Sosyal sorumluluk projelerinin “dayanışmayla” içten ve samimi bir şekilde gerçekleştirildiği bir dönemden geçiyoruz.
NFT sanat alanında gelişmeler yaşanırken bu yazıda dayanışma da ele alınarak kapsamlı bir incelemeye odaklanılıyor.
Önümüzdeki günlerde bağıştan öte daha kalıcı çözümlere yönelik planlamaların ve “Web3 dünyası ile geleneksel dünyayı” birleştirecek özgün içeriklerin üretilmesinde sanatın rolünü gözden geçireceğiz. Bu incelemede sanatın daha çok müzik kısmı ön planda olacak.
Web3 proje sahipleri ile sosyal sorumluluk amacı ile kurulmuş kurumların kripto para bağışları (NFT) ile ilgili geliştirecekleri projelerde sürdürülebilirlik konusundaki ayrıntılara da değineceğiz.
NFT’leri Daha Öteye Taşımak
Türkiye’de Şubat 2023’te daha önce blockchain ekosisteminde eşi benzeri görülmemiş bir deneyim yaşandı.
Afet sonrası DAO’lar, NFT’ler ve kişisel cüzdanlar ile alınan bağışların hızla toplanmasına yönelik etkili çözümler üretildi.
Geçici olarak acil ihtiyaçların karşılanması adına iyi bir gelişme oldu. Ancak ileriye dönük projelerin daha sürdürülebilir ve işlevsel bir biçimde kurgulanmasına dair bazı önemli eksiklikler var.
Çıktıların üretilmesine katkı sunmak için NFT projelerinin, yalnızca birer koleksiyon olarak bağış toplanan geçici bir çözüm olarak değil, daha uzun vadede elde edebileceği yaklaşımlara bakmakta fayda var.
Bu süreçte blockchain teknolojisinin baş döndüren fırsatları, yenilikçi ve organik büyüyen etkisi, var olan mevcut geleneksel yapılarla kısmen boy ölçüşecek bir boyuta geldi.
Bu başarıya ulaşmasındaki en önemli etken, yeni nesil teknolojinin analitik düşünen gençlerin parmakları arasında hızla entegre olmasıdır.
Ayrıca global etki yaratacak bağışların toplanmasında kilit bir rol üstlendi. Yardım, bağış, destek hangi kavramı kullanırsak kullanalım mevcut sistemlerde şeffaflık konusu bir problemdir.
Sosyal sorumluluk adına işler yürüten kurumların skandalları su yüzüne çıktı. Sarsılmaz diye bilinen kurumların sarsıldığı şu dönemde Web3 teknolojisinin şeffaflık ve güvenilirlik ile ilgili özelliklerini pratik olarak kurgulamasının tam zamanıdır.
STK, kamu kurumları, sivil inisiyatifler ve bireyler son 1 aydır deprem bölgelerine hızla destek mekanizmaları sağlıyor. Dahası, sahada kriz masalarının oluşmasına katkı sunuyor.
Diğer taraftan Web3 alanında ise topluluklar, bireyler ve şirketler tarafından afet bölgelerine kripto paralar üzerinden çok hızlı çözümler geliştirerek STK’ları destekliyor.
Her Biri Çok Kıymetli ama Geçici Çözümler
Gelecekte yaşanması muhtemel afetler ve olağanüstü durumlar için;
- Önlem alma,
- Anlamlı hikayeler üretme,
- Hedef kitleyi tanıma ve ihtiyacı doğru tespit etme,
- Sanat faaliyetlerini web3 ile sosyal sorumluluğa entegre etme,
- Hızlı ve pratik organize olma,
- Yapılan bağışların doğru mecralara gittiğini takip etme,
- Raporlama,
- Sürdürülebilirlik
Konularında kalıcı çözümler üretmek adına yol haritalarının belirlenmesinde önemli bir adım atıldı.
AMA…
“Bundan çok daha fazlasını yapabiliriz”
Kripto varlıkların charity (bağış) başlığı biliyoruz ki projelerde kullanıcı ve yatırımcı için belirgin bir şekilde ikna etmeye dayalı bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.
