Blockchain Ulusal Bir Mesele
Çin Devlet Başkanı Xi Jinping yaptığı açıklamalarda blockchain teknolojisinin sunduğu “fırsatların yakalanması” gerektiğini ifade ediyor. Jinping, 2019 yılında yaptığı bir konuşmada blockchainin “çekirdek teknolojilerin bağımsız inovasyonunda önemli bir atılım” olduğunu ifade etmişti. Bu konuşmanın ardından Çin devleti için blockchain tıpkı yarı iletkenler gibi ulusal bir önceliğe kavuştu.
2019’dan bu yana, blockchain üzerine çok fazla tanıtım ve konuşma yapılmadı. Ancak Çin’de, şirketler için blockchain teknolojisinin dağıtımını kolaylaştırmayı amaçlayan bir platformun inşa edildiği biliniyor. Blockchain Tabanlı Hizmet Ağı (BSN) olarak adlandırılan bu platformun hedefleri oldukça merak ediliyor. Ancak bu merak giderilmeden önce blockchainden ne anladığımızı ve kullanım alanlarını netleştirmemiz gerekiyor.
Blockchain (blok zincir) teknolojisi ilk kez Bitcoin (BTC) ile somut bir karşılık bularak kripto para alanında ön plana çıktı. Blockhainin Bitcoin ağındaki işlemleri kaydeden dağıtılmış bir faaliyet defteri olarak hizmet sunduğu görüldü. Üstelik açık blockchainler merkezi değildi ve tek bir kuruluş bu ağa sahip olamıyordu. Ancak herkesin dahil olamadığı blockchainler de bulunuyor.
Dünyanın en büyük bilişim teknolojisi şirketi IBM blockchain için yaptığı tanımda, iş dünyasının ve devletlerin neden bu teknolojiye odaklandığını özetliyor:
“Blockchain bir iş ağındaki işlemlerin kaydedilmesi ve varlıkların takip edilmesi sürecini kolaylaştıran, paylaşılan ve üzerinde değişiklik yapılamayan büyük bir defterdir. Varlıklar somut (ev, araba, nakit, toprak) veya soyut (fikri mülkiyet, patent, telif hakları, marka) olabilir. Değerli hemen hemen her şey bir blockchain ağında izlenebilir ve üzerinde işlem yapılabilir, bu da riski azaltır ve işe dahil olan tüm maliyetlerin düşürülmesini sağlar.” IBM Resmi Web Sayfası
Gelecek Olarak Görülüyor
Blockchain teknolojinin savunucuları, blockchainin sınır ötesi para transferleri gibi tipik olarak yavaş ve pahalı süreçlere şeffaflık ve hız getirmeye yardımcı olabileceğini söylüyor. Bu teknolojinin bir diğer önemli yönü de akıllı sözleşmeler. Smart contracts olarak bilinen bu sözleşmeler, belirli koşullar yerine getirildiğinde otomatik olarak yürütülen yazılımlardan ibaret. Gelecekte akıllı sözleşmelerin finansman, ticaret ve sigortacılık alanlarında anahtar olarak görüleceği düşünülüyor.
Çin’in Blockchain tabanlı Hizmet Ağının kurucu üyelerinden birisi olan Red Date Technology’nin CEO’su Yifan He, blok zincir teknolojisinin çok daha ileriye gidebileceğini belirtiyor. Yifan He CNBC’ye verdiği röportajda, “Blockchain teknolojisinin tüm interneti ve neredeyse tüm BT sistem mimarisini değiştirecek kadar güçlü olduğunu” ifade etmişti.
Danışmanlık firması Albright Stonebridge’de yönetici olan Paul Triolo, blockchainin geleceğin teknolojisi olarak görülmesi sebebiyle Çin hükümeti tarafından önceliklendirildiğini bildiriyor:
“Hükümet yetkilileri blockchaini teknoloji sektörüne giriş için ufak bir engel olarak görüyor. Hükümet Çinli şirketlerin gerçek dünya sorunlarını çözmek için blockchain uygulamalarını kullanma konusunda sınırları zorlamasını istiyor. Genel olarak bu teknoloji Çin için çok önemli.” Paul Triolo
Çin BSN ile Ne Hedefleniyor?
Çin BSN ile bulut bilişim altyapısı kullanan şirketlere benzer bir çözüm sunuyor. İş dünyasından bireylere kadar erişim sunan BSN “blockchain interneti” olarak tanımlanıyor. BSN, blockchain uygulamalarını bulutta dağıtmak için kendisini “tek durak noktası” olarak konumlandırıyor. Bu sayede şirketler arası maliyet ve zaman tasarrufu sağlanması hedefleniyor.
