Bir ayda iki AWS kesintisi: Kripto para sahipleri endişelenmeli mi?

Amazon Web Services (AWS) bugün 20 Ekim’de yaşanan büyük kesintiden sadece 10 gün sonra bir kesinti daha yaşıyor. AWS’ye dayanan birçok platform farklı ölçülerde operasyonel sorunlar bildiriyor.

Bu ardışık kesintilerle birlikte kripto para topluluğu kritik bir soruyla yüzleşiyor. Büyük sunucular çöker ve kayda değer bir süre çevrimdışı kalırsa blockchain ağları ve dijital varlıklar ne kadar güvende?

AWS Web3’ün kritik altyapısı: insanlar unutsa da

“Merkeziyetsizlik” blockchain’in temel ilkesi olsa da Web3 yığını tamamen merkeziyetsiz değil.

Kritik altyapının büyük kısmı merkezi bulut sağlayıcılarında çalışıyor: RPC uç noktaları, API’ler, kripto para borsası arayüzleri, analitik panelleri, fiyat beslemeleri hatta cüzdan hizmetleri. Üstelik ağırlık AWS US-East-1’de.

Infura, Alchemy, QuickNode, Ankr ve birçok node barındırma servisi AWS üzerinde büyük kümeler işletiyor. Birçok kripto para borsası, saklama kurumu ve cüzdan işlem gücü ve veri depolama için AWS’ye bağımlı.

Önemlisi Ethereum ana ağ (mainnet) yapısı merkeziyetsiz kalıyor. Ancak ona erişim (RPC geçitleri ve API’ler) çoğu zaman merkezi altyapıdan geçiyor.

AWS çöktüğünde bu ay iki kez olduğu gibi erişim katmanları aksıyor, blockchain’in kendisi değil. Fakat günlük kullanıcı için bu durum ‘blockchain çalışmıyor’dan farksız.

Yani ağlar güvende kalıyor ancak kullanıcı erişimi merkezi altyapı noktalarında dar boğaza giriyor.

Kripto paranın en zayıf noktası: merkeziyetsiz ağlara merkezi erişim

20 Ekim kesintisi sırasında MetaMask ve Uniswap kullanıcıları RPC uç noktalarının zaman aşımına uğraması nedeniyle bağlantı sorunları yaşadı.

Ayrıca NFT pazar yerleri ve veri oracle’ları gecikmeli güncellemeler gördü. Bazı DeFi protokolleri fiyat beslemelerini çekemedi veya akıllı kontrat çağrılarını tamamlayamadı çünkü AWS üzerinde çalışan ara katman API’leri erişilemez durumdaydı.

Bu durum gizli bir sistemik zayıflığı gösteriyor: ‘erişim katmanı’ birkaç dev bulut sağlayıcıda merkezileşmiş.

AWS, Azure veya Google Cloud art arda arızalar yaşarsa ‘merkeziyetsiz’ ekosistemler bile geçici olarak duraklayabilir.

Bu durum merkeziyetsiz bir eve tek, merkezi bir kapı kilidi takmaya benziyor: anahtar hizmeti çevrimdışı olunca kapıda kalıyorsunuz.

AWS kesintisi gerçek kripto para kaybına yol açar mı?

Kısa vadede: evet, erişim kesintileri mümkün. Kullanıcılar trade edemeyebilir, köprüleme yapamayabilir veya işlemleri doğrulayamayabilir.

Ayrıca saklama kurumları onaylarda gecikme veya raporlama sorunları yaşayabilir. Kripto para borsaları API node’ları çökerse çekimleri durdurmak zorunda kalabilir.

Ancak zincir üstü varlıkların kendisi güvende. Bunlar çalışmaya devam eden küresel olarak dağıtılmış blockchain node’larında yaşıyor. Risk varlıkların güvenliğine değil işlem sürekliliğine yönelik.

Daha ince bir risk ise piyasa tepkisi. Volatilite sırasında büyük bir bulut kesintisi yaşanır ve kripto para borsaları veya oracle beslemeleri karanlığa gömülürse likidite boşlukları ve fiyat kayması büyüyebilir, ani çöküşlere veya arbitraj anomalilerine yol açabilir.

uçta merkezileşme’nin merkeziyetsiz dünya için tekil bir arıza noktası haline geldiğini izliyoruz.

Gelecekte AWS ölçeğinde bir kesinti yoğun zincir üstü aktiviteyle aynı zamana denk gelirse örneğin bir Bitcoin yarılanması ya da ETF kaynaklı bir ralli sırasında kullanıcılar kilitlenen cüzdanlar, takılan swap’lar veya duran likidite havuzlarıyla karşılaşabilir.

Bu yalnızca varsayım değil. 2021 ve 2025’teki AWS kesintileri NFT pazar yerlerini, cüzdan API’lerini ve birkaç trading platformunu etkiledi.

Genel tabloda AWS kesintileri kripto para erişimi için gerçek ve sistemik bir risk, kripto para güvenliği için değil. Sözde merkeziyetsiz ekosistemin aslında ne kadar derin şekilde merkezileştiğini ortaya koyuyor.