Bu yazımızda Proof of Stake (PoS) nedir sorusuna yanıt arayacağız. Bitcoin, hayatımıza 10 yıl önce ilk girdiği zaman, en önemli özelliği; bankalar ya da başka bir üçüncü parti kuruma ihtiyaç duymadan işlemleri onaylama kapasitesi olmasıydı. Bu işlemlerin onaylanması da Proof of Work (PoW) mekanizması ile yapılıyordu.
Günümüze geldiğimizde ise, Proof of Work sisteminin yavaş yavaş etkisini kaybetmeye başladığını görüyoruz. Bunun en önemli sebepleri ise madencilik işlemlerinin merkezileşmesi, bu iş için özel üretilen bilgisayarların ortaya çıkması ve yüksek enerji tüketimi ile ağda kazım yapmanın giderek zor olmaya başlaması.
Konsensüs veya Fikir Birliği Nedir?
Blockchain teknolojilerinde işlemin gerçek olup olmadığını onaylayan ‘consensus’ mekanizmalarında şimdilerde ise Proof of Stake tabanlı sistemler ön plana çıkıyor. Bu sistem, Proof of Work’ün aksine bilgisayarlar ve enerji yerine, blok onayları ve ağ güvenliği için ‘stake’ denen bir kavramı kullanıyor. Ağda yer alan kullanıcılar, ilgili kripto paralarını spesifik bir cüzdanda belirli bir süre ‘kilitleyerek’ ya da ‘stake ederek’ işlem onaylarına katkı sağlıyor.
Binance Research’e göre, Proof of Stake ve staking konseptini ilk bulan kişiler ise Sunny King ve Scott Nadal. Bu iki isim, ilk olarak 2012 yılında bu mekanizmayı ortaya attı.
Proof of Stake Mekanizmaları Nasıl İşliyor?
Staking kavramını iyi bir şekilde anlamak için, öncelikle popüler bir başka konsensus mekanizması olan Proof of Work ve madenciliğin nasıl işlediğine bakmak gerekiyor.
İlgili bloğu onaylamak ve işlemlerin doğruluğu konusunda ‘consensus’ sağlamak için, Proof of Work temelli sistemlerde bilgisayara ihtiyaç vardır. Ağda katılımcı olan kişiler de bunun karşılığında çalıştığı ağdaki kripto parayı ödül olarak alırlar.
Proof of Stake (PoS) nedir dediğimiz zaman, Proof of Work sistemine kıyasla, çok daha az enerji harcadığını ifade ederek işe başlayabiliriz. Bu tarz ağlarda yer alan kişiler ise, kripto paralarını belirli bir süre için belirli bir cüzdanda bulundurmaları karşılığında, yine belirli bir zaman için bir ödül alırlar. Bu ödül de Proof of Work’teki gibi ilgili ağın kripto parası cinsindendir.
PoS tabanlı sistemlerin bir artısı da güvenliktir. Bu sayede sistemler, Proof of Work’e kıyasla daha dirençli olur. Hack saldırıları ve güvenlik açıkları daha az yaşanır.
‘Staker’ diye tabir edilen ve coinlerini stake eden kişiler, ne kadar fazla coin stake ederlerse, blok onaylayıcısı olmaya bir adım daha yaklaşırlar. Bu da onların alacağı ödül miktarının fazla olacağı anlamına gelir. Ancak elbette burada da merkezileşme kaygıları vardır. Balinalar, çok daha fazla coin stake edebilecekleri için, normal bir katılımcıya göre daha fazla kazanabilir ve ağdaki kontrolünü artırabilir.
Proof of stake nedir sorusunun aslında basit bir yanıtı vardır. Staking yapmak için ilgili kripto parayı tek bir cüzdana göndermek yeterlidir. Şu anda birçok borsa staking hizmeti sunmaktadır. Ancak dikkatli olunması gereken konu, borsaların staking hizmeti karşılığında aldığı komisyon oranlarıdır.
Delegated (DPoS) Proof of Stake Nedir?
Stake etmenin daha ‘demokratik’ bir yolu olarak görülen Delegated Proof of Stake (DPoS) son dönemde çok revaçtadır. Bu mekanizma, temel olarak oylama sistemini kullanır. Yani, sistemde yer alan kişiler işlerini kendileri yerine yapacak temsilciler ya da üçüncü parti kurumlar seçerler. Bu sayede birkaç kişi, tüm stake eden kişilerin yerine ağın güvenliğini ve işlemlerin onayını sağlar. Bu sistem ile birlikte blok üreticileri seçilir ve bu üreticiler dürüst ve adil bir şekilde işlemi yürütür.
Kripto Para Staking’in Artıları ve Eksileri
Staking’in elbette birçok faydası vardır ancak her işte olduğu gibi, burada da dikkat edilmesi gereken bazı şeyler mevcuttur. Bu bölümde bu artı ve eksileri ele alacağız.
Artıları
- Madenciliğe kıyasla çok çok daha az enerji ve fiziksel kaynak kullanır.
- Tüm stake eden kişiler ödül almak istedikleri için, ağdaki güvenlik sıkıntıları görece daha azdır.
