FOMO, “fırsatı kaçırma korkusu” anlamına gelen ve İngilizce’deki “fear of missing out” ifadesini anlatan bir kısaltmadır. Başkalarının doğru işler yaptığına ve kendisinin bundan mahrum kalacağına inananların sıklıkla karşılaştığı bir durumdur. Daha geniş haliyle FOMO nedir, kripto para dünyasındaki sebepleri ve sonuçları nelerdir diye merak ediyorsanız, yanıtlarını aşağıda bulabilirsiniz.
Yatırım dünyasının dönemsel fırsatlarını düşündüğümüzde, FOMO kavramını daha iyi anlayabiliriz. Özellikle bir kripto para yatırımcısı veya trader’ı iseniz, FOMO size hiç de yabancı gelmeyecektir. Kısacası yatırımcılar arasında “FOMO’ya girmek” olarak da bilinen bu durum, finans dünyasının genel bir kabusu olarak kabul ediliyor. Piyasa farketmeksizin yaşanabilecek durumun en çok da volatilitesi yüksek piyasaları etkisi altına aldığı bilinen bir gerçek. Ayrıca bu durum hem yeni hem de tecrübeli trader’lar için tehlikeli sonuçlar yaratabiliyor.
Bugün birçok araştırmaya konu edilen FOMO’nun, yatırımcı kararlarını etkilediğine dair de kanıtlar sunuluyor. Öyleyse gelin kripto para dünyasını özellikle bazı dönemlerde ciddi şekilde etkisi altına alabilen bu kavrama biraz daha yakından bakalım.
BeInCrypto Telegram Trading Topluluğuna katılın: Kripto para projeleri ve NFT’leri tartışın, alternatif kripto para platformları hakkındaki incelemeleri okuyun. PRO trader ve uzmanlarımızdan tüm sorularınıza yanıtlar alın!
BeInCrypto Telegram — Şimdi Katıl!
Fomo Nedir?
Fırsatı kaçırma korkusu anlamına gelen FOMO, 2000’li yılların başından itibaren yaygın şekilde hem psikolojide hem de diğer sosyal bilimlerde bir sendrom olarak kabul edilir. Finansal alanlarda ise yatırım fırsatlarını kaçırma korkusu olarak anılır. Yani yalnızca kripto para dünyasının değil, diğer finans çevrelerinin de kullandığı bir tabirdir. Ayrıca son zamanlarda sosyal medya araştırmalarının vazgeçilmez konu başlıklarından biri haline gelmiştir.
Sosyal medyada ise gelişmeleri takip edememe veya kaçırma endişesi olarak kullanılmaktadır. Örneğin bir gün gereğinden fazla uyuduğunuzu ve öğleden sonra uyandığınızı varsayalım. Birçok kişi gibi acaba siz de ilk önce telefonunuzu elinize alıp sosyal medyanızı ve haberleri mi kontrol ediyorsunuz? Eğer yanıtınız evet ise, güçlü bir FOMO karşısında risk sahibi olabilirsiniz.
Peki FOMO etkisi yalnızca gündelik hayatı, ruhsal ya da sosyal dengeyi mi etkiliyor? Elbette hayır, Financial Times gazetesinin yazarı Leo Lewis’e göre, FTX borsası hakkındaki analizler ve son zamanlardaki başarısız tahminler, iflas öncesi ciddi bir FOMO etkisi yaratmıştır. Üstelik bu FTX iflası öncesinde ve sonrasında yatırımcı hareketlerini ciddi şekilde etkilemiştir.
Yatırımcıları ani ve plansız kararlar almaya iten FOMO etkisinin kripto para dünyasında yaygınlaşması piyasanın genelini de etkiliyor. Özellikle ani fiyat artışları, kısa vadeli yatırımcı veya trader’ların bu duygu seline kapılmasına yol açabiliyor. Kısaca FOMO etkisi ile hareket eden bir trader, bilinçsiz ve ani kararları sonucunda kripto para balinalarına yem olabiliyor.
Kripto Para Piyasasında FOMO’ya Neden Olan Faktörler
Kripto para piyasası gün geçtikçe yatırımcılar arasındaki popülerliğini arttırıyor. Ancak bunun arkasında, FOMO diye tabir edilen “fırsatı kaçırma korkusu” gibi psikolojik etkenler de yer alıyor. Peki sizce yatırımcılara adeta bir karabasan gibi çöken bu hissiyat nereden kaynaklanıyor?
FOMO’ya neden olan etkenlerin başlıcaları:
- Yüksek volatilite
- Sosyal Medya etkisi
- Arkadaş ve çevre etkisi
- Hype
- Kitle psikolojisi
- Yüksek öz güven
İlk olarak, kripto para piyasasının yüksek volatiliteye sahip olması FOMO’ya uygun bir alan yaratıyor. Yatırımcılar, kripto para değerlerinin hızlı yükselişini, tabiri yerindeyse, “büyük vurgun fırsatı” olarak görebiliyor. Bu da onların aceleci ve plansız kararlar almasına sebep olabiliyor. Hatta bazı tecrübeli trader’lar ise analizlerine ve kendilerine aşırı güven duydukları için büyük riskler alabiliyor.
