Hard Fork Nedir?

Hard fork nedir? Eminim bu sorunun cevabını bir süre düşünmüşsünüzdür. Başlangıç olarak kripto para dünyasında fork’un anlamı aslında bir blockchain’in protokolündeki değişimdir.

Kripto paralar merkeziyetsiz ağlarda çalıştıkları için tüm taraflar aynı kuralları kullanmalı ve blockchain’in geçmişini korumak için birlikte doğru bir şekilde çalışmalıdırlar. Eğer bu şekilde hareket etmezlerse sonuç iki blockchain’in aynı anda network’lerin farklı kısımlarında çalışması olur. Bu duruma chainsplit denir.

Canlı blockchain’in ‘fork’lanabileceği’ farklı yollar:

• Tesadüfi fork’lar, farklı miner’ların neredeyse aynı anda bir bloğu bulmalarıyla olur. Böylece iki blockchain yaratmış olurlar. Bu tip fork’lar nispeten hızlı bir şekilde daha fazla blokların eklenmesiyle çözülür. Yani bir zincir daha uzun hale gelir, diğer blok da atılır.
• Kasti fork’lar, geliştiriciler arasında ve yazılımın nasıl çalışması gerektiği hakkındaki düşüncelerinde farklar olduğunda oluşur. Protokol kuralları değiştirilir ve yeni bir coin yaratılır. Tam bu noktada eğer yeterince ilgi yoksa token’ın değeri sıfıra düşer ve çıkarılması durdurulur. Ancak eğer yeni bir coin’i destekleyen yeterince topluluk varsa kasti zincir bölünmeleri başarılı olabilir. Yani varlıkların ikisi de gelişmeye devam edebilir.

Kasti fork’ları soft fork’lar ve hard fork’lar olmak üzere ikiye ayırabiliriz.

Soft Fork Nedir?

Soft fork’lar genellikle isteğe bağlı ve ters uyumlu küçük ayarlardır. Örneğin eski kuralların modası geçmemiştir. Böylece herkesin güncelleme yapması gerekmez. Çünkü önceki bloklar hala okunabilirlerdir. Kullanıcılar eski sürümden güncelleme yaparken yalnızca bir blockchain geçerli kalır.

Hard Fork Nedir?

Hard fork’lar, yapılan değişiklikler bir önceki versiyonlarla uyumlu olmadığında ortaya çıkar. Kalıcıdırlar ve tüm kullanıcıların en son kurallara güncelleme yapması gerekir. Eğer belirli taraflar güncelleme yapmayı başaramazsa fork’un ardından çalışan iki farklı blockchain oluşur. Yani chainsplit dediğimiz olay meydana gelir. Bu noktada, ya ikisi de aynı anda var olur ve birbirlerinden bağımsız olarak çalışırlar ya da ikisinden biri daha dominant hale gelir.

Bazı hard fork’lar çekişmesizdir. Yani tüm taraflar yeni kuralları kabul etmede anlaşırlar.

Dikkate Değer Hard Fork’lar

Durum 1 (1 Ağustos 2017):

Bitcoin Cash, kısaca BCH, 2017 yılında yaratıldı ve şu anda Bitcoin’in başarılı bir hard fork’udur. Bitcoin ve Bitcoin Cash, blok 478.558’e kadar aynı geçmişi paylaştı. Ancak Bitcoin Cash’in arkasındaki motivasyon, Satoshi’nin Bitcoin için düşündüğü gerçek vizyonun üzerine yapılan tartışmalardan doğan topluluk içindeki bir dizi anlaşmazlıktı.

Özellikle bloğun boyutu ve Türkçeye ‘Ayrılmış Tanık’ olarak çevirebileceğimiz ‘Segregated Witness’ın uygulanması hakkındaki tartışmalardı. Yeri gelmişken belirtmek gerekir ki Segregated Witness, işlem imzalarını ayırma eylemidir.

İlginizi çekebilecek bir diğer makale: Bitcoin vs Bitcoin Cash: 2021’de En İyi Yatırım Hangisi?

