“STO nedir?” finans dünyasını yakından ilgilendiren sorular arasında gelmektedir. Security Token Offering anlamına gelen STO, günümüzde finans alanında giderek önem kazanan bir konsepttir.
STO nedir diye bakarsak, bu konsepti ICO ve IPO süreçlerinin bir karşımı olarak özetleyebiliriz. Bu yöntem ile yatırımcılara kripto para veya token temin edilerek trading imkanı sağlanmaktadır.
STO gerek blockchain, gerek finans alanlarına dokunan bir yöntemdir. Bu nedenle birçok teknik ve başta karmaşık görünen öğeler ile doludur.
Benzersiz sistemi nedeniyle yatırımcılara farklı bir trading yöntemi sunmaktadır.
Siz de eğer STO nedir ve nasıl çalışır öğrenmek istiyorsanız, Kripto Para Okulu’nun bu rehberine göz atmaya başlayabilirsiniz.
STO Nedir Açıklamadan Önce: Security Token Nedir?
STO nedir baktığımızda security token’ların bu sürecin ana öğesi olduğunu görmekteyiz. Bu nedenle STO nedir açıklamadan önce bu token’ların tanımını yapmak daha doğru olacaktır.
Bir security token, izinli veya izinsiz bir blockchain üzerinde çıkartılan, eşsiz bir token’ı ifade eder. Bu tür token’lar ile harici bir varlık veya kuruluştaki hisse temsil edilir.
Örneğin devlet ve işletmeler; hisse senetleri, menkul kıymetler ve diğer kıymetli evraklar ile aynı görevi görecek security token’lar çıkartabilir.
Security token’lar blockchain üzerinde yer alırken, bu özellikleri ile geleneksel hisse senetlerine de benzerler.
Örneğin yatırımcılarına hisse senetlerini dağıtmak isteyen bir şirketi düşünelim. Bu şirket temettüler veya oy hakları gibi faydalar için security token çıkartmayı tercih edebilir.
Security token’lar blockchain ile desteklendiği için güvenlik ve teknoloji açısından birçok avantaj taşıyacaktır.
Mevcut sistemde üç farklı tipte security token bulunduğu görülmektedir.
Bunlar varlık destekli token (asset-backed token), borç token’ı (debt token) ve öz sermaye token’ı (equity token) olarak sınıflandırılmaktadır. Her biri farklı amaçlar için kullanılır ve farklı özellikler taşır.
Varlık destekli token’lar, adından da anlaşılacağı üzere gerçek hayatta değere sahip varlıkları temsil eder. Bu token’lar aracılığıyla bu varlıklar blockchain üzerine kaydedilir.
Böylece işlem kaydı da güvence altına alınmış olur.
Ek olarak blockchain’e kaydedilen varlıkların değeri de bu şekilde korunacaktır. Varlık destekli token’lar bu nedenle kendi başlarına birer dijital varlık sayılırlar.
Öte yandan borç token’ları kısa vadeli kredi gibi kullanılmaktadır. Çekilen krediler için oluşturulan kontrat blockchain üzerinde borç için teminat görevi görecektir.
Bu şekilde kullanılan borç token’larının fiyatı büyük ölçüde şirketin temettü modeline ve kredinin riskine bağlı olmaktadır.
Son olarak öz sermaye token’larından bahsedelim. Bu token’lar aynı geleneksel hisse senedi sahipleri gibi şirketin karına ortak olmayı sağlamaktadır.
Ayrıca bu token’lara sahip kişiler aynı hissedarlar gibi oy kullanabilirler.
Öz sermaye token’ını geleneksel hisse senedinden ayıran husus bilgilerin kaydediliş şeklidir. Bu token’lar blockchain’e kaydedilir.
Öte yandan hisse senetleri sertifikalara yazdırılır veya bir veritabanında saklanır.
STO Nedir? Ne İşe Yarar?
Yukarıda belirttiğimiz üzere STO, Security Token Offering anlamına gelmektedir. STO nedir incelediğimizde devletlerin regülasyonlarına uyarken dijital finansmana olanak tanıdığını görmekteyiz.
