Yakın Gelecekteki Büyük Sorun: Web2’den Web3’e Geçiş ve Kimlik Doğrulama

İşte bu eşitsizliği bozmak için Web3 devreye giriyor. Burada ağ protokolleri bir grup insan yerine kodlar ile denetleniyor. Elbette yaptığımız her hareket Web2’de bir grup insan ile kontrol edilmiyor, kodlar yine asıl işi yerine getiriyor. Yine de son kararın insanlarda olmasını sağlıyor. İşte Web3’te son kararlar da kodlar vasıtasıyla yerine getiriliyor. İnsanlar sisteme ve protokollere bel bağlıyorlar. Örneğin bir banka düşünün. İki kişi arasındaki para havalesini banka görür, havaleye komisyon keser, isterse engel bile olabilir. Web3’te ise bankalar yoktur. Üçüncü parti kurumlara ihtiyaç ortadan kalkar ve havaleler her ne olursa olsun gerçekleşir, engellenemez. İki ağ arasındaki temel farklar bunlar olsa da Web2’nin günlük hayatımızdaki negatif etkilerini konu başlıkları altında inceleyelim.

Kullanıcıdan Fazla Özel Bilgi Almaları ve Depolamaları

Her ne kadar bize uzak bir ihtimal gibi gelse de günümüzde bir sürü şirket siber saldırı altında kalarak verilerimizin sızdırılması tehlikesi ile savaşıyorlar. Tabi bu savaş her zaman kazanılamıyor. Günümüzde popüler haberlerden biri, Twitch ile kara para aklama skandalı bunların başında geliyor. Birçok ülkede şirketlere bel bağlayıp kredi kartı bilgilerini veren kullanıcılar, bu verilerin sızdırılması ile para kayıpları yaşadılar.

Bu yüzden verilerin depolanması ve verilen bilgilerin kişiselliği önem teşkil etmektedir. Bilişim dünyasında PII olarak geçen terim ‘kişi tanımlayabilir bilgi’ anlamına gelir ve e-posta adresleri, telefon numaraları, vatandaşlık numaraları, ülke ve konumlarına kadar detaylı bilgiler içerir. Web3 sistemlerinde ise Non-PII bilgiler yani isim soyisim gibi bilgiler olsa da kişileri ayırt eden bilgiler içermeyen datalar kullanılır.

Diğer Bir Problem: Benzersiz Kimlik Doğrulama

Güncel sistemlerde hesaplara giriş yapmak için aranan kriterler; e-postamız ve seçtiğimiz şifremiz. Bu bilgiler başka birinin elinde olunca sisteme göre o kişi -tabiri caizse- siz olabiliyor. Yani sizi siz olarak tanımlayan bir sistem değil. Bu düzen Netflix gibi karlarını geleneksel abonelik sistemlerinden alan şirketlere büyük zararlar getirebiliyor. Normalde abonelik sistemine göre her kişi şahsı adına dizi/film izlemek için ödeme yaparken, şifre paylaşımı durumunda para ödemeyen biri de ödemiş biri gibi görünerek bu imkanlardan faydalanabiliyor.

Bu durum Netflix’in yıllık yaklaşık 6 milyar dolar zarar yapmasına neden oluyor. Soruna çözüm olarak Geofencing* yöntemi ile konumlarımızdan yararlanılarak anormal lokasyonlarla girişleri tespit etmek amaçlandı. Bu ikili doğrulama sistemi teoride güzel ve bizi korumaya yönelik olsa da kullanıcının lokasyon bilgisinin sorumluluğunu da beraberinde getiriyor. Bu bilginin sızdırılması potansiyel terör saldılarına kadar -belli grup insanların lokasyon bilgilerine sahipler sonuçta- birçok probleme yol açabilir. Ayrıca bu ikili doğrulama sistemi hackerların bir siteyi hacklemesine de tam bir engel oluşturamıyor, sadece yavaşlatıyor.

