Web2 ve web3 farkları hakkında yapılacak incelemede Web 2.0’dan Web 3.0’a geçişin sebepleri, getirileri ve sonuçları incelenecektir.
Son zamanlarda önemli teknoloji firmalarının da web3 alanına girmesi ile birlikte bu alan gittikçe merak uyandırmaktadır.
İşte bu iki web dünyası arasındaki temel farklılıklar aşağıda yer almaktadır.
Bu rehberde web2 ve web3 farkları dahil bu alandaki birçok tartışmaya yer verilecektir.
Ayrıca web3’ün tam olarak nasıl görüleceği hakkında bazı tahminlerde bulunulacaktır.
Bu yazı sayesinde web3’ün kripto para ve blockchain teknolojisi ile bağlantısı daha net anlaşılacaktır.
Web 1.0 (Web1) Nedir?
İnternet bugün kesinlikle dünyayı değiştiren en önemli teknolojik yeniliklerden biridir.
Ancak günümüzdeki şeklini alırken ilk önce bir evrim sürecinden geçmiştir.
İnternetin ilk hali olan ve evrimin başladığı yer sayılan Web 1.0 bu yeniliğin öncüsü sayılmaktadır.
Web 1.0 çoğu açıdan şimdiki internetin çok daha az gelişmiş bir versiyondur.
Web1 temelde web sitelerine içerik ve bilgi sunmanın bir yolunu oluşturmaktadır.
Web 1.0 Kullanım Alanları ve Örnekler
Bugün Web 1.0 ve Web 2.0 arasında net bir sınırlama yapmak mümkün değildir.
Sonuçta her ikisi de resmi olarak kullanılan bir terim değildir.
MySpace veya LiveJournal gibi web siteleri internette daha düzenli içerik üretilmesine izin vermiştir.
Ancak yine de ortada bu teknolojileri birbirinden ayıracak kadar ciddi bir yenilik söz konusu değildir.
Genel olarak bakıldığında Web 1.0, Web 2.0’a nazaran kurumsal müdahaleyi daha az düzeyde desteklemektedir.
Örneğin Web 1.0’da reklamlara çok daha az izin verilirken birçok web sitesi reklamları yasaklamaktadır.
Web1 çoğunlukla durağan sayfalardan oluşan ve ISP hosting ile web sunucularında çalıştırılan bir sisteme sahiptir.
Web 1.0’da internetteki içerikler tek bir merkezden sağlanmış ve içeriğin değiştirilmesine pek müsaade edilmemiştir.
Bununla birlikte web sitesi tasarımları da bir hayli kısıtlanmıştır.
Web 1.0 dönemindeki web siteleri çoğunlukla sadece okunmak içindir.
Web1’in Dezavantajları
İnternetin Web 1.0 dönemi kullanıcılara daha az katılım payı bırakmaktadır.
Bu noktada internete eklenen içerikten tutun da sayfa tasarımına kadar birçok alan kısıtlıdır.
Örneğin web1 döneminde Wikipedia gibi kullanıcıların etkileyebildiği web siteleri yer almamıştır.
Kullanıcılar Facebook ve Twitter’dan önce kişisel blogları kullanmıştır.
Ancak genelde ne tür içerik ekleyecekleri ise sınırlı tutulmuştur.
Web2 ve web3 farkları üzerinde durmadan önce internetin atası Web 1.0’daki geliştirici eksikliğine değinmek gerekir.
Web 1.0’da kullanıcılar uygulama kaynak kodlarını göremeden yalnızca indirip kullanmışlardır.
Web2 ve Web3 Farkları: Web 2.0 (Web2) Nedir?
Web 2.0 veya diğer adıyla web2 özellikle nokta-com çağında kullanıma geçen terimlerden biridir.
İnternetin daha sofistike halini yansıtan bu alanın web2 ve web3 farkları öncesinde iyi araştırılması gerekmektedir.
İnternet dünyasına dışarıdan müdahale imkanı getiren Web 2.0, Web 1.0 web sitelerinin aksine gelir kazandıran bir yapıdadır.