Security token’ların kapsamlı düzenlemeler gerektirmesi, bunların trading’ini kısıtlamaktadır. Dolayısıyla bu token’lar normal kripto para borsalarında işlem görmezler.
Ancak parasal değere ve değiştirilebilir (fungible) özelliklere sahip oldukları için ICO’lara benzerler.
Aynı ICO’larda olduğu gibi, STO’da da yatırımcılara coin veya token verilir. Bu kripto paralar yatırımları temsil etmektedir.
Ancak ICO’lardan farklı olarak, STO’da verilen security token temeldeki yatırım varlığına yapılan yatırım sözleşmesini temsil eder.
ICO’lar aynı zamanda STO’ların çıkış nedeni olarak bilinmektedir. 2018 yılında kripto para borsa değeri 750 milyar dolara düşmüştür.
2017 tarihindeki yükselişten sonra 6 Ocak 2018 tarihinde Bitcoin fiyatı %65 oranında değer kaybetmiştir.
Bu noktadan sonra düzenleyici kurumlar token’lar için daha güvenli mevzuatların uygulanmasına dikkat çekmiştir.
Bu dönemde bazı ICO’larda esnek utility token’lardan menkul kıymetlere geçiş hoş karşılanmamıştır.
Bu gelişmelerin sonucunda menkul kıymetler için ilgili yasa ve düzenlemelere uygun STO’lar oluşturulmuştur.
STO nedir araştıran yatırımcılar, STO’nun gerçekte değeri olan varlıkların dijital karşılığı olduğunu göreceklerdir. Bu varlıklar arasında hisse senetleri, tahviller ve diğer kıymetli evraklar bulunmaktadır.
Bu nedenle STO, birçok sektör için “tokenizasyon” imkanı sunmaktadır.
İşte bu yüzden bir security token, yatırım ürününün mülkiyeti hakkındaki bilgileri ifade etmektedir. Blockchain’e kaydedilen bu bilgiler token haline getirilmektedir.
STO Nasıl Çalışır?
Geleneksel yatırım yönteminde hisse senedi aldığınızda mülkiyetin sizde olması, bir belgeye kaydedilecektir. Bu belge bir sertifika ve benzeri herhangi bir doküman olabilir.
STO nedir ve nasıl çalışır baktığımızda ise daha farklı bir yöntem görülmektedir.
STO süreci birçok noktada geleneksel hisse senedi alımına benzemektedir. STO’nun göze çarpan noktası ise mülkiyet kaydının blockchain’e kaydedilmesi ve yatırımcıya token verilmesidir.
Ayrıca birçok noktada STO, IPO ve ICO özelliklerini de bünyesinde barındırır. Bu nedenle ikisinin bir karışımı olarak görülür.
Öte yandan STO kendine münhasır özellikleri ile IPO ve ICO yöntemlerinden de ayrılmaktadır. Dolayısıyla STO nedir incelerken bu farklılıkların da anlaşılması gerekecektir.
IPO Karşısında Farklılıkları Açısından STO Nedir?
STO nedir anlamak için IPO’nun da kısaca açıklanması gerekmektedir. IPO sürecinde bir şirket hisselerini halka arz etmektedir. Bu yöntem ile şirket yatırımcılardan fon toplamaktadır.
Dolayısıyla IPO, hisselere yapılan yatırımları ifade eder. Bu yüzden IPO, bildiğimiz en geleneksel hisse yatırım yöntemidir.
Rehberimizin önceki başlıklarında da belirttiğimiz üzere STO ise elektronik ortamda işleyen bir süreçtir. Bu yönüyle IPO sürecinden ayrılır çünkü kayıtları blockchain’de tutulur.
Yatırımcılara token verilmesi de IPO’dan farklı bir özelliğidir.
IPO’dan farklı olarak STO nedir baktığımızda değeri olan her türlü varlığı temsil edebileceğini görürüz. Bu yönüyle STO varlık temsilinde daha esnek bir metod olarak kabul edilebilir.
