Bugün sizlerle Ethereum’un Merkezsiz Finans’taki yeri hakkında konuşacağız. Öncelikle, Merkezsiz Finans olarak çevirebileceğimiz Decentralized Finance (DeFi), merkezsiz platformlar üzerinden gittikçe daha fazla önerilen finansal hizmetler dünyasını tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bu platformlar arasında, topluluğun tamamıyla birbirine bağlanması ve genel olarak benimsenmesi için Ethereum bir lider olarak yer almaktadır. Bunların yanında, peki merkezsiz finans için Ethereum network’ünü bu kadar popüler bir seçenek haline getiren nedir? Şimdilik verebileceğimiz en iyi cevap blockchain’in tüm büyük finansal kategorilerdeki en geniş seçenek ve katılım yelpazesine sahip olmasıdır. Gelin birlikte en iyi tekliflerden bazılarına göz atalım.
Stablecoin’ler
Günümüzde, piyasada mevcut olan Ethereum tabanlı birkaç stablecoin vardır. Aslında bu yazının kaleme alındığı sıralarda, stablecoin’ler network’te yerel ETH paralarının yaptığından çok daha fazla işlem hacmini oluşturur. Esasen stablecoin’ler, şu anda kripto paralarda var olan volatiliteyi ortadan kaldırmaya çalışır. Güvenilir bir varlık borsası aracı olmasaydı çoğu DeFi uygulaması mümkün olmazdı. Bunu başarmak için stablecoin’ler genellikle sabit bir fiyatla itibari para birimlerinde kendilerini sabitlemeye çalışırlar ve daha sonra değerin sabit kalmasını sağlamak için akıllı kontratlar ve kontrollü darphaneler kullanırlar.
İlk stablecoin olan Tether, aynı zamanda en çok bilinendi. Bu paranın arkasında olan şirket Tether Limited, başlangıçta Ethereum’da darp edilen her bir Tether için en az bir ABD doları tutulduğunu belirtti. Daha yakın zamanlarda bu iddia sorgulanıyor ancak yine de Tether, günümüzde mevcut en yaygın kullanılan stablecoin’lerden biridir.
Başlıca sabit varlıklardan bir diğeri de Dai’dir. MakerDAO sisteminin bir parçası olan Dai, tutulan ABD dolarları tarafından desteklenmeyen bir stablecoin olarak rol alır. Ancak bunun yerine bir dizi akıllı kontratı ve Ethereum’u teminat olarak kullanmaktadır. Aslında Dai, stablecoin karşılığında Ethereum ve yakında mümkün olacak olan Ethereum token’lerini koymak isteyen kullanıcılar için bir kredi görevi görmektedir. Tüm Ethereum’un %2’sinden fazlası MakerDAO kontratlarına kilitlendiği için Dai, DeFi sisteminin önemli bir parçası haline gelmiştir.
Daha birçok farklı proje bulunmaktadır. Başlıca birkaçını belirtmemiz gerekirse, Ethereum’un ERC-20 token’lerinden olan USDCoin ve GeminiDollar’ı örnek olarak verebiliriz. Bu durum, piyasa geliştikçe stablecoin’in dominantlığını korumak için Ethereum network’ünü sarsılmaz bir konuma sokmaktadır.
Borsalar
Merkezsiz Borsalar, İngilizce kısaltmasıyla DEX’ler, Ethereum’un DeFi ekosisteminde hacmin çoğunluğunu oluştururlar. DEX’ler genel olarak normal borsalar gibi çalışırlar ancak onları yönetmesi için bir şirketin gerekliliğini ortadan kaldırmak için tasarlanmışlardır. Genellikle, akıllı kontratlardan oluşan bir sistem tarafından güçlendirilirler ve kendilerine ait yerel bir token’ları vardır.
Günümüzde en popüler DEX Kyber Network’tür. Kyber, ERC-20 varlıklarını hızlı bir şekilde değiştirmek için bir protokol görevi görür ve kesintisiz likidite için geniş bir aplikasyon dizisine uygulanabilir. Uniswap adı verilen benzer bir servis, Uniswap adlı benzer bir hizmet, kullanıcıların kendi “borsa sözleşmelerini” oluşturmalarına izin vererek ve Ethereum ile farklı ERC-20’ler arasında kendi borsa kurlarını etkili bir şekilde belirleyerek çalışır. Daha büyük piyasa ile paralel olmayan borsa kurları, daha sonra sıraya girinceye kadar arbitraj işlemine tabi tutularak, düzenleyici bir organa ihtiyaç duymadan kendi kendini düzenleyen bir sistem oluşturur. Diğer popüler DEX’lere örnek olarak ise Saturn Network, 1inch.exchange ve IDEX’i verebiliriz.
Ödünç Alma ve Ödünç Verme
Ödünç alma ve verme pratikleri yeni bir durum değildir ve çoğu bankanın temelidirler. Ancak DeFi dünyasında gerçek bir bankanın dahil olmasına gerek yoktur. Bu durum, geleneksel bankalara erişmeyen veya erişemeyen kişilere finansal hizmetler açabilir ve “bankasız bankacılık” kripto para mantrasına doğru bir adımdır.