Topluluk bilincinin kripto varlıkları yeni ekonomi modelindeki yaratma isteği özellikle sosyal sorumluluk bağlamında çeşitli organizasyonların desteklenmesini sağlamak adına önemli bir yerde durmaktadır.
Bazı önemli projelerin sadece bu amaçla halka sunulduğunu biliyoruz. Gerçekten sosyal problemlere yönelik çalışmaları gerçekleştirip gerçekleştirmediklerini ise bilmiyoruz.
Medya’da ya da influncerlar tarafından övülen NFT projelerin hızla “Sold Out” olması ve akabinde “Charity” ile ilgili ayırdıkları yüzdeliğin gerçekten doğru mecralara ulaşıp ulaşmadığı konusunda da soru işaretleri var.
Diğer yandan bazı projeler şeffaf yapısı, ulaştığı hedef kitle ve doğru stratejilerle güvenilirliğini ispatlayıp gelecek projelere de ilham olmaktadır.
NFT Sanat Alanından Bazı Örnekler
2020 yılında pandemi döneminde işsiz kalan müzisyenlerin desteklenmesi için KOL grubunun NFT projesi ile tüm gelirlerin mağdur olan müzisyenlere bağışlaması başlıca örneklerdendir.
KOL, dijital olarak özel bir müzik koleksiyonu oluşturdu. Bu koleksiyonu NFT’ler olarak piyasaya sürdü.
Bu NFT’ler, sahiplerine dijital olarak imzalanmış bir KOL şarkısı ve şarkıya ait bir video klibinin yanı sıra diğer benzersiz dijital öğeler de sunuyor.
KOL, bu proje ile birlikte, hayranlarının müziklerine yatırım yapabileceği yeni bir yol açıyor ve aynı zamanda müzik endüstrisindeki diğer sanatçılara da NFT’lerin potansiyelini gösteriyor.
Bu örneğin gerçekleştiği tarih, NFT’lerin en popüler olduğu zamandı. Doğru hamleler ile başka ihtiyaçların da bu yolla çözülebileceği yeni bir sosyal sorumluluk alanının yaratılmasını sağladı.
Müzisyenlerin NFT’lerini kullanarak destek almaları için birçok proje mevcut.
Örneğin, “Rarible” adlı bir platform, müzisyenlerin kendi NFT’lerini oluşturarak satabilecekleri bir pazar sunmaktadır.
Benzer şekilde, “Nifty Gateway” adlı başka bir platform, müzisyenlerin NFT’lerini toplamalarını, satmalarını ve müzik hayranlarıyla etkileşim kurmalarını sağlar.
Bu NFT projeleri, müzisyenlere yeni bir gelir kaynağı sağlamak için tasarlanmıştır. Aynı zamanda müzik hayranlarına, sanat koleksiyoncularına ve yatırımcılara dijital sanat ve müzik eserleri satın alma fırsatı sunar.
Bir diğer konu ise kadınların desteklenmesi konusunda yapılan çalışmalardır. Özellikle NFT projelerinin kadın sanatçıların desteklenmesi adına hazırlanan koleksiyonlarının gelirlerinin büyük bir bölümü charity (bağış) olarak dağıtılır.
Kadın Sanatçı Grimes ve WarNymph Projesi
Bir kadın sanatçı olan Grimes, “WarNymph” adlı kendi NFT projesini başlattı. Bu proje, sanatçının müzikleriyle birlikte dijital NFT sanat koleksiyonlarının satışını içeriyor.
WarNymph NFT’leri, Grimes’in kendisi tarafından tasarlanan bir dijital karakterin yanı sıra farklı sanat eserleri ve müzikle senkronize edilmiş benzersiz animasyonlar içeriyor.
Bu NFT’ler, Grimes hayranlarına, dijital sanat koleksiyoncularına ve NFT’lere ilgi duyan kadın sanatçılara hitap ediyor.
Projelerdeki doğru ihtiyaç tespiti ve dezavantajlı kişilere yönelik gösterdikleri dayanışma modeli blockchain felsefesi ile uyumlu bir şekilde ilerlemektedir.
