Bitcoin dolandırıcılığı kripto para dünyasının kanayan yarasıdır. Ne yazık ki bu konuda az sayıda düzenleme vardır.
Bu durum sorunu içinden çıkılmaz bir hale getirmektedir. Hele ki kripto para piyasasındaki ciddi büyümeden sonra çok daha önemli vakalar yaşanmaktadır.
Bitcoin dolandırıcılığı veya genel manada kripto para dolandırıcılığı aslında önlenebilir bir meseledir. Bu noktada ilk iş yatırım öncesi kapsamlı bir araştırma yapılmasıdır.
Bitcoin dolandırıcılığı konusunda acemilerin neyi araştırmaları ve hangi red flag’lara yani uyarı işaretlerine dikkat etmeleri gerektiği önemlidir. Bunlar finansal kayıpları bir nebze olsun önlemektedir.
Öyleyse hadi gelin hep birlikte bu ipuçlarına bir göz atalım.
Bitcoin dolandırıcılığı nedir?
Bitcoin dolandırıcılığı veya kripto para dolandırıcılığı oldukça geniş bir yelpazeye sahiptir. Bu, pump ve dump’tan tutun da İlk Coin Teklif’leri yani ICO’lara kadar genişlemektedir.
Diğer kripto para dolandırıcılık türleri:
- Piyasa manipülasyonları
- Ponzi şemaları
- Oltalama (Fishing)
- Sahte web siteleri
Pump ve dump şeması nelerden oluşur?
Bitcoin dolandırıcılığı ele alınırken yaygın olan pump ve dump yönteminin tam olarak nerede başladığını bilmek gerekir. Şema ilk önce dolandırıcıların bir projeyi tanıtması ile başlamaktadır.
Ardından yatırımcıları satın almaya ikna etmesi gerekir. Bunu gerçekleştirenler ise çoğunlukla proje sahipleridir.
Pump ve dump’lar genellikle ICO aşamasında yaşanmaktadır. Proje sahipleri kendi varlıklarını satmadan önce projenin değer kazanmasını ve bir an önce ATH’ye ulaşmasını hedeflemektedir.
Ulaşılan bu ATH aynı zamanda yapay bir tepe noktası olarak belirtilmektedir.
Bu kısımda coin’in abartılar sayesinde değeri artırılıp artan talepler karşısında büyük hissedarların büyük karlar elde etmesi sağlanmaktadır.
Ayrıca piyasada kötü niyetli projelerin sıklığı yatırım öncesinde ciddi araştırmanın gerekliliğini ortaya koymaktadır.
NFT rug pull nedir?
Dolandırıcılık alanlarından bir diğeri ise NFT rug pull’dır. NFT rug pull, pump ve dump dolandırıcılığına benzer bir sisteme sahiptir.
Çok sayıda çevrimiçi platform ve sahte web sitesi üzerinden sahte tanıtımlar yapılmaktadır. Rug pull, Bitcoin dolandırıcılığı kadar NFT dolandırıcılığı için de yaygın bir yöntemdir.
NFT rug pull öncesinde ilk olarak bir NFT’nin sosyal medyada veya diğer platformlarda popüler hale getirilmesi gerekmektedir.
Bu aşamada kazanılan popülerlik çok sayıda yatırımcıyı beraberinde getirmektedir.
Yatırımcılardan gelen para yeterli düzeye ulaştığında yatırılan parayla birlikte proje artık tarih olmaktadır.
2021’de ABD Federal Trade Commission tarafından yayınlanan Bitcoin dolandırıcılığı tüketici koruma raporu oldukça önemlidir.
Raporda 7.000 kişinin bu tip dolandırıcılık projelerine 80 milyon doların üzerinde kayıp verdiği belirtilmektedir.
Kripto para projelerinde dikkat edilmesi gereken uyarı işaretleri
Bitcoin dolandırıcılığı bazen kendisini apaçık sergilemektedir.
Tamamı olmasa da aşağıdaki ipuçları sayesinde bazılarını önceden fark edebilmeniz mümkündür.
- Yazım hataları ve kısıtlı bilgi içeren web siteleri
- Sosyal medya sayfası olmayan veya henüz yeni olan projeler
- Proje tanıtımı yapan yeni açılmış Reddit hesapları
- Google aramalarında projenin kendi duyurusu dışında pek bir şeye rastlanmıyor olması
- Web sitesi dolandırıcılık detektörlerinin projenin yeni oluşundan kaynaklı düzgün çalışamıyor olması
- Projenin diğer platformlarda çoğunlukla dolandırıcılık faaliyeti olarak belirtilmesi
DeFi dolandırıcılığı 2022’nin ilk çeyreğinde tüm zamanların en yüksek seviyesine çıktı
Tradingpedia raporuna göre 2022’nin ilk çeyreğinde DeFi platformlarındaki dolandırıcılık 1.26 milyar dolara ulaşmıştır.
Ulaşılan bu seviye 2021 yılı boyunca DeFi’den çalınan toplam miktarın %55’ine yani yarısından fazlasına eşit demektir.
Bir projenin yeni mi yoksa dolandırıcı mı olduğu nasıl anlaşılır?
Bitcoin dolandırıcılığı kaçınılmaz değildir. Whitepaper dikkatli şekilde incelendiğinde projenin sahte mi yoksa yalnızca yeni çıkmış bir proje mi olduğu anlaşılmaktadır.