Özellikle platformlara sağladığı yüksek kullanıcı etkileşimi sayesinde internetten gelir kazanmayı kolaylaştırmıştır.
Ayrıca bu alanda henüz yeni olan ve kısa sürede popülerleşen şirketlerin bugün hala pazar payları devam etmektedir.
Web 2.0 Kullanım Alanları ve Örnekler
Web 2.0 olarak belirtilen web siteleri web1’e kıyasla daha estetiktir.
Örneğin bu siteler için kullanıcı tasarım hakkı çok daha geniştir.
Ayrıca web2’de birçok uygulama kodu açık kaynak kodludur.
Açık kaynak kod teknoloji uzmanlığına sahip hemen herkesin göz atabileceği, analiz edebileceği ve hatta değiştirebileceği kaynak demektir.
Web2 ve web3 farkları konusunu daha iyi kavramak için öncelikle web2 hakkında geniş bilgi sahibi olmak gerekir.
İnternetin şirketleşmesi ile birlikte yeni web siteleri kullanıcılara daha fazla söz hakkı tanımaktadır.
Örneğin Amazon gibi sitelerde kullanıcılar sitede listelenen ürünlere yorum yapma hakkına sahiptir.
Wikipedia gibi sitelerde ise herhangi bir kullanıcının sitedeki içeriği değiştirmesine bile izin verilmiştir.
Web2 ile birlikte Facebook ve Twitter gibi daha yeni sosyal medya platformları insanların sosyal platform kullanımını geliştirmiştir.
Özellikle kamuya açık bir ortamda birbirleriyle eski platformlara göre daha fazla etkileşim kurmalarını sağlamıştır.
Web2’nin Dezavantajları
İnternetin web 1.0’dan web 2.0’a geçişi birçok avantajlı özellik katsa da bazı dezavantajlara da sahiptir.
Bunlardan biri olan kurumsal unsur, internetin gelişimine yardımcı olmanın yanında bazen potansiyel açıdan bir engeldir.
Örneğin Twitter veya Facebook gibi büyük ölçüde finanse edilen platformlar fikir geliştirmeye yatırım yapmalıdır.
Ancak fikir geliştirmeye açık halde olan bu platformlar topluluk kurallarına aykırı düşünceleri ve bilgileri sansürleme hakkına sahiptir.
Öte yandan bugün çeşitli uygulamalar tarafından kullanılan sunucular hiç de kusursuz değildir.
İnternet bağlantıları kesildiğinde kendilerine bağlı finansal kısımlar olumsuz etkilenmektedir.
Son olarak web2’de ödeme hizmetleri kullananların belirli yönergelere uyması gerekmektedir.
Bu standartlara uyulmadığını takdirde tek taraflı ödeme reddetme seçeneği bulunmaktadır.
Uzun lafın kısası web2 ve web3 farkları en çok merkezileşme konusuna işaret etmektedir.
Web 2.0 bugün yüksek teknik kapasiteye sahip iken bir dizi kurala bağlı kalmayı gerektiren şirketler tarafından esir edilmiştir.
Web 3.0 (Web3) Nedir?
Web3 veya diğer adıyla Web 3.0 son zamanların teknoloji haberlerinde sıkça bahsedilen en moda sözcüklerdir.
Kimileri bunu bir hype konusu olarak görürken web3 aslında popülerliğini sağlayan gerçek sebeplere sahiptir.
Web 3.0 internetin daha güçlü, daha güvenli ve merkeziyetsiz bir biçimini vadetmektedir.
Bununla birlikte özellikle web2 ve web3 farkları incelenirken yukarıda yer alan bu üç önemli alanı iyi kavramak gerekmektedir.
Web3’ün önemli yanlarından biri çok sayıda farklı çevrimiçi uygulamanın bir arada kullanılmasına izin vermesidir.
Bu web3 terimi ilk defa 2014 yılında Ethereum’un kurucu ortağı Gavin Wood tarafından kullanılmıştır.
