En popüler stabil kripto paralar genellikle ABD dolarına birebir eşit olarak karşımıza çıkar. USDT, USDC, TUSD, DAI gibi stabil koinlerin her bir adedi 1 Amerikan dolarına eşittir. Örneğin 1 USDT = 1 USD. Tether (USDT) en büyük market hacmine sahip stabil koindir ve market hacmi olarak genelde en büyük 4. kripto varlıktır.
Peki stabil koinler nasıl çalışır? Tahmin edebileceğiniz gibi herhangi bir şirketin sınırsızca stabil koin basması mümkün değildir. Bu noktada stabil kripto paralar üçe ayrılır.
1- İtibari Para Destekli Kripto Paralar
En sık rastlanan stabil kripto para türüdür. Burada her bir stabil kripto paraya karşılık ve teminat olarak eşdeğer itibari para merkezi şekilde tutulur. Örneğin USDC, 1 dolarlık değere eşit olan her bir USDC için 1 USD’yi rezervlerinde tutar. Tether de bu başlık altında yer alsa da başlangıçta her bir USDT için bir Amerikan dolarını rezerv olarak tuttuğunu belirten Tether yönetimi, sonrasında tahvil, emtia, kredi alacakları vb. varlıkları da teminat olarak tutabileceğini belirtmiştir. Bu noktada kullanıcı stabil koin şirketlerinin teminat tuttuklarına dair dürüstlüğüne güvenmek durumundadır. SEC de bu konu ile alakalı regülasyonları son zamanlarda sıklaştırdı. Özellikle Tether’in karşı karşıya kaldığı soruşturma ve davalar bu konudaki riskleri de gözler önüne seriyor.
2- Kripto Varlık Destekli Stabil Kripto Paralar
Kripto varlık teminatlı stabil kripto paraların itibari para destekli stabil kripto paralardan farkı teminat olarak itibari para yerine kripto varlık kullanmasıdır. Bu kripto paralar merkeziyetsizdir ve akıllı kontratlar aracılığı ile çalışırlar.
MakerDAO’nun 1 USD’ye eşit DAI’si en popüler örnek. Kullanıcılar akıllı kontrata belirli miktarda kripto varlığı kilitleyerek karşılığında basılan DAI alırlar. Böylelikle dolaşımdaki her bir DAI bir kullanıcı tarafından karşılık olarak verilen bir kripto varlık karşılığı basılmış olur. Sistem merkeziyetsizdir ve akıllarda bu stabil kripto paranın bir karşılığı/teminatı var mı sorusuna yol açmaz.
3- Algoritmik Stabil Kripto Paralar
Algoritmik stabil kripto paralarda ne bir kripto varlık ne de bir itibari para teminat değildir. Fiyatın sabit kalması arzı değiştiren algoritmalar sayesinde sağlanır. Stabil kripto paranın fiyatı artış eğilimi gösterdiğinde algoritma arzı artırarak fiyatın düşmesine neden olur. Aynı şekilde fiyat düşüş eğiliminde iken arz azaltılarak bu kez de yükselmesi sağlanarak sabit fiyata ulaşılır. Bu şekilde para politikası daha çok bir merkez bankasına benzer. Nispeten daha yeni olan bu sistemler de merkeziyetsizdir. Ampleforth, Basis protocol, FEI, Celo Dollar (cUSD) bu alanda çalışan projelere örnek olarak verilebilir.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak BeInCrypto, haberlerde tarafsız ve şeffaf raporları garanti eder. Bu haber makalesi doğru ve güncel bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Ancak okuyucuların bu içeriğe dayalı herhangi bir karar vermeden önce tüm bilgileri bağımsız olarak doğrulamaları ve bir profesyonele danışmaları tavsiye edilir.
