Bitcoin Korku Endeksi Nedir?

Bitcoin korku endeksi kripto para dünyasının duygularla olan ilişkisi göz önüne alındığında oldukça önemlidir. Bilindiği üzere normal şartlarda geleneksel piyasalarda da kripto paralarda da temel ve teknik analiz bilgisi oldukça önemlidir. Ancak bazen kullanılan piyasaya bağlı olarak farklı teknikleri kullanmak gerekebilir. Bu yüzden bu yazıda, kripto para korku ve açgözlülük endeksi ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

Bitcoin Korku Endeksi Nedir ve Ne İçin Kulanılır?

Kripto para dünyasında analiz amaçlı kullanılan çok sayıda endeks vardır. Bunlar arasında en sık kullanılanlar NASDAQ NCI, NYBXT ve S&P Bitcoin Index’tir. Her ne kadar bu endeksler çoğu konuda başarılı olsa da görev tanımları yalnızca varlık performansını içermektedir.

Oysaki kripto para dünyası ve diğer birçok finans alanı için duyguların önemli bir yeri vardır. Kripto para korku ve açgözlülük endeksi bu duygusal alanı anlamada bize yardımcı olmaktadır. Bunu yapmak için ise bağımsız istatistiksel verilerden elde ettiği fikri yansıtır. Ancak bu endekse bir finansal araç demek yerine yatırımcı duygu göstergesi demek daha doğrudur.

Aslında geleneksel piyasalarla karşılaştırıldığında duyguya bağlı endekslerin kripto para piyasasında daha önemli olacağını fark etmek zor değildir. 2023 yılında yayınlanan bir makaleye göre, geleneksel piyasalarda kurumsal yatırımcılar büyük rol oynarken kripto para piyasalarında bireysel yatırımcıların ağırlığı daha fazladır denilebilir. Bireysel yatırımcıların ise duygulara yönelik hareket etme olasılığı daha yüksektir.

Bitcoin korku ve açgözlülük endeksi en önemli duyarlılık göstergelerinden biridir. Özellikle dijital eğilimli bir piyasada katılımcıların düşüncelerini, duygularını ve tepkilerini analiz etmede kullanılmaktadır.

Kısacası korku ve açgözlülük endeksi kullanıcı duygularını ve kripto paraya özgü hareketlerini günlük olarak analiz etmektedir. Analiz için veriler farklı kaynaklardan toplanırken sonuç basit bir sayıyla ifade edilmektedir.

Tarihçesi

Aslına bakarsanız ironik bir şekilde Bitcoin korku ve açgözlülük endeksi geleneksel finansal ürünler referans alınarak oluşturulmuştur. Endeksin kurucusu CNN Money 2012 yılında borsadaki piyasa duyarlılığını ölçmek adına çok faktörlü bir ölçü sistemi geliştirmiştir. Daha sonra bu sistem Alternative.me tarafından kripto para ekosistemine alınmış ve bugünkü haline getirilmiştir.

Kripto para korku ve açgözlülük endeksi günlük piyasa analizini 0 ile 100 aralığında bir değere çevirmektedir. Bu anlamda 0 değeri korku aşırılığını yansıtırken 100 ise açgözlülük konusundaki aşırılığı yansıtmaktadır. Piyasanın korku hali yüksek olduğu zamanlarda katılımcılar daha temkinlidir. Açgözgülük halinde ise katılımda artış, satışlarda yükseklik ve ardından FOMO yaşanması söz konusudur.

Temel Unsurları

Bahsedilen endeks iki özel duyguyu desteklese de korku ve açgözlülük arasında yelpazede farklı unsurlar da vardır. Örneğin endeks 100 değerine ulaştığında satın alma hızı tavan yapmaktadır. Kar satışları başladıktan sonra endeks değeri gerileyip kaygıya yol açabilmektedir.

Öte yandan küçük bir düzeltme yaşanması halinde “kaygı” durumu doğrudan inkara dönüşebilmektedir. Piyasadaki dip fiyatlar korku ve açgözlülük endeksini 40 altındaki bölgeye doğru itmektedir. Bu aynı zamanda paniği ve cesaretsiz adımları beraberinde getirmektedir.

Sonraki endeks düşüşleri genellikle katılımcı için alım fırsatı olarak değerlendirilmektedir. Bu durum duygusal çoğunluğu umut ve iyimserlik alanına doğru itmektedir. Kripto para korku ve açgözlülük endeksinin uç durumlarda katılımcıyı iyimserliğe itmesi psikolojik bir süreçtir.

Kripto Para Korku ve Açgözlülük Endeksi Nasıl Hesaplanır?

Korku ve açgözlülük endeksi çeşitli piyasa göstergeleri dikkate alınarak hazırlanmaktadır. Ortayan çıkan sonuç, önceden belirlenen bir oranda toplandıktan sonra 0 ile 100 arasında bir değere karşılık gelmektedir.