Aave, hem borç verenler için hem de borçlular için hızlı krediler elde etmeyi amaçlayan yeni bir protokoldür. Temelde, herkes ya daha büyük bir likidite havuzuna para yatırabilir ve faiz kazanmaya başlayabilir ya da küçük bir ücret karşılığında ve belirli geri ödeme koşulları ile kredi alabilir. Benzer bir proje olan Nexo, teminat olarak daha geniş bir yelpazede kripto para kullanarak itibari para kredilerine izin vermektedir. Bu kategorilerin hepsiyle birlikte, Compound ve BlockFi de dahil olmak üzere daha birçok seçenek vardır. Ancak temelde neredeyse aynı çalışma prensibine sahiptirler.
Ödemeler
Tüketiciler için mevcut olan birçok ödeme uygulaması bulunmaktadır. Ancak genel olarak hepsi, hala merkezi bir şirkete güvenirler. Tam da bu sırada DeFi tekrardan durumu kurtarmaya gelmektedir! Bu hizmetler kullanıcılara ödemeleri, gizlilikleri ve genellikle çok daha iyi ücretler üzerinde kontrol sağlar.
Popüler seçeneklerden biri, hepsinin bir arada olduğu faturalandırma ve ödeme platformu olmayı hedefleyen Request Network’tür. Gelecek vaat eden bir diğer proje ise OmiseGo’dur. OmiseGo, Ethereum blockchain’ini kullanan ancak %90 daha düşük ücretlere sahip olan bir ekosistemdir. Daha büyük bir rakip ise, Lightning Network’ün Bitcoin için yaptığı görev gibi davranan Raiden Network’tür. İkinci katman kanalları kullanarak Raiden, Ethereum ile işlem yapmayı doğrudan blockchain’i kullanmaktan daha hızlı ve daha ucuz hale getirmeyi amaçlamaktadır.
Çok Daha Fazlası
Ethereum dApp’lerinin bildiğimiz üzere finansı yeniden keşfetmeye çalıştığı çok daha fazla alan olduğu için bu makale kolayca bir kataloğa dönüşebilir. Diğer bazı kullanım durumları ise merkezsiz cüzdan çözümlerini, yatırım platformlarını, vadeli işlemleri, tahmin piyasalarını ve daha fazlasını içerir. Eski finansta var olan her hizmete denk gelen, merkezi olmayan çok sayıda varyasyon var gibi görünmektedir.
Sadece yüzeysel olarak bir göz attığımız için daha fazla DeFi dApp’i keşfetmek için bakacağımız mükemmel bir yer de State of the dApps’tir. State of the dApps, var olan tüm hizmetleri aktivitelerine göre sıralar ve çeşitli kategoriler halinde ayrılabilir. Bu şekilde kullanıcılar, sadece bu projeler hakkında gerekli bilgilere linklere değil, aynı zamanda belirli bir platformda ne kadar katılım olduğuna dair doğru verilere de erişebilir.
Niçin Ethereum?
DeFi alanının büyüyüşünü keşfederken karşımıza iki soru çıkacaktır: Neden şu anda Ethereum bu uygulamalar için en iyi platform gibi görünüyor ve bu durum devam edecek mi? İlk sorunun cevabı yüksek ihtimalle platformun esnekliği ile birlikte Ethereum’un etrafındaki toplulukla ilgili olacaktır. Bu projelerin çoğu gibi aynı amaçlar doğrultusunda çalışan oldukça saygın daha birçok blockchain olduğu doğrudur. Şimdiye kadar ise DeFi uygulamalarının diğer platformlarındaki genel gelişimi Ethereum’un oldukça gerisinde kalmıştır. Ethereum yeterince uzun süredir varlığını korumaktadır ve yeterince şey elde etmiştir. Elde ettiği şeylere örnek olarak; piyasa değeri açısından 2. kripto para varlığı olması verilebilir. Bu durum ise en geniş kitleye ulaşmayı hedefleyen herhangi bir geliştirici için çoğu yönden mantıklı bir seçim olmasına olanak tanımıştır. Şu anda en hızlı platform olmasa bile, önümüzdeki birkaç yıl içinde birçok iyileştirme yapmak için özel bir ekibe ve yol haritasına sahiptir.
Bununla birlikte, DeFi’nin omurgası olarak Ethereum’un geleceğinin bağlı olduğu sadece bu yol haritasıdır. Ayrıca, bu çözümlerin ana ürün haline geldiğini görmek için Ethereum’un ölçeklendirilmesi gerektiği bir sır değildir. Ethereum takımı için amaç buyken ilerleme yavaş olmuştur. Nihayetinde amaç, Ethereum’u şu anda olduğu Proof-of-Work sisteminden bir Proof-of-Stake blockchain’ine dönüştürmek ve sharding’i uygulamaktır. Bu değişiklikler network’ü çok daha hızlı hale getirmelidir ancak Tron ve EOS gibi rakipler Ethereum’u geçmeden önce piyasaya sürülemezlerse, her şey boşuna olur.
Şimdilik Ethereum DeFi alanının açık ara lideri olarak durmaktadır ve bu durum bir gecede değişecek bir şey değildir. Sistem inovasyonu ve yükseltmeleri görülmeye devam edilebilirse, bir gün Ethereum’un dünya çapında insanların varlık aktarmasının birincil yolu olmasının başlangıcı olabilir.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
