Bugün sizlerle ‘Proof of Work Nedir?’ ve ‘Proof of Stake Nedir?’ olmak üzere iki soru yanıtlayacağız. Öncelikle hem proof of work hem de proof of stake, blockchain’de güvenilir ve dağıtılmış fikir birliği elde etmenin yollarıdır.
Çoğu kripto para varlığı, deftere eklenen bilginin geçerliliğini doğrulamak için fikir birliği mekanizmaları kullanır. Bu, aynı token’la iki işlem göndermeyi yani double spending’i ve blockchain’e eklenen geçersiz verileri engeller. Birçok farklı fikir birliği mekanizması vardır. Hepsinin amacı aynıdır ama özellikle doğrulamayı nasıl belirleyip ödüllendirdikleri konusundaki yöntemlerinde farklılık gösterirler. Proof of Work ve Proof of Stake en popüler iki fikir birliği mekanizmasıdır.
Proof of Work (PoW) Nedir?
Proof of Work aslında Bitcoin’den çok daha önce ortaya çıkmıştır. Konsept ilk olarak 1993 yılında Cynthia Dwork ve Moni Naor tarafından spamları engellemenin bir yolu olarak ortaya atılmıştır. Ancak Proof of Work terimi çok sonradan gelmiştir.
Günümüzde Proof of Work kripto paralardaki kullanımıyla bilinir. Bitcoin üretmek için madenciler yapbozları çözmede yarışırlar. Böylece bir bloğu tamamlayıp yeni çıkarılmış coin’lerle ödüllendirilirler. İşte burada bahsi geçen yapboz, Proof of Work’dür.
Bir Proof of Work fikir birliğinde yapbozu çözme şansınızı artırmanızın tek yolu daha çok bilgisayar gücü kullanmaktır. Temelde, bir bloğu doğrulama şansınız donanımınızın kaç tane bilgisayar döngüsünü kaldırabildiğine denk düşer.
Proof of Work, Bitcoin ve Ethereum dahil birçok kripto paranın kullandığı fikir birliği mekanizmasıdır. Bununla birlikte 2020’nin ilk çeyreğindeki bir zaman diliminde Ethereum network’ünü yüksetlmeye ve Proof of Stake mekanizmasına geçmeye hazırlanmıştır.
Proof of Stake (PoS) Nedir?
Proof of Stake matematiksel bir yapboz kullanmaz. Aksine belirli bir zamanda desteklenen coin’lerin sayısından etkilenen belirleyici bir olasılığa dayanır. Bir başka deyişle, geçerli bir blok oluşturma şansınız ‘kilitlediğiniz’ coin sayısıyla orantılı olacaktır. Örneğin, 30 coin’i olan bir insanın bir sonraki blok onaylayıcısı olması ihtimali 10 coin’i olan bir insanınkinden fazladır.
PoS ile yaratılan yeni coin’ler yoktur; tüm coin’ler en başta yaratılır. Onaylayıcılar yeni çıkarılan coin’ler yerine işlem ücretleriyle ödüllendirilirler.
PoW ve PoS Karşılaştırması
Enerji tüketimi: PoW’un önemli negatif yönlerinden biri yüksek enerji israfıdır. Digiconomist’e göre, Bitcoin’in çıkarımı için gereken 66.7 TWh’lik yıllık enerji tüketimi 10. milyon insanı yaşadığı Çek Cumhuriyeti’nin tamamının harcadığı enerjiye eşittir. PoS ise madencilerin blok kazanmak için elektrik üzerinden rekabet etmelerine gerek olmadığı için önemli ölçüde daha az enerji tüketimine sahiptir.
Daha düşük enerji maliyetleri aynı zamanda katılmak için güçlü madencilik bilgisayarlarına ihtiyaç olmadığı için herkesin onaylama rolüne daha kolay ulaşabileceği anlamına gelir. Ancak bazı insanlar PoS’un daha az demokratik olduğunu düşünürler. O zamana kadar daha çok ETH biriktirmiş olan insanların blokları kazanma şansı daha yüksek olacaktır. Böylece bu durum, zengini daha zengin hale getiren bir platform oluşturur.
Güvenlik: PoS, PoW ile karşılaştırıldığında daha yenidir. Bunun bir sonucu olarak da PoW kadar titizlikle test edilmemiştir. PoW ilk olarak blockchain’i fork’lanmaktan korur. Bir blockchain fork’lanırsa madencilerin hangi coin’i destekleyeceklerini seçmeleri gerekir. Eğer iki tarafı da destekleyeceklerse madencilerin işlemsel kaynaklarını bölmeleri gerekir. PoS’ta bir blockchain fork’lanırsa onaylayıcı iki tarafa da son verebilir ve işlem ücretlerini ikiye katlayabilir. Bu probleme de ortaya konan bir şeyin olmaması anlamına gelen ‘nothing at stake’ ismi verilir.
Merkezsizleşme: Daha önce de bahsettiğimiz gibi enerji tüketimi ve gerekli donanım yüzünden madencilik giderek büyük ölçekli operatörlerle sınırlı hale gelmiştir. Bu durum, kripto para varlıklarının ruhu için çok önemli olan network’ün merkeziyetsizliğini tehdit eder. Ancak sıradan yani commodity hardware’lerin kullanımına PoS’ta izin verildiği için daha iyi bir merkeziyetsizlik de mümkündür.
Arzların Dağıtımı: PoW ile birlikte doğrulama ile bağlantılı fiyatların anlamı madencilerin genellikle coin’lerini tutmak yerine satmalarıdır. Bu, daha dengeli bir piyasa likiditesi sağlar. Öte yandan PoS’ta insanlar daha fazla coin’e sahip olduklarında ödüllendirildikleri için insanların coin’leri biriktirmesi teşvik edilir.
Diğer Fikir Birliği Algoritmaları Nelerdir?
Burada bahsedilmeyen birçok fikir birliği algoritması çeşidi vardır ve hepsinin kendine göre avantajları ve dezavantajları bulunur. Eninde sonunda hepsi fonksiyonelliğin mükemmel bir kombinasyonunu ve ölçeklenebilirlik yeteneği ile birlikte güvenliği elde etmeye çalışırlar.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
