Daha fazla görüntüle

Yield Farming vs Staking: Hangisi Daha Mantıklı?

10 mins

Yield farming vs staking değerlendirmesi ile siz değerli okurlarımızın sıkça merak etmiş olduğu bu konu artık açıklığa kavuşacaktır. Kripto para dünyasında pasif gelir elde etmenin birden fazla yolu vardır. Bunlardan en çok tercih edilen iki tanesi ise gördüğünüz üzere yield farming vs staking kapsamında tartışma konusunu yaratmaktadır.

Yield farming vs staking değerlendirmesini yapmadan önce bu iki yönteminde ek gelir kazanmak isteyen yatırımcılar arasında popüler olduğu belirtmemiz gerekir. Piyasa şu anda kripto para trading’in aksine kesin kazanç elde edebilecek arayışlar içerisindedir. İşte bu noktada DeFi yield kazanımları çok daha güvenli ve kullanıcılar arasında iyi kazanç sağlayan bir yöntem olarak anılmaktadır.

DeFi Nedir ve DeFi’den Nasıl Pasif Gelir Elde Edilir?

Yield Farming vs staking konusuna eğilmeden önce DeFi kavramı üzerinde durmamız gerekecektir. DeFi kısaca merkeziyetsiz finans anlamına gelmektedir. Ayrıca DeFi, Ethereum gibi blockchain’ler üzerine inşa edilmiş tüm dApp’leri de ifade etmektedir. Bu noktada DeFi’nin çok fazla işlevi bulunmaktadır. Kullanıcıların geleneksel bankacılık sisteminde yer alan faaliyetlerini kripto para dünyasına taşımaktadır. Kripto para eşliğindeki alım satımlara, borrowing ve lending gibi işlemlere olanak tanımaktadır.

Kripto para dünyasında DeFi lending platformları ve likidite havuzları aracılığıyla yatırımcıların çeşitli sayıda pasif gelir kazanma yolu vardır. 2020 yılı itibariyle DeFi dünyasının patlama yaşaması aynı zamanda birçok lending platformunun piyasaya dahil olmasına kapı aralamıştır. Bu lending platformları beraberinde Yield Farmer’ları da getirmiştir. Dolayısıyla çoğu kripto para meraklısı en iyi pasif gelirin nerede olacağına dair yield farming vs staking üzerine düşünmektedir.

Bununla beraber DeFi kazançları elde etme yolunda çok sayıda farklı seçenek mevcuttur. Kripto para holder’ları fon kullanımı sayesinde en yüksek potansiyel kazancı nereden alabileceklerine dair dikkatli karar vermelidir.

Staking Nedir: Proof-of-Work vs Proof-of-Stake

Proof-of-Work (PoW) ve Proof-of-Stake (PoS) blockchain platformlarındaki işlemleri doğrulamak için kullanılmaktadır. Ancak her ikisi de farklı birer fikir birliği modelini oluşturmaktadır.

Hepimizin de bildiği üzere Bitcoin şu ana kadar oluşturulmuş ilk blockchain’dir ve kendisi Proof-of-Work (PoW) modeli ile çalışmaktadır. PoW modeli aynı zamanda kullanıcılar arasında mining modeli olarak da bilinmektedir. Bu kapsamda PoW modeli node doğrulamalarını sağlamak ve yeni blokları oluşturabilmek için cihazların donanımsal gücünü kullanmaktadır. Bilgisayarlarla bu karmaşık hesaplama işlemlerini gerçekleştirmek elektrik faturalarına ciddi şekilde yansımaktadır. Dolayısıyla mining modeli olan PoW aslında sürdürülebilir bir yöntem değildir. Üstelik ağdaki herkesin karşılayabileceği bir maliyet hesaplamasına da sahip değildir.

Proof-of-Stake (PoS) modeli bu noktada PoW’a alternatif olmuş bir model olarak karşımıza çıkmaktadır. PoS’taki asıl işi, miner’lar yerine, kripto para stake eden doğrulayıcılar gerçekleştirmektedir. Bu sayede ağda yeni bloklar oluşturulmaktadır. Üstelik staking sürecindeki enerji tüketimi mining’e göre çok daha düşük seviyede olmaktadır. Şu an için yeni platformların büyük çoğunluğu daha çevre dostu model olan PoS ile çalışmayı tercih etmektedir.