1. Volatilite

Bitcoin korku endeksi hesaplanırken volatilite önemli bir temel değer olarak alınır. %25 ağırlığa sahiptir. Bitcoin açısından bu gösterge maksimum Bitcoin düşüşü, aylık ve üç aylık volatilile hesabı ile yapılmaktadır. Volatilite artışı daha fazla korku anlamına gelse de bazıları için önemli bir kazanç dönemidir.

2. Piyasa Momentumu

Piyasa momentumu kısaca fiyat hareketliliğinin yani volatilitenin gücü demektir. Bu gösterge aynı zamanda kripto para korku ve açgözlülük endeksi için hacim göstergesidir. Tıpkı volatilite gibi bu gösterge de %25’lik bir ağırlığa sahiptir. Hesaplama ile ilgili olarak endeks mevcut alış hacimlerini dikkate almaktadır. Ayrıca bunları aylık ve üç aylık ortalamalarla karşılaştırmaktadır. Yüksek hacimli piyasalar genellikle aşırı açgözlülük alanına işaret etmektedir.

3. Sosyal Medya

Bitcoin korku endeksi hesaplanırken bir diğer unsur sosyal medyadaki konuşmaların yoğunluğudur. Bu gösterge alanlarına örnek olaraki trader’ların ve kripto para uzmanlarının görüşlerini paylaştığı telegram gruplarını vermek mümkündür. Sosyal medya göstergesinin ağırlığı %15’lik kısımı kapsarken hashtag’ler ve sosyal tepkiler de buna dahil edilmektedir.

4. Piyasa Hakimiyeti

Piyasa hakimiyeti, endeks göstergeleri arasında %10’luk ağırlığa sahiptir. Bitcoin dominance (hakimiyet) artışı altcoin’lerin düşük açgözlülük seviyesine geçmesini sağlar. Böylece genellikle piyasayı korku bölgesine taşımaktadır. Benzer şekilde hakimiyetteki düşüşler de açgözlülük artışına yol açmaktadır. Sonuçta dominance, piyasanın %39’dan fazlasını kapsamaktadır.

5. Trend’ler

Google’daki Bitcoin arama hacimleri Bitcoin korku ve açgözlülük endeksine değer olarak girmektedir. Arama hacimlerindeki değişim endeks değerlerindeki değişimin ölçülmesine yardımcı olmaktadır. Ayrıca bu Google verilerinin ağırlığı %10 seviyesindedir.

6. Anketler (Şimdilik duraklatıldı)

Şimdilik kullanılmayan anket değerleri %15’lik bir ağırlığa sahip olmuştur. Etkin kullanım zamanında anketlerdeki genel standart örneklem büyüklüğü 2.000 ile 3.000 arasındadır.

Tüm bu faktörler göz önüne alındığında ortaya çıkan sonuç alt endeks gösterge değişimine bakılarak günlük olarak yenilenmektedir.

Bitcoin Korku Endeksi Kullanmanın Avantajları ve Dezavantajları

Piyasa kullanıcılarının dikkat ettiği tüm göstergeler gibi bu endeksin de çeşitli avantajları ve dezavantajları bulunur. Endeksten yararlanacak herkesin ve özellikle yeni başlayanların bu ayrıntılara dikkat etmesi önemlidir.

Artıları

• Volatiliteli piyasanın daha geniş görünümünü sunmaya yardımcı olur.
• Bir gecede değişmez, aksine belirli bir yönde yavaşça hareket eder.
• Bağlı fiyat seviyelerine göre değişen, düşen veya yükselen, ilişkili bir endeks olarak ortaya çıkar.
• Volatilite, hakimiyet, hacim ve diğer önemli veri kaynaklarını içerdiğinden piyasa araştırması yapan trader’lara kolaylık sağlar.
• Varlık fiyatları konusunda uç noktalara ulaşma açısından daha net bilgi sağlar.
• Boğa piyasasının ardından gelecek düşüş aşamasında kripto para piyasasının daha net bir resmini sunar.
• Bitcoin short açmak veya diğer kripto para short’lamaları gibi kararlarda kullanılabilir.
• Herhangi bir yatırım tavsiyesi sunmadan piyasa duyarlılığı üzerinden riskli aşamaların taslağını gösterir.

Eksileri

• Duyarlılık analizini kısa vadeli yansıtır ve büyük resme pek yardımı dokunmaz.
• Düzensiz iki büyük göstergeye sahip: volatilite ve hacim.
• Endeks nötr halde yani 50 seviyesine yakınken yanal olduğu için alım satım göstergesi niteliği taşımaz.
• Daha net bir resim sunmak için teknik ve temel göstergelere ihtiyacı var.
• Balina hareketlerini, borsa girişini ve trading yoğunluğunu hesaba katmıyor.
• Fiyat fazla hareket etmese bile endeks değeri önemli ölçüde değişebilir.

Bitcoin Korku ve Açgözlülük Endeksi Nasıl Kullanılır?