Whitepaper bir proje hakkındaki tüm bilgilerin detaylıca aktarıldığı bir belgedir.
Bunlar proje geçmişini, misyon ve vizyonunu, tokenomics’i , ekip üyelerini ve daha birçok önemli detayı içermektedir.
Eğer bir whitepaper akıllarda cevapsız soru bırakmıyorsa işte bu yeni bir projenin en iyi göstergesidir.
Geliştiricilerin proje detaylarını ve arkasındaki teknolojiyi açıklamaları gerekecektir. Ayrıca herhangi bir kitlesel fonlama olacağı zaman öncesinden duyurular yapılacaktır.
Bu hususlar bir projenin dolandırıcılık mı yoksa yeni bir proje mi olduğunu yansıtan diğer önemli ipuçlarıdır.
Bir token’ın satışı veya ICO’sunun kolayca erişilebilir olması gerekir. Bu satışların nasıl olacağı hakkında her tür bilginin şeffaf olması önemlidir.
Potansiyel yatırımcıların toplam token satışını görüyor olması gerekir. Bir diğer önemli husus ise eğer satış devam ediyorsa takip edilebilir olmalıdır.
Bir proje bu bilgileri herhangi bir şekilde kısıtlıyorsa bu bilgi paylaşılana kadar bu projeden kaçınmak en iyisidir.
Bir diğer önemli ayırt edici özellik ise sahip olduğu yol haritasıdır.
Projenin uzun ömürlü olmasını sağlayan ve projenin başarı planını detaylandıran net şekilde hazırlanmış bir yol haritasına ihtiyaç vardır. Tüm bunlar proje başarısı için gereklidir.
Bitcoin dolandırıcılığı projenin şeffaflığı ile ters orantılıdır. Eğer bir proje yeterince şeffaf değilse işte o zaman bu bir red flag yani uyarı işareti demektir.
Bir projenin Bitcoin dolandırıcılığı kapsamına girip girmediğini anlamak için son olarak sezginize güvenmeniz gerekir.
Eğer bir proje en başından beri size aldatıcı, karışık, eksik veya hatalı geliyorsa daha dikkatli olunmalıdır. İlerleyen süreçte yeniden göz atmak için bir süre beklenmelidir.
Her okuduğunuza inanmayın
Bitcoin dolandırıcılığı açısından bir diğer önemli husus her kaynağa güvenilmemesi gerektiğidir. Bazen en iyi haber bültenlerinde bile dolandırıcılık projelerine prim verilmektedir.
Bunlar dolandırıcılık projelerini sanki güvenilir bir kripto para yatırımılarmış gibi gösterirler. Elbette bu durum projenin birkaç ayda piyasadan kalkmasına kadardır.
Bir projenin gerçek mi değil mi olduğunu anlamanın bir yolu da projeden bahseden web sitelerini analiz etmektir. Bazı kripto para haber bültenleri tamamen bu tür paraları parlatmak için çalışmaktadır.
Bu tür yayıncılıkları tespit edip ciddiye almamak gerekir.
BeInCrypto haber sitesi, Trust Project üyesi olan tek kripto para medya kuruluşudur.
Trust Project resmi web sitesi ise şunu belirtir:
“Trust Project kurucu ve ödüllü gazeteci Sally Lehrman liderliğindeki en iyi haber şirketlerinden oluşan bir konsorsiyum olarak faaliyet göstermektedir. Bizler kamu yararına hizmet etmede basının güvenilir rolünü geri kazanmaya kendini adamış kişi ve kuruluşlarız.”
Ayrıntılı inceleme yapmak ve gerekli özenin gösterilmesi BeInCrypto ekibinin en önemli özelliğidir.
İntihal kontrollerinden katı dolandırıcılık kontrollerine kadar, dolandırıcılık projelerinin herhangi bir BeInCrypto web sitesinde yayınlanma şansı bulunmamaktadır.
Şüpheli bir ayrıntının gözden kaçmadığından emin olmak adına her kaynak farklı departmanlar arası birincil ve ikincil bir dolandırıcılık kontrolünden geçirilmektedir.
Bu BeInCrypto’nın herhangi bir reklam kampanyasını onaylamadan önce uygulamış olduğu titizlik protokollerinden sadece biridir.
Bitcoin dolandırıcılığı önlemede en önemlisi araştırma yapmak
Bitcoin dolandırıcılığı önlemede ister acemi ister tecrübeli olun en önemlisi yeterli araştırmadır. Araştırma yapmak para kaybetmekten kaçınmanın anahtarıdır.
Kripto para endüstrisinde dolandırıcılık projeleri kaçınılmazdır, ancak önlenebilir düzeydedir. Projelerdeki şeffaflığa ve yeni model dijital ayak izleri dahil tüm red flag’lara dikkat edin.
Ardından ise elbette sezginizi dinleyin.
Bitcoin dolandırıcılığı açısından turnusol kağıdı nedir derseniz cevap proje whitepaper’ıdır.
Bunlar projelerin başarı ihtimalini yansıtırken aynı zamanda geliştiricilerin potansiyel yatırımcılara karşı iyi niyetli olup olmadıklarını da yansıtmaktadır.
Trusted
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
İLGİLİ HABERLER
Tüm içeriği görüntüle