DeFi açısından baktığımızda ise Ethereum’un şu anda en popüler ağ olduğu görülmektedir. PoS modeli için güncellemelerine devam eden Ethereum yeterli işlem hacmi sağlayabilmek adına PoW modelinden vazgeçmiştir. 2022 yılına Ethereum 2.0 ile göz kırpan bu ağ daha şimdiden kullanıcılarına staking Ethereum imkanını tanımıştır.

Staking Nasıl Çalışır?

Önemli İpucu

PoS modelli blockchain’ler yeni işlemleri doğrularken staking yöntemini kullanır.

Kullanıcıların tek başlarına doğrulayıcı olabilmesi için gerekli olan sabit bir staking miktarı bulunmaktadır. Bunun dışında kullanıcıların likidite havuzlarına katılarak stake etmeye başlamaları da mümkündür. Her stake platformunun kendine has farklı kuralları olabilir; en yaygın kullanılan yol ise stake havuzlarıdır.

Stake yapmak demek kripto para fonlarınızı kilitlemeniz anlamına gelmektedir. Bu nedenle de öncelikle kripto paraya yatırım yapmanız gerekecektir. Staking ağın güvenliğini sağlarken aynı zamanda staker’larına da pasif gelirler sağlamaktadır.

Her likidite havuzunun farklı koşulları ve APY’leri vardır. APY yıllık getiri yüzdesi anlamına gelir ve o havuzda kazanılacak yıllık belirli oranı göstermektedir. Bazı likidite havuzları sabit bir zaman dilimine veya diğerlerinden daha düşük APY’lere sahip olabilmektedirler. Dolayısıyla staking’e başlanılmadan önce likidite havuzlarının koşullarını dikkatli bir şekilde incelemek gerekecektir.

Staking’den mümkün olan en yüksek pasif kazancı elde etmek adına kripto para staking’in farklı yollarını da incelemeniz gerekir.

PoS Kripto Paraları Nasıl Stake Edilir?

Yield Farming vs Staking açısından düşünülürse kripto para staking’i çok daha kolay bir işlem olarak görülmektedir. Ayrıca ilgili tüm kripto paralar ile de yapılabilmektedir. Staking yalnızca Proof-of-Stake (PoS) mekanizmasına özgü kripto paralarda kullanılabilir. Örneğin Bitcoin, bir PoW blockchain üyesidir ve staking’i söz konusu değildir.

Kripto para stake etmenin en yaygın yolları:

  • Bir kripto para cüzdanı kullanmak
  • Bir kripto para borsası kullanmak
  • Bir staking havuzuna dahil olmak
  • Bir doğrulayıcı (validator) olmak

Her kripto para staking açısından farklı metotlara sahip olabilmektedir. Bu yüzden her bir kripto paranın stake edilme sürecini tek tek araştırmanız önemli olacaktır.

Kripto para birimini stake etmek için gereken adımlar şunlardır:

  • Staking için bir kripto para cüzdanı kurun,
  • Kripto paranızı o cüzdana aktarın,
  • Bir stake havuzuna karar verin. Bu noktada kripto para borsası size çok fazla seçenek sunmayabilir,
  • Stake etmeye başlayabilmek için fonunuzu kilitleyin,
  • Staking ödüllerinizi (pasif gelirlerinizi) toplamayı bekleyin.

Ayrıca staking için soğuk cüzdan kullanma opsiyonu da mevcuttur. Bu yöntem ile internet bağlantısına gerek duyulmadığı için stake edilen fonlarınız açısından size maksimum koruma sağlanacaktır.

Ethereum 2.0 çoktan staking’e izin vermeye başlamıştır. Eğer 32 ETH’niz ve bir validator node’u kurabilmek için gerekli teknik bilginiz varsa, kendi başınıza bir doğrulayıcı olmanız mümkündür. Bunun dışında ise Binance gibi kripto para borsalarını Ethereum staking açısından kullanabilme şansınız da vardır.

Cardano halihazırda ADA staking için kullanılan kripto para cüzdanları ile tanınmaktadır. Bazıları ise hala Cardano madenciliği yapılabileceğine inanır, ki bu doğru değildir.

Cardano (ADA) yalnızca ağa bağlı bir cüzdan gerektirir ve ardından staking işlemi hemen başlar. Öncelikle bir stake havuzunu seçmeniz gerekmektedir. Bunun için bir kripto para cüzdanı kullanmak istemeyen kullanıcıların kripto borsası kullanma opsiyonları da bulunmaktadır. Cardano satın aldıktan hemen sonra staking’e başlamanız mümkündür. Bir kripto para cüzdanı ile stake edilebilecek bir başka varlık da theta’dır.

