarladığınıza emin olun. Seçenekleriniz Arbitrum Nova veya Arbitrum One olabilir. MetaMask tarayıcı uzantısını açmaya hiç gerek kalmadan Arbitrum web sitesinden bu ağı değiştirebilirsiniz.

• L2 kısmına gelerek Arbitrum Nova veya Arbitrum One’dan istediğinizi seçin.

• Köprülemek istediğiniz kripto parayı seçin.

• L1 alanındaki hedeflenen varış noktası kısmı için Ethereum ana ağını seçin.

Buradaki köprüleme işlemi biraz uzun sürer, ortalama bekleme süresi en az 7 gündür. Ancak kaç gün kaldığını takip edebilmeniz için platformda bir geri sayım aracı yer alıyor. Buradaki bekleme süresi bittiğinde, token’larınızı görüntülemek için MetaMask ağınızı Ethereum ana ağına geçirin. Bu kadar uzun süre beklemek istemiyorsanız, Ethereum’dan Arbitrum’a kripto para transferi için, daha hızlı olabilecek farklı köprüler kullanabilirsiniz. Connext, Across ve Multichain gibi diğer cross-chain köprülerin de Ethereum’dan Arbitrum’a kripto para transfer edebildiğini unutmayın.

WalletConnect ile Arbitrum Nasıl Kullanılır?

Piyasada Metamask dışında da bazı cüzdanların köprüleme işlemi yaptığını hatırlayalım. Bunlardan biri olan WalletConnect, dApp’lere bağlanmanın güzel bir alternatifidir. Ancak dApp’lere bağlanırken MetaMask’a ek bazı adımlar gerektirir. İşte şimdi Arbitrum köprüsü nasıl kurulur gösterirken bunu ZenGo cüzdanı ile WalletConnect’i birlikte kullanarak yapacağız.

WalletConnect ve ZenGo ile Arbitrum köprüsü oluşturma adımları:

İlk önce bu bağlantıyı kullanarak ZenGo uygulamasını indirin. Zengo hem Android hem IOS’ta kullanılabilir. KYC gereksinimi düşük düzeydedir, yalnızca bir e-posta ve yalnızca birkaç dakika sürmesi gereken bir yüz taraması.

İlk işiniz Arbitrum Bridge’e giderek “WalletConnect”i seçmek olmalı.

Burada bağlanmak için birden fazla seçeneğiniz var: “Mobil” veya “QR Kodu.” Eğer “Mobil”i seçerseniz, bağlantı sizi ZenGo uygulamasına yönlendirecektir. “QR Kodu”nu seçerseniz de bir sonraki adımınız ZenGo uygulamasını açmak olacaktır.

ZenGo uygulamasını açarsanız, dApp’lere bağlanmanıza izin veren bir buton göreceksiniz.

Buradaki “Connect to apps” veya “Uygulamalara bağlan” kısmına tıklandığında, QR tarayıcılı bir ekrana görülecektir. QR kodunu taramak için kameranızı kullanabilir veya QR kodunu doğrudan uygulamaya da yapıştırabilirsiniz.

Tebrikler! Artık Arbitrum köprüsü kullanmaya hazırsınız.

Arbitrum Bridge Kullanımı Göründüğünden Daha Basit!

Arbitrum nasıl kullanılır diye merak edenler, bunun zor ve karışık bir işlem olacağını düşmektedir. Ancak her ne kadar köprüleme işlemi teknik bilgi gerektiriyormuş gibi gelse de, aslında oldukça basittir. Yukarıdaki adımlardan giderek Arbitrum köprüsünü birkaç denemeden sonra rahatlıkla kullanabilirsiniz.

Bir hatırlatma: Başlamadan önce her zaman gerekli talimatlara göre hareket ettiğinizden ve doğru ağı seçtiğinizden emin olun. Ayrıca köprü kullanmanın akıllı kontrat hatalarına yol açabileceğini ve volatilite yüzünden değer kaybı yaşatabileceğini unutmamak gerekir.

Son olarak Arbitrum köprüsü ile Ethereum tabanlı token taşımacılığı, daha düşük maliyet ve daha yüksek hız anlamına gelir. Eğer Arbitrum hakkında daha fazla bilgiye ihtiyacınız varsa işte burada bulabilirsiniz.

Hepinize bol şans!

Sıkça Sorulan Sorular