Ayrıca kripto para piyasasının medyatik yapısı ve sosyal medyanın coin’ler özelinde yarattığı algılar da FOMO yaratabiliyor. Örneğin, kripto paralar hakkında yapılan olumlu haberler, yatırımcıların kripto para piyasasına veya doğrudan bir coin’e ilgi göstermelerine neden olabilmektedir. Bunun en güncel örneğini, Elon Musk’ın twitter üzerinden Dogecoin fiyatlarını etkilemesinde görebiliriz.
Bir diğer faktör ise çevre, yani arkadaş etkisi olarak karşımıza çıkıyor. Bazı yatırımcılar, arkadaşlarının trading sonucunda elde ettiği kazançları duyduklarında, kendilerinin de bu fırsatları yakalamaları gerektiğine inanıyor. Sonucunda ise “trene geç kalmışcasına” alelacele kararlar alıyor.
Kitle psikolojisi ve hype konusuna gelecek olursak, yeterince bilgi sahibi olmadan doğrudan duygu yoğunluğu ile harekete geçme isteği, plansız kararlar aldırabiliyor. Bu da riskli yatırımlara yol açıyor. Ancak bugün yatırımcıların FOMO etkisini anlaması ve buna uygun tepkiler vermesi mümkün. Bu en basit hali, yatırım kararı almadan önce kendi araştırmamızı yapmaktan geçiyor. Ayrıca bir süre yalnızca yatırımın risklerine odaklanmak da iyi bir etki sağlayabiliyor. Bu sayede hem yatırım kararlarında hem de hype konularında daha duyarlı olabiliriz.
Kripto Para Yatırımcılarını Nasıl Etkiler?
Kripto para piyasasındaki FOMO etkisi yatırımcıları olumsuz yönde etkileyebilir. Bu durum özellikle yatırımcıların aceleci kararlar almasına, duygusal davranmasına ve risklerin doğru analizinin yapılmamasına yol açabilir. Şayet, piyasadaki ani fiyat hareketleri ile gelen heyecanı hissederek, anlık trend’lere göre karar vermek tehlikeli sonuçlar doğurabilir. Örneğin son zamanlarda artan meme coin’ler yatırımcı iştahını kabartabiliyor. İşte birçok yatırımcı tam da bu noktada kripto para balinalarının gazabına uğruyor ve ciddi kayıplar yaşayabiliyor.
Ayrıca kripto para piyasası henüz tam anlamıyla regüle edilmiş yani düzenlenmiş bir piyasa değildir. Dolayısıyla bu da piyasayı dolandırıcılık faaliyetlerine uygun hale getiriyor. FOMO etkisi ile hareket eden yatırımcılar, yüksek kazanç vaatlerine kanarak başladığı yolculuktan dolandırılarak dönebiliyor. Dolayısıyla, her zaman söylediğimiz gibi, yatırım öncesi tarafsız alanlarda kendi araştırmalarımızı yapmamız oldukça kıymetli gözüküyor. Sonuçta bilgi sahibi olduğumuzda duygularımızın da esaretinden kolayca çıkabiliriz. Ayrıca en doğru yatırım kararlarını da duygularımızla değil mantığımız ve düşüncelerimizle alırız.
FOMO’nun Olumsuz Etkileri Nelerdir?
FOMO’nun olumsuz etkileri arasında, kripto para yatırımcılarının detaylı araştırmayı analizi yapmadan yatırıma yönelmesi yer alır. Böyle bir yatırım kararında yatırımcılar büyük zararlar yaşayabilir. Hatta tüm yatırımlarını bile kaybedebilir.
Bununla birlikte FOMO’ya kapılan yatırımcıların büyük bir stres ve endişe altına girmesi de muhtemeldir. Tüm bunlar bir yandan da kripto para piyasasında genel bir olumsuz hava yaratabilir. Yani diğer yatırımcıların da piyasaya olan güvenleri sarsılabilir.
Kripto para dünyasında veya diğer finans alanlarında iyi bir trader olmak için öncelikle iyi ve sabırlı bir stratejist olmanız gerekir. FOMO’ya kapılan kişiler, her ne kadar öncesinde güçlü stratejilere sahip olsalar bile, bunlardan hızla vazgeçebiliyorlar. Bu da, uzun vadeli planların bir duygu seline kapılıp gitmesine yol açabiliyor.
