Yıldız Teknik Üniversitesi Felsefe Bölümü’nden Prof. Dr. Caner Taslaman BeInCrypto ekibi tarafından hazırlanan soruları yanıtladı. Taslaman ile sosyal medyada sıklıkla yer alan kripto para caiz mi ya da kripto paralar haram mı gibi sorular üzerine konuştuk.
Öncelikle yayınımıza katıldığınız için teşekkür ederiz. Kripto paralar Türkiye’de çok popüler. Bu nedenle insanlar bu konunun dini boyutunu da merak ediyor. Bazı insanlar kripto paraların normal olduğunu düşünürken bazıları kripto paraların haram olduğunu iddia ediyor. Siz blok zincir kullanım türevleri ve daha genel anlamda yatırım yapma konusunda neler söylemek istersiniz.
Aslında bu konuda temel bir konuyu anlamanın yardımcı olacağını düşünüyorum. Bu sadece kripto paralarla değil aynı zamanda İslam’la ilgili temel konuları anlamada yardımcı olacak bir şey. Temel ilke şu; Kuran’da bir şeyin haram olduğu söylenmiyorsa o şey helaldir. Bir de Kuran’da verilen temel prensipler vardır. Bu temel prensiplerin doğruluğuna da kişinin kendisi karar verir.
Şunu söylemek istiyorum. Mesela kahve içmek, sümbül koklamak veya piyano çalmak, zamanında müziğin haram olduğunu söyleyenler de oldu. Keman çalmanın haram olmasıyla ilgili bir ayet aramanıza gerek yok. Kuran’daki herhangi bir ayetten keman çalmanın haram olduğu çıkmıyorsa, ki çıkmıyor, o zaman otomatik olarak keman çalmak helaldir.
Kuran’da Haram Olarak Kabul Edilen Kazanç Yöntemleri
Kuran’da yer alan ayetlerde ticarette haram yoldan para kazanmanın yolları açıklanmıştır. Nedir bunlar;
- Tartı ölçüde hile yaparak para kazanma yani karşıdakini aldatarak para kazanmak. Peki kripto para karşıdakini aldatarak para kazanmak mıdır, değildir. Kripto paraları kullanarak da birini aldatabilirsiniz. Ancak kripto paraların kendisi aldatma değildir.
- Hırsızlıkla elde edilen kazançlar haramdır. Peki kripto paralar hırsızlık mıdır, değildir. Ancak birinin kripto para hesabını çalarsanız bu haramdır.
- Din adamlarının din tüccarlığı yaparak para kazanması da yasaklanmıştır. Tövbe suresinde geçer. Kripto para bu kapsama da girmemektedir.
- Yetimlerin miras haklarını bir insanın kendi üzerine geçirmesi ve onlara vermemesi haramdır.
- Rüşvet yoluyla gelir elde etmek günahtır.
- Kumar var. Kripto paralar kumar da değildir. Burada bazıları rizikolu yatırımla kumarı karıştırıyor. Bazıları kumar yerine de riziko kelimesini kullanır ancak bu doğru değildir.
- İslam dünyasındaki en çok tartışılan haram kazanç konusu faizdir. Kripto paralar bu kapsamın da dışında kalıyor.
Kripto paralar bunların hiçbirine girmediğine göre otomatik olarak helaldir.
Sosyal medyada para ile para kazanmanın haram olduğu konusunda bazı iddialar var. Bu konu hakkında neler söylemek istersiniz?
Parayla para kazanmak haramdır diye bir şey yok. Bunu ancak faiz kapsamında değerlendirsek haramdır. Kripto paraların faizle bir ilgisi olmadığını belirttik. Mesela paranızı dolarda tutuyorsunuz. Son aylarda döviz ciddi şekilde değerlendi ve birçok kişi para kazandı. Hiç buna haram diyen birini duydunuz mu?
İsraf ve Suç: Kripto Para Caiz mi?
Kripto paraların devlet denetimi altında olmamasıyla ilgili eleştiriler var. Bunlar hakkındaki düşünceleriniz nelerdir?
İslam’da ne zaman böyle bir şey görülmüş? Örneğin çölde birisiyle karşılaştınız ve devletin KDV’sinin geçmediği bir yerde birisi birisine su ya da patates sattı. Senin patatesin arkasında devlet yok diye buna haram mı diyeceğiz?
Kripto paralarla suç işlenmesi ile ilgili eleştiriler var. Sizin bu konudaki düşünceniz nedir?
Dünyanın herhangi bir yerinde kripto paraları kullanarak terör örgütleri destekleniyorsa ya da organ ticareti yapılıyorsa bunu durdurmak herkesin görevidir. Ancak buradan kripto paraların haram olduğu ortaya çıkmaz. Uyuşturucu ticaretinde İsviçre frangı kullanılması bu parayı haram yapmaz. Tüm paralar ve hatta altın ve gümüş bile haram işlerin ödemesinde kullanılmıştır.
Bazı kripto paralar için ciddi miktarda enerji ihtiyacı doğuyor. Bazı insanlar bunun israf olduğunu belirterek haram olduğunu iddia ediyor. Sizin yorumunuz nedir?
Kuran’da bir nokta haramlar vardır. Bir de genel prensipler vardır. Mesela domuz eti yemek nokta günahlara bir örnektir. Rüşvet yemek, başkasının hakkına engel olmak haramdır. Bir de daha genel prensipler verilir. Mesela israf etmek bunlardan biridir. Bunlara her insan kendisi karar verecek. Bunları her insan kendi vicdanı ile karar verir ve ahirette bunun yeterli olup olmadığını görür.
Trusted
Sorumluluk Reddi
Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak BeInCrypto, haberlerde tarafsız ve şeffaf raporları garanti eder. Bu haber makalesi doğru ve güncel bilgi vermeyi amaçlamaktadır. Ancak okuyucuların bu içeriğe dayalı herhangi bir karar vermeden önce tüm bilgileri bağımsız olarak doğrulamaları ve bir profesyonele danışmaları tavsiye edilir.
