Her gün yüzlerce yeni doğrulayıcı blockchain ağlarına katılıyor ve manşetler bunu “artan merkeziyetsizlik” olarak kutluyor. Ethereum staking katılımı toplam arzın %30’una yükselmiş durumda ve yaklaşık 36 milyon ETH (~154 milyar Dolar) stake edilmişken, Solana 45+ ülkede 3.248 doğrulayıcıya ulaşmış durumda.
Bu etkileyici büyümeye rağmen, çok sayıda doğrulayıcı pasif katılımcı olarak kalıyor, ödüller toplarken ekosistemlerine pek katkıda bulunmuyor. Bu arada, gerçek güç her zamankinden daha az elde toplanıyor ve sadece sayının anlamlı bir merkeziyetsizlik garantisi olmadığını ortaya koyuyor.
Pasif Doğrulamanın Sorunu
SponsoredAğlar etkileyici katılım oranlarını kutlarken, çoğu doğrulayıcı işlem işleme dışında hiçbir katkıda bulunmuyor. Bu pasif yaklaşım, birbirini güçlendiren ve blockchain ekosistemlerinin sağlığını temelden zayıflatan birkaç bağlantılı sistemik sorun yaratıyor.
Ağ yönetimi, bu doğrulayıcıların güvenliğini sağlaması gereken sistemleri etkilemesine rağmen, genellikle minimal doğrulayıcı girdisiyle ilerliyor. RPC’ler, geliştirici araçları ve eğitim kaynakları gibi temel hizmetler, doğrulayıcılar kamu mallarını “başkasının sorumluluğu” olarak gördüğü için kronik olarak yetersiz finanse ediliyor. Bu arada, protokol yükseltmeleri, pasif doğrulayıcıların karmaşık önerileri değerlendirecek teknik yeterliliğe sahip olmaması veya ağ evrimine katkıda bulunmaması nedeniyle uygulama gecikmeleriyle karşılaşıyor.
Bu sorunlar, azalan ağ sağlığının etkileşimli katılımcıları uzaklaştırdığı ve geride ağırlıklı olarak getiri odaklı doğrulayıcıların kaldığı bir kısır döngü yaratıyor.
Merkeziyetsizliğin Yanılsaması
Ethereum’un milyonlarca doğrulayıcısı güçlü bir merkeziyetsizliği işaret ediyor, ancak Coinbase ve Lido, stake edilen ETH’nin %27,7‘sini yönetiyor ve ABD ETF’lerinin sayısı artıyor. Ayrıca, Ethereum’un Merge süreci yaklaştığında, 400.000’den fazla doğrulayıcıdan sadece 15.000’i testnet doğrulamasına aktif olarak katıldı.
Bu istatistikler, ağların doğrulayıcı büyümesini kutlarken, ekosistemle etkileşimde bulunan katılımcılar ile pasif getiri arayanlar arasında ayrım yapmadığını kanıtlıyor. Sonuç, yüzeysel bir merkeziyetsizlik olup, birkaç güçlü oyuncunun kontrolünü gizliyor.
Restaking fenomeni, bu pasif yaklaşımın merkezi çözümlerin boşluğu doldurmasına nasıl fırsat yarattığını mükemmel bir şekilde gösteriyor. EigenLayer’ın, stake edilen varlıklar için “ekstra fayda” sağlayarak 19 milyar Dolar‘dan fazla çekebilmesi, çoğu doğrulayıcının başlangıçta ne kadar az fayda sağladığını ortaya koyuyor. Aslında, milyarlarca kriptoekonomik güvenlik büyük ölçüde atıl durumda kalıyordu çünkü doğrulayıcılar, temel konsensüs katılımı dışında katkı sağlamak için bir teşvik görmüyordu.
Aktif Doğrulama için Framework
Bu sistemik sorunları ele almak için, doğrulamanın basit işlem işleme ötesinde ne anlama geldiğini temelden yeniden düşünmemiz gerekiyor.
En sofistike doğrulayıcılar sadece ağları güvence altına almakla kalmaz, aynı zamanda diğer katılımcıların bağımlı olduğu araçları ve hizmetleri inşa eden altyapı mimarları haline gelir. Bu yaklaşım, teknik mükemmelliğin daha çeşitli yetenekleri çektiği ve bunun da daha fazla protokol geliştirmeyi mümkün kıldığı olumlu geri bildirim döngüleri yaratır.
Aktif doğrulayıcılar, katkıda bulundukları birkaç kilit alanla kendilerini ayırt eder:
Sponsored- Altyapı Liderliği: RPC’ler, arşivler ve geliştirici araçları gibi kritik hizmetleri çalıştırır. Zincirler arası köprüleri destekler ve yüksek kaliteli dokümantasyonu sürdürür.
- Yönetim Mükemmelliği: Ayrıntılı gerekçelerle önerileri araştırır. Topluluk tartışmalarına katılır ve anlamlı ağ iyileştirmelerini yönlendirir.
- Ekosistem Gelişimi: Geliştirici katılımını, eğitim girişimlerini ve ortaklıkları desteklerken, pazarlama ve topluluk büyüme çabalarına katkıda bulunur.
- Teknik Yenilik: Testnet’lere ve protokol araştırmalarına katılır. Ağ sorunlarını erken tespit eder ve restaking protokolleri gibi gelişmiş özellikleri destekler.
Bu temelin üzerine inşa ederek, geleceğin doğrulayıcıları teknik mükemmelliğin sadece temel gereklilik olduğunu anlayacak. Gelecek, aktif katkı yoluyla ekosistem büyümesini yönlendirenlere ait olacak, sadece getiri elde edenlere değil.
İleriye Giden Yol
Sonuçta başarılı olacak protokoller, en fazla doğrulayıcıya sahip olanlar değil, doğrulayıcılarının gerçekten anlamlı bir şey inşa etmeye yatırım yaptığı protokoller olacak. Bu pasif staking’den aktif inşa etmeye evrim, katılımcılar doğru şekilde hizalandığında ve motive edildiğinde merkeziyetsiz sistemlerin geleneksel alternatiflerden daha iyi performans gösterebileceğini temsil ediyor.
Bu geçişi başarıyla gerçekleştiren ağlar, en yetenekli inşaatçıları ve akıllı sermayeyi çekecek, bir sonraki nesil merkeziyetsiz uygulamaların temeli haline gelecek.
Bu arada, pasif katılımı ödüllendiren eski modellere bağlı kalanlar, yenilik daha aktif alternatiflere doğru ilerledikçe ağlarının yavaşça geride kaldığını görecek.
Sponsored Sponsored