- Proof of Stake tabanlı Blockchain ağları çok daha hızlıdır ve daha çabuk ölçeklenebilir.
- Madencilik ekipmanlarına para harcamadan, daha iyi bir ek gelir elde etme fırsatı sunar.
- Eğer ilgili kripto paranın fiyatı artarsa, daha fazla gelir elde etme kapısı açar.
- Staking havuzları ile birlikte, ödül alma ve blok onaylama şansı artar.
- Trading tecrübesi ya da bilgisine gerek kalmadan, güzel bir ek gelir kapısıdır.
Eksileri
- Kripto para sektöründeki diğer işler gibi, burada da merkezileşme kaygıları vardır. Balinalar, çok fazla oranda kripto para stake ederek ağdaki kontrol gücünü artırabilir.
- Volatil olan kripto para fiyatları göz önüne alınırsa, ilgili ürünün fiyatının düşmesi ve gelirin itibari para cinsinden azalması söz konusu olabilir.
- Bazı kripto paralar, kesin olarak belirli bir süre stake etme şartı koşar.
Madencilik Zorlukları ve PoS’un Avantajları
Madencilik yapmak, donanım ve elektrik maliyetlerindeki artış nedeniyle giderek daha zor bir hale geldi. Özellikle 2024 yılı itibarıyla küresel enerji fiyatlarındaki dalgalanmalar, PoW madenciliğini belirli coğrafi bölgelere yoğunlaştırdı. PoS mekanizması ise bu gibi sınırlamalardan bağımsız bir şekilde çalıştığı için daha fazla yatırımcı ve kullanıcı tarafından tercih ediliyor. Staking, sadece belirli bir miktar kripto para kilitleyerek ağ güvenliğine katkı sağlama ve ödüller kazanma fırsatı sunuyor
2025 Yılı Stake Edilebilecek En İyi Kripto Paralar
Proof of Stake (PoS), kripto para dünyasında giderek daha fazla benimsenen bir konsensüs mekanizması haline geldi. Birkaç yıl öncesine kadar Proof of Work (PoW) mekanizması sektöre hâkimken, günümüzde PoS tabanlı kripto paraların sayısında büyük bir artış gözleniyor. PoS’un enerji verimliliği, düşük maliyetli işlem süreçleri ve çevre dostu yapısı, bu geçişin başlıca nedenleri arasında yer alıyor..
Ethereum ve Proof of Stake’in Yükselişi
2022 yılında Ethereum, “The Merge” adlı güncellemeyle tamamen Proof of Stake sistemine geçti. Ethereum’un bu geçişi, PoS tabanlı staking’in popülerliğini artıran en büyük adımlardan biri oldu. Bugün Ethereum, staking ödülleri açısından hem yatırımcıların hem de kurumsal oyuncuların favorisi haline gelmiş durumda. Ağ üzerinde kilitlenen toplam değer (TVL) 2025 itibarıyla rekor seviyelere ulaştı.
2025’te Stake Edilebilecek En İyi Kripto Paralar
Ethereum’un dışında, staking için ideal olan diğer popüler kripto paralar şunlardır:
1. Ethereum (ETH): Sektörün lider staking ağıdır. ETH stake ederek %4-6 arasında yıllık getiri sağlanabilir.
2. Cardano (ADA): Güçlü bir topluluğa ve yenilikçi bir PoS mekanizmasına sahiptir. ADA staking ödülleri genellikle yıllık %3-5 arasında değişir.
3. Polkadot (DOT): Yüksek ağ güvenliği ve çok zincirli ekosistemiyle DOT, staking yatırımcılarının favorilerindendir. Yıllık getiri %10 civarındadır.
4. Solana (SOL): Düşük işlem maliyetleri ve hızlı ağıyla öne çıkan Solana, staking ödüllerinde %6-8 arasında bir kazanç sunar.
5. Avalanche (AVAX): Ölçeklenebilir ve çevre dostu yapısıyla dikkat çeken AVAX, %9-11 arası staking ödülü sunmaktadır.
6. Cosmos (ATOM): “Blockchainlerin İnterneti” olarak adlandırılan Cosmos, staking ödüllerinde %15’e kadar getiri sağlayabiliyor.
7. Tezos (XTZ): Otomatik staking sistemi ve kullanıcı dostu altyapısıyla popüler olan Tezos, %4-6 arasında getiri sunar.
8. Near Protocol (NEAR): Yüksek performanslı ve geliştirici dostu bir ağ olan Near Protocol, %10-12 arasında staking ödülleri sağlar.
Staking ile İlgili Öne Çıkan Trendler
2025 yılı itibarıyla staking, sadece bireysel yatırımcılar için değil, aynı zamanda büyük kurumlar ve fonlar için de önemli bir yatırım aracı haline geldi. Merkezi borsalar (Binance, Coinbase gibi) kullanıcılarına kolay staking çözümleri sunarken, DeFi protokolleri de likidite sağlayarak staking’i daha erişilebilir hale getiriyor.