Bir gayrimenkulden sanat eserine, yatırım fonlarından hisselere kadar her şey STO ile token haline getirilebilir.
Varlık temsilinde görülen bu esneklik süreç açısından da geçerlidir. STO sürecinin esnek olması, onu IPO’ya nazaran daha az maliyetli kılmaktadır.
Bunun başka bir nedeni daha bulunmaktadır. Bu, STO sürecinde şirketin bir bütün olarak halka arz yapma zorunluluğunun bulunmamasıdır.
STO sırasında işlerin yalnızca bir bölümü listelenebilir. Spesifik projeler için yatırımcı arayan şirketler bu nedenle STO’yu daha çok tercih etmektedir.
ICO Karşısında Farklılıkları Açısından STO Nedir?
ICO çoğu kripto para yatırımcısının bildiği bir terimdir. Bu yöntem ile girişimciler kripto paralar ile fon sağlamaya çalışmaktadırlar.
Böylece kullanıcıların merkeziyetsiz uygulamalara ve projenin platformuna erişmelerine izin verilmektedir.
Bu aynı zamanda kanun yollarını dolanma yöntemi olarak görülmektedir. Çünkü girişimciler ICO’nun yatırım için değil hizmet sunmak için yapıldığını iddia edebilirler.
Dolayısıyla ICO’dan token veya coin alan kişiler proje lansmanından sonra ürün ve hizmetler satın alabilirler.
Çoğu ülkede ICO’ların halen regüle edilmemiş olması sürecin hızlı ve esnek olmasına yol açmıştır. Bir başka deyişle, ICO’lara katılım şartları çok daha kolaydır.
Bu nedenle daha geniş bir kitleye hitap ederler. Ancak ICO’ların regüle edilmemiş olması bir çok riski de beraberinde getirmektedir.
Öte yandan STO nedir bakıldığında daha regüle edilmiş bir yapı karşımıza çıkmaktadır. Bir STO ülkelerin kanunları ile uyumu için çok daha fazla çalışma içermektedir.
Bu nedenle bir STO başlatmak, ICO’lara nazaran çok daha zordur.
STO’lar varlıklar açısından da ICO’lardan farklılık gösterir. ICO’ların aksine STO’lar varlık desteklidir. Bir başka deyişle gerçek hayatta değeri olan varlıkları temsil ederler.
Yatırımcı profili açısından da STO daha net ve güvenilir bir görüntü çizmektedir. Zira STO’larda akredite yatırımcılardan fon toplanmaktadır.
Bu sadece belirli şartları sağlayan yatırımcıların STO’lara katılabileceği anlamına gelmektedir.
STO Süreçlerinin Nasıl Avantajları Bulunuyor?
STO, birçok açıdan avantajlı bir yöntem olarak görülmektedir. STO, ICO ve IPO’lara benzerken bazı noktalarda bu yöntemlerden daha iyi avantajlar sunabilmektedir.
STO nedir ve nasıl avantajları bulunuyor incelerken şu özellikler ile karşılaşabiliriz:
- Şeffaflık ve Güvenilirlik
- Hızlı Mutabakat ve Esneklik
- Müsaitlik
- Bölünebilirlik
Avantajları Açısından STO Nedir?
Bir blockchain ağında her şeyin denetlenebilir olması şeffaflığı artırmaktadır.
Zira herkes belirli fungible ve non-fungible token’ların sahiplerini ve bunlar ile ilgili diğer verileri izlemek için defterleri görüntüleyebilir. STO’lar bu şeffaflığı güçlendirmektedir.
ICO ve IPO yerine STO’lar daha güvenilir görülmektedir. 2018 yılındaki kripto para krizinden sonra birçok yatırımcı büyük zararlara uğramıştır.
Bu kriz sonrası güvenilirlik yeni nesil token’ların olmazsa olmaz bir özelliği kabul edilmiştir.
STO’ların hukuka ve regülasyonlara uygun olma zorunluluğu bulunmaktadır. Bu yüzden de STO daha güvenli bir metod olarak görülmektedir.
