x402 Token Patlaması: Yapay Zeka Ajanlarını Güçlendiren Yeni Ödeme Standardı

Ekim 2025, AI Agent dalgasının güçlü bir dönüşünü işaret ediyor, bu sefer yeni bir anlatı altında: x402 token’lar. Peki, x402 tam olarak nedir? Yatırımcılar bu trende hızla dahil olmalı mı yoksa bu sadece patlamayı bekleyen bir balon mu?

Bu makale, en son ekosistem verileri ve X’te paylaşılan uzman görüşlerinden yola çıkarak fırsatları ve potansiyel riskleri inceliyor.

Ekim Ayında x402 Token’lar Neden Büyük Sermaye Çekti?

x402, tipik bir token değil. AI agent’lar ve API’ler için açık bir ödeme protokolü olup, hesap, kayıt veya API anahtarları gerektirmeden otomatik işlemler gerçekleştirmelerini sağlıyor.

“x402” ismi, HTTP durum kodu 402 – “Ödeme Gerekiyor”dan geliyor. Bu klasik web standardı, şimdi her web isteğini USDC gibi stablecoin’ler kullanarak herhangi bir blockchain üzerinde anında ödeme işlemine dönüştürmek için yeniden tasarlandı.

Fonlama dalgası, son aylarda gerçekleşen bir dizi büyük olaydan kaynaklandı. Eylül ayında, Coinbase ve Cloudflare, x402 Vakfı’nı resmi olarak başlattı ve protokolün Agents SDK ve Model Context Protocol (MCP) ile entegrasyonunu teşvik etti.

Bu, AI agent’ların bir sentin altındaki mikro ödemelerden ertelenmiş ödeme anlaşmalarına kadar esnek ödemeleri yönetmelerine, anlaşmazlıkları çözmelerine ve veri kazıma agent’ları için faturaları birleştirmelerine olanak tanıyor.

Daha sonra, ekim ayında, girişim fonu a16z, Gartner’ın tahminini yeniden ele aldı. 2030 yılına kadar makine müşterilerinin 30 trilyon dolarlık satın alımları doğrudan etkileyeceği veya katılacağı öngörülüyor. a16z, x402’nin, AI agent’ların ve Coinbase ile Cloudflare arasındaki iş birliğinin önemini vurguladı.

“x402 gibi protokol standartları, otonom AI agent’lar için potansiyel bir finansal omurga olarak ortaya çıkıyor. Bu protokoller, mikro işlemler yapmalarına, API’lere erişmelerine ve aracı olmadan ödemeleri çözmelerine yardımcı oluyor. Gartner, bu ekonominin 2030 yılına kadar 30 trilyon dolara ulaşabileceğini tahmin ediyor,” a16z raporladı.

Bu duyurular, x402 ekosisteminde güçlü bir ivme yarattı. x402scan’e göre, Coinbase’in Mayıs ayında başlatılmasından bu yana ekosistem, 1,38 milyon işlem, 1,48 milyon dolar hacim, 72.500’den fazla alıcı ve 1.000 satıcı kaydetti.

Yatırımcı ilgisi de arttı. CoinGecko’daki x402 kategorisi, 24 saat içinde %350’lik bir artışla 800 milyon dolara yakın piyasa değerine ulaştı ve günlük işlem hacmi 230 milyon doları aştı.

EigenCloud (eski adıyla EigenLayer), Ping ve PayAI Network gibi projeler, trading faaliyetlerinde öne çıkıyor.

“Eğer x402 başarılı olursa, internetin iş modelini tamamen değiştirecek,” Yatırımcı Ryan Adams öngördü.

Uzman Tartışması: x402 Token – Potansiyel mi Balon mu?

X’teki uzmanlar arasında görüş ayrılıkları olsa da çoğu, x402 token’ların uzun vadeli potansiyeli konusunda iyimser.

Destekçiler, x402’nin gücünün AI agent’lar için ödemeleri basitleştirme ve standartlaştırma yeteneğinde yattığını savunuyor. Geleneksel ödeme yöntemleri yavaş, geri ödeme taleplerine açık ve manuel müdahale gerektiriyor. Buna karşılık, x402, AI agent’lar ve API sağlayıcıları arasında anında, güvene dayalı olmayan ödemeleri kripto para kullanarak mümkün kılıyor.

Diğerleri, mevcut x402 token’ların düşük piyasa değerine dikkat çekerek güçlü bir yukarı yönlü potansiyel olduğunu vurguluyor.

‘Bunlar, CoinGecko’daki mevcut x402 coin’ler. En yüksek piyasa değeri zar zor 50 milyon doların üzerinde. Çoğunluğu 10 milyon doların altında. Buradaki potansiyel gerçekten inanılmaz,’ Yatırımcı Otto Suwen belirtti.

Ancak, riskler göz ardı edilemeyecek kadar büyük. Abstract’te bir geliştirici olan Jarrod Watts, x402 token’ları üç kategoriye ayırıyor:

• API token’lar kendi yerel para birimlerinde ödeme gerektiren.
• Facilitator token’lar hizmetler için ödeme yapmak amacıyla kullanılan.
• Spekülatif token’lar gerçek bir değeri olmayan—önceki “AI coin’ler”e benzer.

Watts, topluluğun gerçek bir faydası olmayan trend odaklı token’ları fiyatları artırmak için teşvik edebileceği konusunda uyardı.

‘Önümüzdeki birkaç hafta içinde bu heyecanı yakalamak için yeni bir AI coin dalgasının ortaya çıkacağını düşünüyorum. Ve yine, muhtemelen tamamen anlamsız olacaklar, ama “haklı mı olmak istersiniz yoksa zengin mi?”’ Jarrod Watts dedi.

Analist 0xJeff de bu token’ları “x402 memecoin’ler” olarak nitelendirdi ve yalnızca gerçek veya ticari ürünlere yakın projelerin uzun vadede ayakta kalabileceğini belirtti.

Daha da önemlisi, protokol güvenlik açısından yeni ve test edilmemiş durumda.

Nisan ayında, BeInCrypto, x402 gibi Crypto-MCP (Model Context Protocols) protokollerini etkileyen ciddi bir güvenlik açığını bildirdi. Bu açık, hacker’ların seed phrase’leri ortaya çıkarmasına veya kullanıcı farkında olmadan blockchain işlemlerini LLM tabanlı manipülasyonlar yoluyla yönlendirmesine olanak tanıyabilir.