Borsalarda Staking Yapmak
Kripto para sektöründe yer alan herkes cüzdan yönetimi yapmak, gönderimleri onaylamak ve kendi özel şifrelerini muhafaza etmek gibi zorlu süreçlerle uğraşmak istemeyebilir. Dolayısıyla büyük borsalar, tüm bu teferruatları elimine ederek direkt olarak belirli kripto paralar stake hizmeti sunarlar. Bazılarının desteklediği projeler, diğer borsalarda yer almayabilir ve bazı borsalar, çok geniş kapsamlı stake hizmeti sunabilir. Burada, en iyi staking borsalarını sizlere aktaracağız.
Tüm borsalar, staking hizmeti için. belirli bir ücret alır. Bu oran bazı borsalarda sıfır da olabilir, ancak bazı borsalar yüzde 25 oranında ücret dahi talep edebilir. Binance şu anda 23 farklı ürünü destekleyerek bu alanda ön plana çıkıyor. Bu ürünler ile yıllık bazda yüzde 1 ila 16 arasında gelir elde etmek mümkün.
Son dönemde sadece bu iş için oluşturulmuş Stake Capital, Stake.Fish, Staked ve Stakinglab gibi şirketlerle de stake edebilirsiniz.
Staking Havuzları
Aynı madencilikte olduğu gibi, staking sistemlerinde de havuz mantığı işlemektedir. Token sahipleri belirli staking havuzlarında toplanarak blok ödülü alma şanslarını artırma şansına sahiptir.
Konseptin, Proof of Work temelli sistemlerdeki madencilik işlemleri ile benzerlik taşıdığını söylemiştik. Bu sistemde, her bir havuzun başında bir yönetici bulunur ve diğer kullanıcılar, birbirleri ile çalışarak daha fazla ödül kazanmaya çabalar.
Bu havuzlar görece daha düşük ancak daha sık ödeme taahhüt ederler. Bu ödül de stake edilen miktara ve katılımcı sayısına göre hesaplanır. Birçok havuz, sunduğu bu hizmetler için aynı borsalarda olduğu gibi ek bir ücret talep eder. Ancak aynı borsalar gibi, bu havuzlar da teknik detaylarda boğulmak istemeyen yatırımcılar için uygundur.
Staking Cüzdanları
Proof of Stake nedir yazımızda, şimdi de staking yapılabilecek cüzdanlar ile ilgili olarak sizlere bazı bilgiler vereceğiz. Her PoS kripto parasının belirli bir cüzdanı vardır ancak bazı cüzdanlar, farklı kripto paraları da destekler.
- Atomic Wallet bunlardan birisidir. Bu cüzdan Tezos, TRON, NEO, Cosmos, VeChain ve Cardano gibi kripto paraları destekler. Cüzdan, hiçbir ücret almamayı taahhüt etmesiyle ünlüdür.
- Aynı zamanda Trust Wallet da Tezos, TRON, Cosmos, VeChain ve Algorand gibi kripto paraları destekler.
Birçok farklı cüzdan daha bulmak mümkün ancak en azından bu yazının yazıldığı dönemde bu ikilinin popüler olduğunu ifade etmek gerekiyor.
Ledger gibi donanım cüzdanları da staking platformu olarak hizmet verebilir ancak bazı PoS temelli kripto paralar offline staking için uygun değildir. Birçok kripto para cüzdanı, staking hesaplama araçlarını da bünyesinde barındırır ve bu sayede stake edilecek miktar ve süre gibi değişkenler işin içine girerek son derece isabetli saptamalar yapılması sağlanabilir.
Staking İçin Bakabileceğiniz Diğer Kaynaklar
Proof of Stake nedir yazımızın sonuna doğru geldik. Bu bölümde ise staking için sizlere önereceğimiz bazı kaynaklar yer alacak. Bu kaynaklar, stake etmek için en iyi kripto paraları sizlere tanıtırlar. Bunlara ek olarak ücretler, gelir hesaplamaları gibi diğer özellikleri de bizlere sunarlar. Bu yazının kaleme alındığı dakikalarda, bu kaynakların sayısı pek fazla değil ancak en azından iki tanesini sizlerle paylaşarak yazıya son verelim:
- Stakingrewards – staking için önemli bir veri kaynağıdır.
- Attestant.io – kısa bir süre sonra Proof of Work tabanlı bir sistemden Proof of Stake tabanlı bir sisteme geçecek olan ve bu sayede staking hizmetlerinin başlayacağı Ethereum ağının, yeni dönemdeki ekonometri verilerini ele alan bir kaynaktır.
Sonuç
Proof of Stake tabanlı kripto paralar, enerji verimliliği ve yatırım kolaylığı açısından sektörün geleceğini şekillendirmeye devam ediyor. 2025 yılı itibarıyla Ethereum gibi lider projelerden Cardano ve Polkadot gibi yenilikçi projelere kadar birçok kripto para, staking yatırımlarında dikkate alınabilir seçenekler sunuyor. Kripto dünyasına adım atmak isteyen yatırımcılar, PoS tabanlı projeleri inceleyerek kazanç potansiyellerini artırabilirler.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