Ayrıca STO’lar token sahiplerine temettü ve şirket üzerine söz hakkı vermektedir. Böylece ICO’ların sağladığı güvencelerden oldukça ayrılmaktadır.
Yatırımcıların bir diğer endişesi varlıklarını devretme aşamasındaki tasfiye ve mutabakat işlemleridir. Hızlı bir şekilde gerçekleştirilen trade’ler karşısında mülkiyetin yeniden atanma süreci uzayabilmektedir.
Ancak STO’lar ve STO’larda kullanılan halka açık defterlerde süreç daha otomatik ve hızlı olacaktır.
STO nedir baktığımızda aynı zamanda esnek bir yöntem görmekteyiz. Yerel regülasyonlar ve yerleşik yönergeler ile uğraşmadan hisse satmak isteyen şirketler IPO yerine STO tercih edebilir.
Bunun nedenleri arasında şunlar sıralanabilir:
- STO’ların akredite ve modern yatırımcılar ile çalışması
- STO’ların tasfiye süreçlerinin daha kolay olması
- STO’ların serbest piyasa ortamına daha elverişli olması.
Müsaitlik açısından da STO’ların daha elverişli olduğu görülebilir. Çünkü mevcut finansal piyasalardan farklı olarak blockchain ağları her zaman aktiftir.
Geleneksel finansal piyasalar ise hem manuel bir efor gerektirir hem de iş saatlerinde, belirli bir süre için faaliyet gösterir.
STO nedir ve nasıl avantajları var baktığımızda bu avantajların esneklik üzerinden çeşitlendiği anlaşılmaktadır.
Gerçekten de, STO’lar yatırımcılara geleneksel yöntemlerden daha çok imkan tanımaktadır. Bu da blockchain ve STO konseptinin getirdiği esneklik sayesinde olmaktadır.
STO, sağladığı varlık tokenizasyonu ve bölünebilirlik özellikleri ile yatırımcılara birçok fırsat sunmaktadır. Bunun en güzel örneği sanat eserlerinin birçok parçaya bölünebilmesidir.
Tokenizasyon varlıklara erişimi daha adil hale getirmektedir. En üst seviye erişilebilirliğin yanında, varlıklar için en üst seviye ayrıntı da bu şekilde sağlanmaktadır.
STO’lar Yasalara Ne Kadar Uygundur?
STO’ların hukuk ile olan ilişkisinden rehberimizin önceki bölümlerinde bahsetmiştik. Tekrar özetlemek gerekirse STO, IPO’ya nazaran daha sıkı denetlenen bir yöntemdir.
STO’ların yerel kanunlara ve regülasyonlara daha çok uyum yükümlülüğü bulunmaktadır.
Bu akıllara katı sınırlandırmaları getirse de yatırımcıların STO’lara güvenini artıran bir husustur. STO’lar menkul kıymet hukukuna göre düzenlenmektedir.
Örneğin ABD’de bu kapsamda STO’lar birçok sınırlamaya tabidirler. Bu, STO’ların dijital varlık hukukuna göre düzenlenmediği anlamına gelmektedir.
Bunun yanısıra İsviçre’nin Finans Piyasası Denetleme Kurulu (FINMA) da STO’ları tanımış ve düzenlemiştir.
Buna ek olarak İsviçre’de çıkartılan STO rehberi, ülkenin bu metodu ne kadar ciddiye aldığının bir göstergesidir.
Bazı Asya ülkeleri de STO’ları tanıyıp düzenleme getirmiştir. Bunlara örnek olarak Singapur ve Tayland gösterilebilir. Tayland da ABD gibi STO’ları menkul kıymet hukukuna göre düzenlemektedir.
Sonuç
STO nedir inceleyenler ICO ve IPO’ya benzeyen ama daha farklı bir yatırım yöntemi göreceklerdir.
Bu teklif yöntemlerine nazaran STO’lar daha güvenli, hızlı ve esnek olarak değerlendirilebilir.
STO’ların ülke kanunlarınca denetlenmesi de yatırımcılar için bir artı olarak kabul edilebilir.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