Geofencing; belirlenmiş bir lokasyonu analiz etmek için GPS ve RFID teknolojilerinin kullanılmasıdır. Daha açık olmak gerekirse, markaların belirli bir alan içerisine giren ve potansiyel hedef kitlesi olarak gördüğü kişilere mobil cihazlar aracılığıyla sms, e-posta ya da bildirim göndererek onlarla iletişime kurmasına deniliyor.

Belirtilen bu problemler Web2’den Web3’e geçişte karşılaşılan başlı problemlerden bazıları. Her ne kadar Web3 kullanıcıların bilgilerini korumaya yönelik sağlam sistemler vaad etse de Web2’de kullanılan sisteme altarnetif bir kimlik doğrulama sistemi günümüz problemlerindendir. İşte yazımızda size bu soruna NFT’leri kullanarak nasıl çözüm bulunabileceğini anlatacağım. Tabii bunu anlamak için NFTlerin ne anlama geldiğine bakacağız ve zannedildiği gibi sanat alanıyla sınırlı kalmadığını göreceğiz.

Nedir Bu NFT?

Bugünlerde herkesin ağzından NFT kavramını duyduğunuza eminim. NFT ile fahiş fiyatlara satılan sanat eserleri ya da bunun ticareti ile kısa yoldan zengin olmak isteyen insanlar bunun için reklam niteliğinde oldu. Her ne kadar sanat alanında çok kullanışlı olsa da aslında hayatımızın her yerinde uygulanabilecek bir sistemle karşı karşıyayız. NFT, non-fungible-token yani değiştirilemeyen token dijital bir dosyanın benzersiz olduğunu doğrulayan ve dijital bir defterde depolanan veri birimidir. Bu varlıklar silinemez, kopyalanamaz veya başka bir farklılıkla yer değiştirilemez. Daha da açıklayıcı olması için herhangi bir bilginin NFT haline getirilebileceğini anlamak gerekir. Örneğin anı defterinizi ya da Whatsapp mesajlarınızı NFT haline getirebilirsiniz.

NFT sertifikası adı verilen sistem kullanılarak ise NFT varlığının birine aktarılması durumunda aktarım kaydedilir. Örneğin; satılan NFT sanat eserlerini oluşturan insanlar, eserlerinin el değiştirmesi durumunda komisyon talep edebiliyor. Ayrıca aracı kurumlar da ortadan kalmış oluyor ki bu da merkeziyetsiz finansı sağlıyor. Bunu hash dizilim kayıtlarını önceki blok kayıtlarına dizerek gerçekleştiriyor. Bu açıdan bakınca NFT’ler Web3 ağı üzerinde kullanıcıların adlarını, parolalarını güvenli bir şekilde barındırmak için kullanılabilir ve NFT sertifika sistemi ile yine bu bilgilerin takibi yapılabilir.

Bugün yazımda Web1, Web2 ve Web3‘ün neler olduğunu ve farklarını inceledim. Bu ağ sistemlerinin pozitif, negatif yönlerini paylaştım ve yakın gelecekte gerçekleşecek olan Web2’den Web3’e geçişte karşılaşılması beklenen sorunları güncel örnekleriyle irdeledim. Umarım sizin için yararlı ve aydınlatıcı bir metin olmuştur. Sağlıcakla.

Kaynakçalar

https://nftynetwork.io/whitepaper.pdf
https://www.comparitech.com/blog/vpn-privacy/what-is-geofencing-privacy/
https://www.republicworld.com/technology-news/apps/netflix-loses-6-dollars-billion-every-year-in-revenue-due-to-password-sharing-says-analyst.html
https://tr.wikipedia.org/wiki/NFT
https://www.cnnturk.com/ekonomi/nft-nedir-ne-demek-nasil-yapilir-nft-token-nasil-olusturulur
https://medium.com/@filord/geofence-nedir-f277a83fb6d5