Son olarak hatırlatmak isteriz ki eğer finansal piyasalarda trade yapıyorsanız, birilerinin kazanırken birilerinin de kaybedebileceğini unutmayın. Yani yatırım kararlarınızda genele değil, kendi stratejilerinize ve analizlerinize uygun hareket etmeniz gerekir.
Kripto Para Piyasasındaki Önemli FOMO Dönemleri
İşte piyasadaki önemli FOMO dönemleri:
- 2017 Bitcoin FOMO: Bitcoin fiyatı 2017 yılında yükselirken, birçok yatırımcı henüz daha piyasayı tanımadan ani yatırım kararları aldı. Bu, Bitcoin’deki ilk FOMO etkisi olarak kabul edilir. Bitcoin fiyatı bu süreçte 20.000 dolara kadar yükseldikten kısa bir süre sonra sert düşüşler yaşadı.
- 2020 DeFi FOMO: 2020 yılında Merkeziyetsiz Finans (DeFi) projelerinin dönemi başladı. Yatırımcılar bu popüler hale gelen projelerin hızlı yükselişine katılmak istedi. Her ne kadar bu FOMO dönemi bazı yatırımcılar için kazançlı geçse de bazı projelerin başarısız olması ciddi zararlara yol açtı.
- 2021 Altcoin FOMO: 2021 yılı, Bitcoin dışında kalan alternatif coin (altcoin) fiyatlarında büyük artışların yaşandığı bir dönemidir. Örneğin Ethereum (ETH) gibi birçok kripto para bu dönemde ATH seviyelerine ulaştı. Ayrıca NFT’lerin de popüler hale geldiği bu dönem, adeta bir yatırımcı çılgınlığına yol açtı. Ardından gelen kripto para kışı ve başarısız projeler birçok yatırımcı için zarar yol açtı.
Kısacası, FOMO dönemleri yatırımcılara büyük kazançlar sağlayabileceği gibi, yüksek riskler de taşıyabildikleri için duygusal kararlar yerine mantıkla hareket edilmesi gerekir.
FOMO ile Başa Çıkmak İçin Yapılması Gerekenler
İşte FOMO ile başa çıkmaya yönelik bazı yöntemler:
- Kendi araştırmanızı yapın,
- Stop-Loss emirleri uygulayın,
- Stratejilerinize bağlı olun,
- Sabırlı ve dikkatli olun,
- Fırsatların hiçbir zaman bitmeyeceğini unutmayın.
FOMO ile mücadele ederken öncelikle kayıpların kabul edilmesi ve aşırı telafi yöntemlerine başvurulmaması gerekir. Bu anlamda ise yeni işlemler, stres anında değil daha iyi zamanlarda yapılmalıdır. Ayrıca kazanç ve kayıpların dengeli olması gerektiğini unutmamak gerekir. Maddi kayıpların tecrübe kazandırma yeteneğini de hafife almayın. Sonraki stratejilerde bu FOMO tecrübesini nasıl kullanacağınıza odaklanın.
FOMO’dan Korunmak İçin Tavsiyeler
Bugün FOMO mücadelesinde bize katkı sağlayabilecek korunma pratiklerine bir göz atalım.
Örneğin, kripto para demo trading hesapları ile bir FOMO antrenmanı yapabilirsiniz. Sonucunda kaybetseniz de hayali bir bakiye olduğundan zarar görmezsiniz. Ancak buradan elde edeceğiniz tecrübe, hangi durumlarda FOMO etkisinde kaldığınızı size masrafsız bir şekilde öğretecektir. Kısacası, günümüzün aslında en pahalı şeyi olan tecrübeyi kazandıracaktır.
Ayrıca doğru araştırma yapmak, yatırım stratejisi ve iyi bir risk yönetimi oluşturmak da FOMO’dan korunmanın yolları arasındadır. Ancak bunun için gerekli uzman görüşlerini takip etmeyi unutmayın.
Sonuç
FOMO hakkında bilgi sahibi olduktan sonra artık bunun sizleri esir alamayacağına inanıyoruz. Hatırlatmak gerekir ki FOMO en çok kısa vadeli kazanç hayali kuranları etkiliyor. Siz siz olun, bu duygusal yaklaşımlarla kısa vadeli yatırımlardan uzak durun. Sonucu olumlu bile olsa yaşanabilecek her olumsuzluk size hem maddi hem de manevi bir kayıp yaşatabilir. Kısacası, kripto para piyasasının volatiliteli yapısına aldanarak tetiklenen FOMO’nuza karşı, siz de tetikte olun. Kendiniz için bağımsız bir yatırım planı oluşturun ve duygularınızla değil mantığınızla hareket edin.
Sağlıcakla kalın.
Sıkça Sorulan Sorular
FOMO ne demek?
FOMO, kripto para piyasasında nasıl bir etkiye sahip?
Kripto para piyasasındaki FOMO dönemleri hangileri?
Kripto para piyasasındaki FOMO’dan nasıl korunabiliriz?
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