Web 3.0’ın şu anki internet sürümü ile karşılaştırılması web2 ve web3 farkları açısından oldukça önemlidir.
Şu andaki internet kullanıcıları genellikle üçüncü taraf şirketlerin sunucularındaki bilgilere erişmektedir.
Benzer şekilde yeni oluşturulan uygulamalar Google Cloud veya AWS gibi diğer şirketlerin sunucularına eklenmektedir.
Ancak internet için ideal olanın web3’ün dApp geliştirmeye ve kullanmaya izin veren yapısı olacağı ortadadır.
Web3 kelimesi geleceğin internet teknolojisini tasvir etmek için ana akım medyada da kullanılmaktadır.
Bu noktada yeni ve geliştirilmiş internetin gelişine hazırlanan birçok şirket duymanız muhtemeldir.
Unutulmaması gereken en önemli şey ise web3 konusunda blockchain teknolojisinin büyük rolü olacağıdır.
Web3’ün Özellikleri ile Web2 ve Web3 Farkları
Web 2.0’ın, Web 1.0’ın statik sayfaları üzerinde daha fazla gelişmişlik sunması gibi Web 3.0 da teknik bir ilerlemeyi temsil etmelidir.
Şu an bu durum yaşanıyor mu?
Şu an halihazırda web3 ilkelerine bağlı çevrimiçi uygulamalar mevcuttur ancak kitlesel benimseme bir gecede gerçekleşmeyecektir.
Yine de bu uygulamaları örnek olarak düşünürsek internetin kısa süre sonra nasıl görünebileceği konusunda fikir sahibi olmak daha kolay olacaktır.
Web2 ve web3 farkları konusuna değinmeden önce belirtmek gerekir ki web3’ün en önemli konusu veri sahipliğine alternatif olarak veri paylaşımıdır.
Blockchain teknolojisi ise tüm kullanıcıların bu bilgileri doğrulamasını ve saklanan bilgilere katkıda bulunmasını sağlamaktadır.
Ayrıca web3 geleceğin efsanesi metaverse’e de ev sahipliği yapacaktır.
Web3’teki uygulamalar için gelişmiş 3D grafiklerin yanı sıra artırılmış ve sanal gerçeklik kullanılacaktır.
Son olarak belki de en önemlisi web3’ün akıllı kontrat teknolojisini kullanacak olmasıdır.
Özetle web3, bugün internetin üçüncü taraf kişilere ve aracılara olan ihtiyacını azaltacak ve güven gerektirmeyen bir biçimini oluşturmaya yardımcı olacaktır.
Web 3.0 Kullanım Alanları ve Örnekler
Web2 ve web3 farkları konusunda dikkat edilmesi gereken şeylerden biri de kullanım alanlarıdır.
Şu anda bir uygulamanın web3 için optimize edilmiş sayılması için blockchain teknolojisinden faydalanması gerekmektedir.
Bu durum kısaca tüm kripto paraların, dApp’lerin, DeFi projelerinin, non-fungible token’ların ve DAO’ların listeye eklenebileceği anlamına gelmektedir.
Başka bir deyişle bugün merkeziyetsizlik kavramını benimseyen kripto para projeleri önerilen web3 için hazır durumda demektir.
Bu Bitcoin’in kendisinde, OpenSea gibi NFT piyasalarında, Steemit gibi kripto para destekli sosyal medya platformlarında ve Sweatcoin gibi oyna-kazan platformlarında görülmektedir.
Web3’ün Sağlayabileceği Faydalar Açısından Web2 ve Web3 Farkları
Web 3.0’a geçiş söz konusu olduğunda internet dünyası sayısız fayda kazanacaktır.
Peki bundan en çok kimler yararlanacak?
Bu tür bir teknolojik gelişmeden kaybedecek herhangi bir taraf var mı?
Eğer önerilen değişiklikler büyük ölçekte benimsenir ise bu, normal internet kullanıcılarına büyük fayda sağlayacaktır.