Sayısız avantaja ve az sayıdaki eksiğe rağmen kripto para korku ve açgözlülük endeksi güvenilir bir trading aracı olabilir. Trader’ların bu endeksi piyasada avantaj kazanmak için nasıl kullandıkları aşağıdadır:

Endeks ölçeğini dört çeyreğe bölmek

Bitcoin korku endeksi kullanan trader’lar endeksi dört farklı bölgeye ayırır:

1. Aşırı korku veya Turuncu bölge (0-24)
2. Korku veya Sarı bölge (25–49)
3. Açgözlülük veya Açık Yeşil bölge (50–74)
4. Aşırı Açgözlülük veya Yeşil bölge (75–100)

İlk çeyreklik yani 1. bölge aşırı korku alanını yansıtmaktadır. Aynı zamanda en iyi alım fırsatını bu bölge sunmaktadır. Bu alan fiyatların tersine dönmesinin en yakın olduğu alan olarak geçmektedir.

İkinci çeyrek korku bölgesidir ve bu bölgede fiyatların sert düşüşü ayı piyasasını başlatabilir. Öte yandan bu bölge aynı zamanda bir boğa hareketini de başlatabilir. Ancak sert geçen bir ayı piyasası için bu korkulu bölge genellikle daha yoğun düzeltme içerir.

Dolayısıyla endeks 1. bölgedeyken körü körüne satın almaya kalkmak pek mantıklı değildir. Bunun için 2. bölgeye geçiş hareketleri beklemek daha doğru olacaktır. Fiyatların düzelmeye başladığı ve volatilitenin en az olduğu bölge 3. bölgedir. Ayrıca alış hacminde yükseliş yaşanması muhtemeldir.

4. bölge yani en üst kısım piyasada en fazla alımın yapıldığı zamandır. Ancak bu kısım fiyatların terse dönüşüne gebe bir alandır. Yatırımcılar genellikle günlük olarak bu endekste bulundukları çeyreği kontrol ederek karar vermektedir.

Bitcoin Korku Endeksi ile Fiyatlar Arasındaki İlişki Nedir?

Bitcoin korku endeksi tablosunda soldan ilk tik işaretinin tarihi bize önemli bir şey göstermektedir. Endeks değeri 10’a yani aşırı korku bölgesine geldiğinde tarih 8 Ocak 2022’yi göstermektedir.

BTC/USD fiyat tablosunda burası 40.000 dolar seviyesine yakın gelen siyah daireye denk gelmektedir:

Bitcoin’in tüm zamanların en yüksek değeri olan 68.789,63 dolardan düşüşe başladığı yerdir. 30.000 dolara düştüğünde ise duyguların hızla korkulu hale geldiği ortadadır. Tablodan da anlaşıldığı üzere piyasa o zamandan beri bir hayli düşmüştür. Bu durum korku ve açgözlülük endeksinin her düşüşte düşmediğini ancak yavaş yavaş ve piyasa seviyelerine göre değiştiğini göstermektedir.

Soldan ikinci işaret endeksin 60’a çıktığı zamanı yani 28 Mart’ı işaret etmektedir. 8 Ocak endeksine kıyasla korku ve açgözlülük endeksi 50 puan hareket etmiştir. Bu kısımda al-sat sadece 7.000 dolarlık bir fiyat artışı sağlamıştır. Yatay trading hareketi olarak bilinen bu eylem biraz kafa karıştırıcıdır ve dikkatli olunmalıdır. Kısacası korku ve açgözlülük endeksi yatayda çok fazla etkili değildir.

Kripto Para Korku ve Açgözlülük Endeksi Güvenilir Mi?

Korku ve açgözlülük endeksinin ne kadar güvenilir olduğundan bahsetmeden önce yukarıdaki gerçek zamanlı örnekten çıkarabileceğimiz bazı şeyler var:

1. Ayı piyasasında 1. bölge düşüklüğü ve yeşil endeks değeri bir dip değildir. Aksine artan paniğe ve yüksek volatiliteye yol açabilir.
2. Bir ayı piyasasında 3. bölge veya açık yeşil bölge satışları tetikleyebilir.
3. Bitcoin korku endeksi yatayda kullanışlı değildir.
4. Bir boğa dönemi veya bir kripto para kışı sırasında hesaplanmış duygu analizi aşırı olabilir.

Sonuç olarak teknik ve temel göstergeler eşliğinde kullanıldıklarında kısa vade duygu anlamayı ve doğru karar vermeyi sağlar. Ancak uzun vadeli analizler ve sosyal medyaya dayalı fikirler için aynısı geçerli değildir.

Kendi Araştırmanızı Yapmak Her Zaman Daha Faydalı

Bu yazıda sizlere, Bitcoin korku ve açgözlülük endeksi hakkında birçok ayrıntıya yer verdik. Özetlersek bu endeks, genel piyasa duyarlılığı tahmini için kullanılmaktadır. Ancak DYOR planını yani kendi araştırmanızı sadece bu endekse bağlı tutmamak gerekir. Ayrıca bunları zincir üstü ve grafik araçlarıyla birlikte kullanmak iyi bir kombinasyondur.

Sıkça Sorulan Sorular