Diğer en çok stake edilen kripto paralar ise PancakeSwap kripto para borsasında yer alan Polkadot (DOT) ve CAKE’dir.

Staking İçin En İyi Beş Kripto Para

yield farming vs staking

Kripto para staking daha şimdiden yüz milyonlarca doları kilitli tutmaktadır. Bu sayede de DeFi dünyası yükselmeye devam etmektedir. Staking platformları, düzenli kripto para yatırımcılarının kazançlarını artırmalarına ve pasif bir gelir elde etmelerine olanak tanımaktadır.

Karlı bir blockchain ağı sunmak için aktif bir geliştirici ekibi ve platformun gerçek kullanım durumunun gerekli olduğu görülmüştür. Ne kadar çok yatırımcı onunla ilgilenirse, ağ o kadar büyüyecek ve yeni yatırımcılar ile birlikte geliştiricilerin de ilgisini çekecektir.

İşte en çok stake edilen kripto paralar:

  • Ethereum
  • Cardano
  • Tezos
  • Polygon
  • Theta

Yield Farming Nedir?

Yield farming vs staking kapsamında düşünürsek yield farming’in çok daha yeni bir yöntem olduğunu belirtmemiz gerekir. Yield farming bir yatırımcı açısından token’ların hangi platforma ödünç verileceğini planlama ve seçme yeteneği olarak karşımıza çıkmaktadır. Kripto para holder’ları fonlarını likidite havuzlarına ödünç verme opsiyonu sayesinde yield farming sonucu belirli ödül kazanabilmektedir.

Öte yandan yield farming kavramı token farming olarak da adlandırılmaktadır. İlk DeFi lending protokolünün piyasaya çıktığı 2020 yılından bu yana yield farming piyasada sağlam bir yer edinmiştir. Aynı zamanda şu an yield farming kullanılan ve her birinin kendine has özellikleri olan çok sayıda DeFi lending platformları da bulunmaktadır.

Kripto para holder’ları Compound veya Aave gibi bir lending platformunu kullanmayı seçebilirler. Bununla birlikte holder’ların Uniswap veya PancakeSwap gibi bir DEX ile de doğrudan likidite sağlamaları da mümkündür.

Aslına bakarsanız token farming süreci oldukça basittir. Kullanıcıların fonlarına göre lending platformlarına depozito yatırmaları gerekecektir. Bunun sonucunda token farming ile ilgili APY oranlarına göre ödüller dağıtılmaktadır. Ayrıca farmer’lara bir de platformun kendi token’ları dağıtılmaktadır. İleriki dönemlerde kullanıcıların bu elde ettikleri token’ları yeniden yield farming için kullanması da sıkça karşılaşılan bir durumdur.

Şayet bir DEX kullanmayı tercih ettiyseniz, bunun için öncelikle bir coin çifti belirlemeniz ve likidite havuzlarına bu şekilde ulaşmanız gerekmektedir. Her likidite sağlayıcısı havuza dahil ettiği fonuna göre belirli oranda ödüller almaktadır.

Yield farmer’lar açısından bu işlemin pasif geliri borçlunun ödeyeceği faizden veya DEX’lerdeki likidite havuzlarından sağlanmaktadır.

Yield Farming Nasıl Çalışır?

Geleneksel bankacılık sisteminde lending ve borrowing gibi finansal işlemler, aracı olarak hareket eden bankalar tarafından yürütülmektedir. Bankalar “emir defterleri” kullanırken, yield farming kripto para trading’ini kolaylaştırmak adına akıllı kontratlar veya otomatik piyasa yapıcılar (AMM) kullanmaktadır.

Likidite sağlayıcıları (LP’ler) sistemin sürdürülebilirliği adına likidite havuzlarına fon yatırır ve bunun karşılığında ödüller kazanır.

Fonlarını belirli likidite havuzlarına sunan likidite sağlayıcıları diğer kullanıcıların kripto para lending, borrowing ve trading işlemlerini kolayca yapabilmelerini sağlamaktadır. Tüm bu kripto para işlemleri sonrası alınan işlem ücretleri ise ödül olarak LP’ler arasında pay edilmektedir.

Bunun yanı sıra tüm lending protokolleri için likidite havuzu finansmanını daha fazla teşvik edebilmek adına paylaştırılan bir yerel token da bulunmaktadır.

Konu yield farming vs staking’e geldiğinde ise dikkat edilmesi gereken bir husus bulunmaktadır. Bu önemli husus yield farming’in henüz staking’e nazaran çok daha yeni bir yöntem olmasıdır. Ayrıca yield farming aracılığıyla maksimum kazanç ancak deneyimli kripto para yatırımcıları tarafından sağlanmaktadır.