Her ne kadar projelerin kalitesi ve “charity” yüzdelikleri merkeziyetsizlik kavramı üzerinde inşa edilse de henüz tam anlamıyla bu hedefleri layıkıyla yapan projeler azdır.
Mevcut projeler ezberci bir tutumla benzer işlerin peşinden giden birbirinin aynısı “Tokenomics” yapısı oluşturuyor.
“Tutan” projeler daha sonra özgünlükleri olmadan birbirlerinin kopyası olarak iyi bir marketing bütçesi ile yayılma göstererek görüntüden ibaret olan pasif projelere dönüşüyor.
NFT Projeleri ile Sanatla Dayanışma
NFT projelerinin gözden düştüğü şu günlerde sosyal dayanışma için yeniden canlanması çok muhtemel.
Doğru strateji planları ile bunu sağladığınızda elde edilecek olan gelirin doğru yerlere gitmesi için de farklı çözümler geliştirilmelidir. Yani zincirin her bir parçası, bir önceki ile sıkı sıkıya bağlı olacak şekilde kurgulanmalıdır.
Devletin kripto varlıklara ilişkin açtığı yol, NFT projeleri ile daha anlamlı ve kalıcı çözümler yardımıyla geliştirilmelidir.
Müzisyenlerin yaşanan olağanüstü durumlarda işlerine ara vermek zorunda kalmalarına destek olmak evet çok güzel bir dayanışmadır (KOL). Ya da Elton John’un albümlerini NFT’ye dönüştürerek muazzam bir gelir elde etmesi ve bir kısmını chairty olarak dağıtması harikadır.
Fakat zaten halihazırda ne üretse dünya çapında bilinirliği olan bu isimlerin çalışmalarının “noname” müzisyenlerle asla yarışamayacak olması gibi durumlar söz konusudur.
Dayanışma örnekleri her ne kadar kulağa güzel gelse de müzisyenlerle ilgili bu algının değişmesi ve tam tersi müzik ile kötü zamanları aşma bilincinin yerleşmesi adına çalışmaların yenilikçi modellerin geliştirilmesinin önünü açacağı söylenebilir.
NFT Sanat için Başka Bir Şey Lazım
Deprem bölgesindeki afetzedelerle sanatçıları birleştirecek hikayeler ve projeler üretmek gerekiyor.
NFT bağışı; sanatçılar, müzisyenler, oyun geliştiricileri ve diğer yaratıcılar için bir gelir kaynağı sağlamak için kullanılır.
Bunu sosyal dayanışma örnekleri için ürettiğimizde deprem bölgelisindeki kadınlar, çocuklar, yaşlılar, engelli bireyler, gençler, mülteciler ve LGBTİ+ için yeni nesil bir projelendirme alanı oluşturulabilir.
Sanatçıların eserlerini NFT olarak satışlarının bir kısmını “sosyal sorumluluğa” diğer bir kısmını ise olağanüstü durumlarda mesleklerini gerçekleştirememe riskine karşın kullanmaları, müzikle birleştirici bir güç dengesi yaratılmasına dayanak oluşturur.
Bağış yapan kişiler, NFT’yi satın alarak deprem bölgelerindeki afetzedelere destek olurlar ve NFT’nin değeri zamanla artarsa, yatırım getirisi de elde edebilirler.
NFT bağışları, geleneksel bağış modellerinden farklıdır çünkü yaratıcıların yarattığı eserlerin benzersizliğine dayanır ve bir yatırım fırsatı sunar.
Ama burada yatırımcı bir kâr amacı gütmeden destek olacak bir çalışmanın içindedir.
Tabi şu noktaya açıklık getirmekte fayda var.
Kısa sürede hızla NFT koleksiyonu çıkartarak globalde etki yaratacak bağış toplama ve bu gelirleri güvenilir STK’lara aktarması ile sürdürülebilir projelerin NFT koleksiyonu oluşturması keskin bir şekilde birbirinden ayrılmalıdır. Şimdilerde ihtiyaçların spesifik olarak belirlenmesinde doğru hedef gruplara kalıcı çözümler geliştirilmelidir.