Durum 2 (20 Temmuz 2016):

Ethereum Classic yani ETC, Ethereum’un başarılı bir fork’udur. Merkezi olmayan otonom kuruluş olarak çevirebileceğimiz Decentralized Autonomous Organisation (DAO)’nun 50 milyon ETH’nin çalınmasıyla sonuçlanan hacklenmesinden sonra yaratılmıştır. O zamanlarda, Ethereum topluluğu ne yapacağını tartıştı ve çoğu, blok 1.920.000’de hard fork kullanmaya karar verdi.

İlginizi çekebilecek bir diğer makale: Ethereum Classic vs Ethereum: En İyi Yatırım Hangisi?

Klonlama Nedir?

Klonlama bazen fork’lamanın eş anlamlısıymış gibi karıştırılabilir. Ancak klonlama, bir kripto paranın kod temelinin kopyalayıp tamamen yeni bir defterde küçük değişiklikler yaptığınız zaman oluşur.

Klonlama, GitHub gibi kod paylaşılan platformlarda desteklenir. Mevcut bir node yazılımını kolayca kopyalayıp ekleyebilir veya uyarlayabilirsiniz. Daha sonra da boş bir defterde yeni kodu çalıştırabilir ve tamamen yeni bir blockchain yaratabilirsiniz. Bu genellikle yaratıcı gelişmelere yol açar.

Örneğin Bitcoin Core’u alıp birkaç parametreyi değiştirir ve yeni bir coin oluşturmak için kodu çalıştırırsanız Bitcoin’in kodunu fork’lamış olursunuz. İşte alternatif coin olarak bildiğimiz altcoin’ler de bu şekilde yaratılır.

Örneğin Litecoin, eski Google mühendislerinden biri olan Charlie Lee tarafından 2011 yılında yaratıldı. Bitcoin’in kodunun orijinal bir kopyasını kullandı ve emek ispatı olarak çevirebileceğimiz proof-of-work ve blok jenerasyonunun hızı gibi birkaç parametreyle oynadı.

Bu, Bitcoin’in işlem hızını ve ölçeklenebilirliğini geliştirmesini sağladı. Böylece, her gün daha küçük işlemler için kullanabileceğiniz bir coin yaratılmış oldu.

Trading Bağlamında Hard Fork Nedir?

Hard fork olayına şahit olabileceğiniz göz önüne alındığında, bu gibi bir durumun ortasında kaldığınızda trading için nasıl bir yol izlemeniz gerektiğini merak edebilirsiniz.

Öncelikle hard fork ve soft fork durumlarında biraz farklı hareket edileceği tahmin edilebilir.

Soft fork’larda durum çok daha kolaydır. Kısaca katkı sağlanacağını düşünüyorsanız hodl yapmalı, düşünmüyorsanız hemen kripto paranızı satmalısınız.

Hard fork’ta ise topluluğun hareketleri oldukça önemlidir. Eğer yeni oluşan fork’un arkasında sağlam ve adanmış bir topluluk bulunmuyorsa fork’un başarılı sonuçlanma olasılığı düşüktür. Bu da satım yapmanız gerektiğini işaret eder.

Ancak adanmış bir topluluğu bulunuyorsa elinizde bulunanlara da biraz daha ekleme yapmanız trading süreciniz açısından yararlı olacaktır.

Fork’lamanın Geleceği

Hard fork nedir sorusunu böylece cevaplamış olduk.

Fork’ların kripto para ekosisteminde hem pozitif hem de negatif olarak hatırı sayılır derecede etkisi var. Ancak kripto paraları yaratmanın ve geliştirmenin tek yolu bu değildir.

Fork’lar drama yaratabilir, riskleri ve topluluk içindeki belirsizliği artırabilir. Yine de daha çok insan farklı amaçlarla kripto para dünyasına gelmeye devam ettikçe fork’lar da tüm kripto para sektörünün büyümesinde ve gelişmesinde önemli bir role sahip olmaya devam edecek.

Sıkça Sorulan Sorular