Her para birimi gibi, kripto paraları da mal ve hizmet satın almak için yani alışverişlerinizde kullanabilirsiniz. Ancak kripto paralar dijitaldir ve işlemlerinizi güvence altına almak için kriptografi denen sistemi kullanır. Başlangıç rehberimizde, kripto paralar ile ilgili en basit bilgileri sizlere sunacağız.
Bu makaledeki başlıklar:
Kripto Para Nedir?
Kripto Paranın Tarihçesi
Kripto Para Nasıl Oluşturulur?
Kripto Paraları Ne İçin Kullanabilirsiniz?
Kripto Paralar vs Normal Paralar
Kripto Paranın Geleceği
Kripto Para Nedir?
Kripto para dijital paradır ve yazılım tarafından yaratıldığı için fiziksel formu yoktur. Bununla birlikte, PayPal dolarlarından ya da World of Warcraft token’larından farklı olarak bu ‘dijital para birimi’ varlıkları oluşturmak ve işlemleri güvence altına almak için kriptografi’yi kullanır.
Kriptografi eski Yunancadaki kryptós (gizli) ve graphein (yazmak) kelimelerinden gelir. Çok basitçe anlatmak gerekirse, yalnızca hedeflenen alıcı tarafından okunabilen gizli mesajlar göndermekle ilgilidir. Yani kriptografi, güvenli iletişim kurmamızı sağlar. Elde edilen sonuç ise korunan işlemler yapma, kontrollü birim oluşturma ve doğrulanmış transferlerdir.
Kripto Paranın Tarihçesi
Teorik olarak Kripto para kavramı ilk dijital para çıkışından çok önce de vardı. İlk kripto para taraftarları, bilgisayar bilimini kullanarak resmi para birimlerinin pratikteki ve siyasal anlamdaki kısıtlamalarını çözmeyi hayal etti. 90’lar boyunca, global bir dijital para birimi oluşturmak için birçok girişimde bulunuldu ancak hepsi başarısız oldu.
Başarısız girişimleri gördükten sonra, 2008 yılında ‘Satoshi Nakamoto’ takma adı altında bir programcı (ya da programcılar) merkezi bir mevcudiyet olmadan dijital para sistemi yaratmaya çalıştı. 2009 yılında Bitcoin’in piyasaya sürülmesiyle kripto para konsepti resmi olarak gerçekliğe taşındı ve işlemi onaylayan üçüncü tarafa ihtiyaç duymadan internet üzerinden gönderebileceğiniz ilk dijital para oldu.
O zamandan beri milyonlarcası yaratıldı ve daha fazlası her ay ekleniyor. Her ne kadar birçoğu aynı temel özellikleri paylaşsa da sorunları çözmek için yenilikçi yollar ve yeni işlem süreçleri sürekli olarak geliştiriliyor.
Kripto Para Nasıl Oluşturulur?
Basit bir ifadeyle kripto paralar, kriptografik fonksiyonlar üzerine kurulan ve bir ağ üzerinde depolanan şifreli ‘bit’ dizileridir. Çoğu kripto para madencilik (mining) yoluyla yeni birimler oluşturur. Bu, madencilerin (miner) karmaşık matematiksel problemleri çözdüğü ve çabaları için ödüllendirildiği bir süreçtir. Madenciler ayrıca işlemleri doğrular. Mesela varlıklar bir hesaptan diğerine geçtiğinde, bir madenci işlemi onaylar. Her ağ bu işlemleri kendi şahsi database’ine eklemek zorundadır ve bunlar da blockchain’in bir parçası haline gelir. Ayrıca, bir işlem yalnızca blockchain’e eklendiğinde güvenli olarak kabul edilir.
Blockchain işlemlerin hepsini kaydeden ve bu işlemler üzerinde her birimin sahipliğini doğrulayan bir çeşit muhasebe defteridir. Blockchain’in kopyaları ağ üzerindeki düğümlerde saklanır. Böylece işlemler son derece güvenli hale gelir. Örneğin, çifte harcama veya spam gibi sahtekarlıkları ortadan kaldırır.
Kripto Paraları Ne İçin Kullanabilirsiniz?
Kripto paralar başlangıçta fiziksel paraya alternatif olarak oluşturulmuş olsa da çok daha fazlası için kullanılabilir. Kripto paralar mevcut durumda şunları yapmanıza olanak sağlar:
- İnsanlarla akıllı kontratlar oluşturmanıza
- Dünyanın herhangi bir yerine nakit olmayan havaleler göndermenize
- Bilgisayar gücünü kiralamanıza
- Boş sabit disk alanınızı buluta kiralamanıza
- Belirli bir varlık üzerinde, o varlığa sahip olduğunuzu doğrulamanıza
Kripto para kullanmanın başka yolları her zaman ortaya çıkıyor. Örneğin gelecekte daha fazla işletme kripto paraları kabul ettikçe insanlar bu paraları bir dizi işlem ve çeşitli ihtiyaçlarına hizmet için kullanma fırsatına sahip olacaklar.
Kripto Paranın Normalde Kullanılan Paralara Göre Avantajları Nelerdir?
- Kripto para kullanımında bir bankaya (ya da başka bir üçüncü tarafa), hizmet şartlarına veya teminat vermelere gerek yok. Ayrıca, herhangi bir kimlik bilgisi vermeden kripto para gönderip almamız da mümkün.
- Merkezi bir mevcudiyeti yok ve bir hükümet ya da merkezi otorite tarafından kontrol edilmiyor. Bu nedenle, herkesin sahip olmasına ve kullanmasına olanak sağlıyor. Sağlanan bu olanak ise kripto parayı stabil olmayan ülkelerdeki insanlar için inanılmaz derecede kullanışlı hale getiriyor.
- Son derece güvenli ve hacklenmesi zor bir sistem. Ayrıca daha önce bahsettiğimiz bu muhasebe defterlerinin kullanılması tüm işlemlerin aynı anda birçok yerde küresel bir listede saklandığı anlamına geliyor.
- İşlem ücretleri düşük ve genellikle diğer para birimlerini taşımanın maliyetlerinden daha ucuz.
Herhangi biri dünyanın herhangi bir yerinde para aktarımı yapabilir çünkü bildiğiniz gibi internetin sınırları yok.
Kripto Paranın Geleceği
Özetle, kripto para bankalar tarafından temsil edilen aracılardan kurtaran ve tüm işlemleri fazlasıyla güvenli hale getiren bir ödeme yöntemidir. Dahası hem kamu hem de özel sektörde kripto para kullanımının görevi sıkı bir şekilde belirlenmiştir. Görünen o ki kripto paralar gelecekte sorunları çözmeye ve şu anda tahmin bile edemeyeceğimiz şekillerde hayatlarımıza değer katmaya devam edecek.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
