Blok zincirde birçok farklı optimistic yani iyimser yapı bulunuyor. Bunlara Optimistic Rollup’lar, Optimistic Köprüler ve Sharding’i örnek verebiliriz. Bu sistemlerin hepsinin ortak özelliği Fraud Proof mekanizmaları ile çalışmaları. Fraud proof’un ne olduğunu Fuel Network yazımda anlatmışım ancak tekrar hatırlamakta fayda var. Bu hatırlatmayı, farklı bir örnek üzerinden; Sharding üzerinden anlatacağım. Sonrasında akıl yürütme ile Verifier’s Dilemma olayını anlamış olacağız.
Monolitik zincirlerin bir noktada tıkandığını ve ağların çeşitli çözümler aradığını uzun zamandır konuşuyoruz. Sharding de bunlardan birisi. Bizler tek zincirde tüm işlemlerin, uygulamasını, onayını, konsensusunu uygulamaya çalıştığımızda, bir noktada bazı avantajlardan feragat etmek zorunda kalıyoruz. Bu yüzden de sharding, ağı parçalayarak bunu çözmeyi amaçlıyor.
Fraud Proof Nedir?
DoğanChain isimli 100 validatörle çalışan ve saniyede 100 işlem yapan bir blok zincir olduğunu varsayalım. DoğanChain’i eğer 4 parçaya böler ve her bir parçasına ayrı ayrı 25 validatör atarsak zincirimiz saniyede 400 işlem yapabilmeye başlar, bu haline de DoğanChain 2.0 diyelim. DoğanChain, yavaş ve pahalıydı ama daha güvenliydi. DoğanChain 2.0’da ise güvenlik biraz daha sorunlu, neden mi?
DoğanChain’de ağı manipüle etmek için 51 validatör’ün kötü niyetli olması gerekirken DoğanChain 2.0 ‘da ağı manipüle etmek için 13 validatör yeterli. Yani biz sharding’te ağı hızlandırdık ve ucuzlattık ama daha güvensiz bir hale getirdik.
Sharding’te en istemediğimiz senaryo, bir shard’ın çoğunluğunun kötü niyetliler tarafından ele geçirilmesidir. Bunu aşmak için VRF ve çeşitli fonksiyonlar kullanılsa da çoğu proje ek olarak fraud proof teknolojisini kullanmaktadır. Peki fraud proof nasıl çalışıyor?
Nasıl Çalışır?
Sharding’te belirli aralıklarla VRF denen metotla validatörler karıştırılıyor ama bu da tek başına manasız çünkü bu zincirdeki 13 kişi, yeterince beklediğinde yine bir shard’da yan yana gelecektir. Yani bir Truva atı gibi İşte burada Fisherman ve Fraud proof yani dolancılık kanıtları işin içine giriyor.
Kötü niyetli validatörlerin büyük çoğunluğu bir shard’da denk gelirse aslında gerçekleşmemiş bir işlemi, gerçekleşmiş gibi gösterebilir. Bu duruma Invalid State Transition deniyor. (Bu durum çok daha detaylandırılabilir ama o detaylara girip sizi sıkmayacağım. ) İşte bu durumda çözüm olarak şu öneriliyor: Bir kullanıcı bu kötü niyetli davranışları, fraud proof ile ağdaki tüm validatörlere bildirsin ve bu sayede rollback yani geri sarma metodu sayesinde yanlış işlem geri alınsın ve ağ güvenle devam etsin. İşte bu ispiyonu yapan kişilere Fisherman deniyor.
Ama burada çok daha büyük bir sorun ortaya çıkıyor. Fisherman’lar, sahtekarlık kanıtı ürettiğinden dolayı ağda sahtekarlık olmadığı sürece biz onların gerçekten çalışıp çalışmadığından emin olamıyoruz. Diyebiliriz ki biz bu Fisherman olarak çalışan kullanıcılara, sahtekarlık bulmasa da bir ödül verelim ve kendilerinin çalışmasını sağlayalım. Ağda sahtekarlık olmadığı sürece kendilerinin gerçekten çalışıp çalışmadığını bilemeyeceğimiz için adil bir ödül dağıtımı yapmamız mümkün değil. O yüzden bu sorunlu bir çözüm. Yine diyebiliriz ki Fisherman olarak çalışan kişiler, sahtekarlık yapan kişilerin aldığı cezaların (örneğin tokenlerinin elinden alınması) ile ödüllendirilsin. O zaman da ağda sahtekarlık olmadığı sürece Fisherman’lar ödül alamayacağı için yine mantıklı bir çözüm olmuyor.
Fisherman’lı, Fraud proof çalışan sistemlerin güzel özelliği şu: bir tane dürüst aktör, tüm sistemin sağlıklı çalışmasını sağlıyor. Kötü özelliği ise şu: en azından bir tane dürüst aktörün olup olmadığını, ağda kötü niyetli bir davranış olmadan bilemiyoruz. Bu olaya da Verifier’s Dilemma deniyor.
Fraud proof kullanan tüm sistemlerde Verifier’s Dilemma söz konusudur, bunu aşmak için çeşitli çözümler ortaya atılıyor ama ben kendi adıma blok zincirde üçüncü taraflara güvenmeniz yerine sizin direkt bir verifier olmanızı ve ağın güvenliğine katkıda bulunmanızı öneririm. En temiz yol budur. Başka bir yazıda geçtiğimiz günlerde saldırıya uğrayan ve fraud proof sayesinde saldırıdan burnu kanamadan çıkan optimistic bir köprü olan Rainbow köprüsünü ve Optimistic Rollup’ları inceleyeceğiz. İyi günler dilerim.
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak BeInCrypto, haberlerde tarafsız ve şeffaf raporları garanti eder. Bu haber makalesi doğru ve güncel bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Ancak okuyucuların bu içeriğe dayalı herhangi bir karar vermeden önce tüm bilgileri bağımsız olarak doğrulamaları ve bir profesyonele danışmaları tavsiye edilir.