Teknik açıdan web3 her kullanıcının internete katkı sağlaması demektir.
Aynı zamanda büyük teknoloji şirketlerinin gücünün önemli bir kısmının da azalacağı ve bu gücün tüm kullanıcılarla paylaşılacağı anlamına gelmektedir.
Web2 ve web3 farkları değerlendirildiğinde web3’ün çevre üzerindeki olumsuz etkisi daha düşük kalacak ve bu sayede sürdürülebilir bir model olacaktır.
Akıllı kontratlar ile bağlantı sayısı artacak ve internet, aracılar ya da üçüncü taraf güvenine gerek kalmayan bir sisteme dönüştürülecektir.
Ayrıca modern teknolojide yapay zekanın ve anlamsal web’in kullanılması insana göre daha düşük hata olasılığı sunacaktır.
Web3 Başarılı Olabilir Mi?
Web 3.0’ın ortaya çıkmasından para kaybedecek birçok şirket vardır.
Eğer web3’ün gerçek merkeziyetsizlik planları meyve verirse bu büyük teknoloji şirketlerini etkileyecektir.
Bu şirketler, Web 2.0’da daha ticari bir yaklaşıma geçen ve bundan büyük ölçüde yararlanan şirketlerdir.
Teknoloji şirketlerinin bazı önemli başkanları Web 3.0 konusunda iyimser olmadıklarını dile getirmektedir.
Tesla’nın kurucusu Elon Musk web3’ün kendisine bir pazarlama taktiği gibi geldiğini söylemiştir.
Ayrıca Twitter’ın eski CEO’su Jack Dorsey merkeziyetsizliğin imkansız olduğuna inanmaktadır.
Dorsey büyük teknoloji şirketlerinin mevcut güçlerinin kontrolünü kaybetmelerine izin vermeyeceklerini de iddia etmektedir.
Son olarak bugün Web 3.0’ın gerçeğe dönüşmesi için blockchain teknolojisinin daha fazla benimsenmesi gerekmektedir.
Yine de son zamanlara bakılırsa gelişmeler oldukça olumlu gözükmektedir.
Eğer bu olumlu gelişmeler devam ederse internetteki değişikliklerden bazılarının yakında uygulamaya girmesi muhtemeldir.
Web2 ve Web3 Farkları
Web2 ve web3 farkları ortaya konulduğunda web3’ün bir süre sonra web2’nin yerini alacağı gözükmektedir.
Haydi gelin web2 ve web3 farkları neler daha iyi anlamak adına aralarındaki temel farklara bir göz atalım.
Merkeziyetsizlik Açısından Web2 ve Web3 Farkları
Web2 ve web3 farkları ele alındığında ilk etapta göze merkeziyetsizlik kavramı çarpmaktadır.
Web 3.0’da merkeziyetsiz ağlar bireylerin çevrimiçi veriler üzerindeki kontrolünü artırırken aynı zamanda oyun dünyasını geliştirecek bir özellik olarak ortaya çıkmaktadır.
Web3’te ağ tek bir kişi veya kurum tarafından desteklenmek yerine sorumluluklar ve ödüller blockchain işleyişine dahil olacak herkes tarafından paylaşılacaktır.
Gizlilik
Web2 ve web3 farkları açısından bir diğer önemli husus da mahremiyet veya gizliliktir.
Gizlilik şu anda modern internet kullanıcıları arasındaki en önemli endişelerden biridir.
İnternetteki gizlilik sorunu son yıllarda birçok haber kuruluşu tarafından konu edilmiş ve veri sızıntıları incelenmiştir.
Sonuç olarak bugün web3’ün blockchain teknolojisi sayesinde web2’ye göre daha güçlü bir gizliliğe sahip olacağı iddia edilmektedir.
Dağıtılmış kişisel veri depoları sayesinde bireylerin veri üzerindeki kontrolü artacaktır.
