Katman-2 (L2) token piyasası, Ethereum’un ölçeklenebilirliğini artırmasıyla dikkat çekiyor, ancak yüksek değerlemeler gerçek değerleri hakkında soru işaretleri yaratıyor.
Mevcut L2 projeleri ve INK gibi yeni gelenler arasındaki kıyasıya rekabet, 2025 yılında fırsatlar ve önemli riskler sunuyor.
Katman 2 Token’ların Potansiyeli
Ethereum (ETH) hala sınırlamalarla karşı karşıya olduğundan, Katman-2 projeleri ölçeklenebilirliği artırmak için giderek daha önemli hale geliyor. Vitalik Buterin, Katman 2 çözümlerinin güvenliğini, kesinliğini ve ölçeklenebilirliğini artırmaya odaklanan yeni bir Ethereum roadmap’i tanıttı.
Ignas tarafından X’te yapılan son bir analiz, mevcut L2 token piyasasına kapsamlı bir bakış sunuyor.
İlk önemli nokta, L2 projelerinin ürettiği ücretlerdir. Ignas’a göre, L2 blockchain’lerden elde edilen yıllık ücretler arasında belirgin farklılıklar var: Arbitrum One 19,5 milyon Dolar ile önde, Optimism 18,3 milyon Dolar, zkSync sadece 1,3 milyon Dolar kazanıyor ve Starknet yaklaşık 600.000 Dolar.
Bu fark, L2 projeleri arasında eşit olmayan ölçek ve benimsemeyi yansıtıyor; Arbitrum ve Optimism öne çıkarken, Starknet hala erken geliştirme aşamasında.
Bir diğer kritik faktör ise Tam Seyreltilmiş Değerleme (FDV) ile ücretler arasındaki orandır. Ignas, Arbitrum’un oranını 137,8x, Optimism’in 205,7x ve Starknet’in 4.204x olarak hesaplıyor.
Bu şaşırtıcı rakamlar, mevcut değerlemelerin mantıklılığı hakkında sorular doğuruyor. Karşılaştırma için, Tesla’nın F/K oranı 187x ve S&P 500 ortalaması 29x, bu da L2 token’ların geleneksel şirketlerin çok ötesinde değerlendiğini gösteriyor.
Ignas, ‘Bu, L2 token’ların çok fazla değerli olduğunu gösteriyor. Ancak benimsenmeleri ve ücretlerin büyük ölçüde artmasını beklemediğimiz sürece’, diye belirtti.
Ignas, Arbitrum’un 19,5 milyon Dolar’lık yıllık ücretleriyle, bu gelirin mevcut değerlemeleri haklı çıkarmak için çok mütevazı olduğunu, özellikle de operasyonel maliyetler ve L2’ler arasındaki rekabet arttıkça, ifade ediyor. Bu durum, güçlü ücret artışı ve benimsemenin değerlerini haklı çıkarıp çıkaramayacağı konusunda şüpheler uyandırıyor.
‘Hem L1 hem de L2 altyapı token’larının manzarası büyük ölçüde yaratıcı değil ve yakaladıkları değer yalnızca sıfıra indirilen şeyse (işlem ücretleri) büyük ölçüde yanlış fiyatlandırılmış durumda’ Başka bir X kullanıcısı paylaştı.
Yönetim Rolü ve Manipülasyon Zorlukları
Ücret paylaşımının ötesinde, L2 token’larının yönetişim rolü önemli bir itici güçtür. Bu token’lar, sahiplerine stratejik kararlara katılma imkanı tanır, örneğin Arbitrum’un DRIP teklifi, likidite çekmek ve büyümeyi teşvik etmek için 80 milyon Dolar ARB tahsis eder.
Ancak, Ignas, yönetişim mekanizmalarının manipülasyonla bozulduğunu vurguluyor. Lobby Finance gibi platformlar aracılığıyla, sadece 5 ETH (yaklaşık 10.000 Dolar) ile 19,3 milyon ARB (yaklaşık 6,5 milyon Dolar) kontrol edilebilir. Bu oy satın alma, yönetişimin gerçek değerini zayıflatıyor, bu amaçla token tutma teşvikini azaltıyor ve sistem şeffaflığı hakkında endişeler doğuruyor.
Genel olarak, L2 token’larının geleceği, gelecekteki ücret artışı ve benimsemeye bağlıdır. Pareto ilkesi (80/20) ile, sadece %20’si likiditenin %80’ini yakalayabilir, bu da Arbitrum, Optimism veya Base gibi sadece birkaç projenin uzun vadede ayakta kalabileceğini öne sürüyor.
Ancak INK gibi likidite madenciliği stratejileriyle birlikte yeni L2’lerin sürekli ortaya çıkışı, kazananların belirlenmesini geciktirebilir. Bu bağlamda, L2 token’larına yatırım yapmak yüksek risk taşır, yatırımcıların projeler arasında net bir ayrım için sabırla beklemeleri gerekir. Yine de, L2 teknolojisinin potansiyeli ile, bu, yatırımcıların ilgili riskleri ve fırsatları anlamaları koşuluyla dikkate değer bir alan olmaya devam ediyor.
Ignas, ‘Belki de L2 kazananlarının netleşmesini beklemeli ve ardından onlara yatırım yapmalıyız’, diye paylaştı.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak BeInCrypto, haberlerde tarafsız ve şeffaf raporları garanti eder. Bu haber makalesi doğru ve güncel bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Ancak okuyucuların bu içeriğe dayalı herhangi bir karar vermeden önce tüm bilgileri bağımsız olarak doğrulamaları ve bir profesyonele danışmaları tavsiye edilir.