Çin devletinin ajandasının üst sıralarında yer alan BSN, birlikte çalışabilirlik yani farklı ağların birbiriyle uyumlu çalışmasını sağlamak üzerine de çalışıyor. Örneğin, iki bankanın farklı blockchain platformlarında oluşturulmuş uygulamaları varsa, birbirleriyle çalışamayabilirler. Ancak BSN altyapısı aracılığıyla köprü kurulduğu için uygulamalar birlikte çalışabilir.
BSN sayesinde bir blockchain oluşturmak için bir grup yeni sunucu kurmak yerine, hazır bulut ağlarından yararlanılıyor. Buradaki fikir, bir işletmenin veya hükümetin, yüksek bir maliyete maruz kalmadan uygulamalarını kolayca dağıtmak için BSN platformunu kullanabilmesidir. BSN’nin kurucu üyelerinden olan Red Date’in CEO’su talebin giderek artacağını ifade ediyor:
“Şu anda talep düşük ancak 10 yıl içerisinde tüm şirketlerin blockchaine yönelik uygulamaları idare etmek için BSN kullanacağına inanıyorum.” Yifan He
BSN ile ilgili önemli bir nokta da kendi platformuna bağlı herhangi bir kripto para birimi bulunmamasıdır. Bunun nedeni, Çin’in kripto para birimiyle ilgili faaliyetleri etkin bir şekilde yasaklaması ve bunları yasa dışı hale getirmesidir. BSN’nin yerel bir tokeninin olmaması dijital para birimlerinin riskli ve değişken yapısını platformdan uzaklaştırıyor. Bu sayede kurumsal firmaların daha kolay adaptasyon göstermesi planlanıyor.
Blockchain Hedefleri Başarısız Olabilir
BSN’nin kurucuları arasında Red Date Technology gibi özel şirketlerin yer aldığı görülüyor ancak proje, Çin hükümetiyle bağlantıları olan kuruluşlar tarafından da destekleniyor. Örneğin, Ulusal Kalkınma ve Reform Komisyonu’na (NDRC) bağlı Devlet Bilgi Merkezi (SIC) ortaklar arasında yer alıyor. Ayrıca devlete ait bir telekomünikasyon şirketi olan China Mobile da projeyi destekliyor.
BSN’nin küreselleşme hedefleri bulunuyor ancak Çin hükümetiyle olan bağlantıları bu durumu zorlaştırabilir. Uzmanlar, projenin Çin hükümeti ile bağlantısı nedeniyle yoğun bir inceleme ve şüphe ile karşılaştığını bildiriyor.
Küreselleşme planı ve Çin hükümetiyle bağlantılı olma algısı çelişen bir görünüm sunuyor. Red Date’in CEO’su mevcut negatif algının farkında olduklarını ifade ediyor. Başarılı CEO, Platformun uluslararası versiyonunun açık kaynak kodlu olacağını ve kamu katılımcılarının arka kapı ihtimaline dair kodu incelemesine izin verileceğini söyledi.
Blockchain.com’un araştırma müdürü olan Garrick Hileman, CNBC’ye verdiği röportajda, blockchainin merkeziyetsizliğine dikkat çekti. Hileman, bu merkeziyetsizliğin hükümet destekli projelerde var olamayacağının altını çiziyor:
“Çin’in yerel bir blockchain geliştirerek ekosistemini destekleme arzusu ile bu teknolojinin merkeziyetsiz doğası arasında temel bir uyumsuzluk var. Çin bir şekilde merkezi kontrol konusunda rahat olmanın bir yolunu bulamazsa, o zaman Çin’in stratejik olarak öncelik verdiği bu teknoloji sektöründe küresel bir lider olma şansı sıfırdır.” Garrick Hileman
Türkiye BSN Portalında Yerini Alıyor
Eylül 2021’de yapılan bir basın açıklamasıyla, BSN projesinin, Türkiye ve Özbekistan’da iki yeni portal başlatacağı duyurulmuştu. Red Date Technology, Aralık 2021’in sonunda Türkiye merkezli bir danışmanlık firması olan “Türkiye-Çin İş Eşleştirme Merkezi” (TUCEM) ile resmi olarak bir anlaşmaya vardı. Bu anlaşma sayesinde Türkiye ve Özbekistan’daki blockchain geliştiricileri uygulamalar oluştururken BSN’den faydalanabilecek.
Kaynak: CNBC
Trusted
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak BeInCrypto, haberlerde tarafsız ve şeffaf raporları garanti eder. Bu haber makalesi doğru ve güncel bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Ancak okuyucuların bu içeriğe dayalı herhangi bir karar vermeden önce tüm bilgileri bağımsız olarak doğrulamaları ve bir profesyonele danışmaları tavsiye edilir.