Web3 fikrinin savunucuları bu sistemde veri yönetirken üçüncü taraf şirketlere daha az ihtiyaç duyulacağını belirtmektedir.
Ancak bazıları mahremiyet konusunda tüm bilgilerin bir blockchain’de ve herkese açık şekilde tutulmasının daha fazla gizlilik problemlerine yol açacağını belirtmektedir.
Güven ve izne gerek olmayan yapısı
Benzer şekilde akıllı kontrat kullanımı da üçüncü taraf güvenine ihtiyaç olmadan bir internet oluşturmaktadır.
Bu durum bireylerin üçüncü taraf aktörlere güvenmelerine gerek olmayacağı anlamına gelmektedir.
Örneğin işlemleri akıllı kontratta şifrelenmiş özelliklere dayalı olarak ve otomatik şekilde yürütebilmek mümkündür.
Web3 ile birlikte internetin izne gerek olmayan yapısı her kullanıcıya blockchain işlem doğrulaması hakkı tanıyacaktır.
Ayrıca üçüncü taraf iznine gerek olmadan satın alma ve satma özellikleri de aktif şekilde çalışacaktır.
Daha güçlü bağlantı ile Web2 ve Web3 Farkları
Web2 ve web3 farkları anlaşıldığına göre geleceğin önerilen internetinin yani web3’ün daha güçlü bağlantı sağlayacağını belirtmek gerekir.
Web3’te anlamsal verilerin kullanımı bilgiyi organize etmeye, bilgiyi kullanmaya ve keşfetmeye dair yeni yollar açacaktır.
Tüm bunların kullanıcı deneyimine büyük bir artı katacağı ortadadır.
“Yeni İnternet” için Hazır Mısınız?
Web2 ve web3 farkları yeni tip internete duyulan ihtiyacı çok daha net göstermektedir.
Bununla birlikte web3 hala gelişme aşamasında olduğu için tam olarak nasıl bir sonuç doğuracağı belli değildir.
Ancak gerçekleşmesi neredeyse kesin gözüken tam merkeziyetsizlik gibi özelliklere sahip olduğu da ortadadır.
Dolayısıyla kısa süre sonra web3 alanından geri dönüşler başlayacağa benzemektedir.
Bununla birlikte önümüzdeki on yıl içinde internet etkileşimi konusunda önemli değişiklikler beklenmelidir.
Henüz şimdiden heyecan verici ve fırsatlarla dolu bir zaman olacağı ortadadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Web2 ve web3 nedir?
Web2’den sonra web3 İnternet’in önümüzdeki yıllarda nasıl çalışacağı konusunda beklenen değişiklikleri ifade etmektedir. Web3 merkeziyetsizlik, gizlilik ve daha yüksek derecede bağlantı ile ilgili yönleri kapsamaktadır. Ayrıca web3 uygulamaları blockchain teknolojisini ve akıllı kontratları da kullanmaktadır.
Web3 ne için kullanılır?
Teknik olarak web3 mevcut internet sisteminin aynı özelliklerini entegre edebilecektir. Ancak bunları geliştirebilecek olan web3, blockchain’de depolanan akıllı kontratları kullanmaktadır. Bunlar ise güvenilir ve izne gerek kalmayacak bir internet oluşturmaya yardımcı olmaktadır.
Web3 şirketleri neler?
Web3 şirketleri blockchain teknolojisinin potansiyelini benimserken İnternet’in geleceğinin büyük ölçüde bu olacağına inanmaktadır.
Web2 ve web3 farkları neler?
Web 3.0 Web 2.0’dan teknik olarak daha karmaşık bir yapıda olacaktır ayrıca blockchain teknolojisinin yönlerini de içerecektir. Ayrıca yapay zeka, artırılmış sanal gerçeklik ve merkeziyetsiz finans uygulamaları gibi çeşitli özelliklerin de Web 3.0’ın bir parçası olduğuna inanılmaktadır. Teknik olarak değerlendirildiğinde tüm bunlar normal internet kullanıcıları için daha fazla kişisel özgürlük demektir.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