Projelerde depremzedelere destek olmak ve toplumsal farkındalık yaratmak için hedef gruplara özel NFT koleksiyonları oluşturularak hızla etki alanı büyütülebilir.
- Çocuk
- Kadın
- Engelli Bireyler
- Yaşlılar
- Gençler
- Mülteciler
- LGBTİ+
Yol, Yöntem ve Kurgu
NFT özel olarak hazırlanmış bir sanat eseri olarak tasarlanacak. Bunun tasarımları tüm ince ayrıntılar düşünülerek depreme ilişkin imgeler ile beslenebilir.
AL, sound, albüm ve farklı sanat eserlerinin bir hikayesi olacak ve depremzedelerin yaşadığı zorlukları yansıtan, acı veren ve umut veren bir anlatıma sahip olacak.
Bir çocuk, kadın, engelli birey ya da yaşlılar gibi yukarıda belirtilen hedef gruplar ile farklı birer koleksiyonunda üretilmesine olanak verecek çok boyutlu bir senaryo kurgulanır.
Her NFT, yalnızca bir kez oluşturulacak ve benzersiz bir kod ile tanımlanacak. Proje sahipleri her spesifik hedef grupla ilişkili çalışmalar yapan STK’lar ile iş birliğine girerek blockchain & STK dayanışmasına örnek olacak çalışmalar yaratacak.
NFT’ler bir açık artırmada satılacak. Açık artırmaya, herhangi bir kişi veya kurum NFT’lerini bağışlayabilir.
Ayrıca, bir kısmı depremzedelere yardım için kullanılacak şekilde satıştan elde edilen gelir, bu STK’lara bağışlanacak. Böylece insanlar, bağış yaparak depremzedelere doğrudan destek olabilecekler.
Her bağış yapan kişi, NFT’nin sahibi olacak ve katkılarına bağlı olarak farklı ödüller kazanacaklar.
Örneğin büyük bir bağış yapan kişi, NFT’nin fiziksel bir kopyasını alabilir veya özel bir teşekkür mektubu alabilir.
NFT’leri satın alanlar aynı zamanda tüm bu ayrı hikayeler için müzisyenler tarafından verilecek konserler ile seslerini duyurmalarını sağlayacak ve daha fazla NFT satışları da gerçekleşebilecektir.
Sonuç
Yatırımcı için daha birçok fayda üretilebilir. Burada önemli olan nokta, projenin yalnızca bir koleksiyon ile sınırlı kalmayarak uzun vadede bir çözüm getirecek faydalar sağlamasıdır.
STK’lar ile yapılacak anlaşmalarda her bir hedef grup için ayrıca deprem bölgelerinde (gerekli bürokratik süreçlerin aşılması ön koşulu ile) ihtiyaçlarına yönelik tasarımların hazırlanması ve kamuoyu ile bunun paylaşılması sağlanmalıdır.
Proje yönetimi konusunda şeffaflık çok önemlidir. Bunun sağlanması için ise proje sahipleri ve gönüllüler tarafından desteklenmelidir.
Projenin finansal yönetimi tamamen şeffaf olacaktır. Tüm gelir ve giderler her ay yayınlanan bir raporda açıklanacaktır.
Bu NFT projesi, depremzedelerin ihtiyaçlarını karşılamak için bağış toplamaya ve farkındalık yaratmaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda sanatın gücünü kullanarak, insanların birbirlerine yardım etme konusunda daha duyarlı olmalarına ve bir araya gelerek daha güçlü olmalarına olanak tanır.
Bu yazıda yalnızca müzisyenler özelinde bir örneklem sunuldu ama tüm sanat alanlarına anlatılan yöntem ve kurgu entegre edilebilir.
NFT sanat dayanışması ile proje örneklerini son bir aydır görüyoruz. Ama en başta da belirttiğim gibi kalıcı ve sürdürülebilir uzun vadede projelere tam da şimdi ihtiyaç var.
Proje ekiplerinin bilgi ve becerilerini farklı ihtiyaç sahibi bireylere sunmak adına dayanışma ağının çok güçlü bir şekilde yaygınlaştırması ise kaçınılmazdır.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.