Likidite sağlayıcıları (LP’ler) ve likidite havuzları

Emir defterleri AMM (Otomatik Piyasa Yapıcı) sistemi ile tutulmaktadır. Ayrıca Likidite havuzları ve likidite sağlayıcılarından oluşan iki ana bileşene sahiptir.

Peki, likidite havuzu nedir? Temel olarak bu havuzlar akıllı kontrat ile kilitlenmiş fonlardır. Kripto para kullanıcıları likidite havuzları sayesinde lending, borrowing ve alım satım yapabilmektedir. Likidite havuzlarına fon yatıranlar ise likidite sağlayıcıları olarak adlandırılmaktadır. Bunlar fonlarını DeFi ekosistemini güçlendirebilmek adına kullanırlar. Bu sayede de likidite havuzlarından belirli teşvik ödülleri kazanırlar.

Çoğu zaman yield farming yönteminden düşük trading hacimli token’lar daha çok faydalanmaktadır çünkü bu token’ları trade edebilmenin en kolay yolu budur.

Yield Farming’in Riskleri Neler?

Yield farming vs staking açısından bu iki sürecin birbirinden farklı şekilde çalıştığını belirtmekte fayda vardır.

Ayrıca kripto para yatırımcılarının yield farming açısından hakim olmaları gereken bazı riskler de vardır. Bu risklerin neler olduğunu ise aşağıda görebilmeniz mümkündür.

Teminatlar likide edilebilir

Bir kripto para kullanıcısı kripto para ödünç almak istediğinde krediyi karşılayabilecek bir teminat ödemesi gerekmektedir. DeFi loan’ların (kredilerin) çalışma sistemi bu şekildedir. Bazı lending protokolleri ise borrowing’de istenen miktarın tam 2 katını teminat bedeli olarak talep etmektedir.

Bu durum kısacası borrowing için kullanıcıların bir başka varlık yatırması gerektiği şeklinde özetlenebilir. Mevduatınız veya teminatınız aniden değer kaybederse havuz teminatı serbest piyasada satışa sunarak zararı telafi etmeye çalışacaktır. Ancak yine de likidite sağlayıcılarının bu durumdan zarar görme olasılığı yüksektir.

Borçlu ise daha sonra teminatını kaybetmiş sayılır. Bu nedenle fiyat düşüşlerindeki bu riski göz önünde bulundurarak, teminat tasfiyesini önleyebilmek adına, yüksek oranlı teminat havuzlarından borç almanız daha iyi olacaktır.

Fiyat dalgalanmaları

Kripto para dünyası sahip olduğu volatilite ile ünlüdür. Bu durum her ne kadar trader’lar ve bazı yatırımcılar lehine olsa da yield farmer’lar bu ani düşüşlerde ciddi kayıplar yaşayabilmektedir. Bu durum en çok da belirli trendler ile birlikte piyasadaki belirli token’ların alım satımının yapıldığı sırada gerçekleşmektedir.

Protokoldeki aksaklıklar

Hem DeFi ekosistemi hem de yield farming tüm bu finansal işlemleri kolaylaştıran dApp’lere güvenmektedir. Ancak akıllı kontratlar halen insan eli ile yazılmış birer kod parçasından ibarettir. Dolayısıyla insanlar da hatalar yapabilir. Bu kapsamda eğer bir protokol veya akıllı kontrat kötü şekilde tasarlanmış ise, bilgisayar korsanları açısından daha kolay bir hedef haline gelecektir. Bunun sonucunda ciddi para kayıpları yaşanması ise muhtemeldir.

En İyi Yield Farm’lar

Her sistemde olduğu gibi yield farming içinde platformdan teşvik primi elde eden farmer’lar sistemi desteklemektedirler. En iyi yield farming genellikle en güvenli ve en yüksek verimi sağlayabilen farm’lar olarak ele alınmaktadır.

Neredeyse her blockchain’in birsürü yield farm’ı bulunmaktadır. Bu yield farm’ların hemen hepsi de farklı koşullar altında çalışmaktadır. Bazı yatırımcılar bir yield farmer olabilmek adına fon satın almayı tercih etmektedir. Bir diğer farmer adayı grup ise halihazırda elinde bulundurduğu varlıklar üzerinden değerlendirmelerde bulunan ve bu şekilde en iyi yield farm’ları seçmeye çalışanlardır.

Kripto para dünyasındaki son trend’ler ve gecikme faizleri göz önüne alındığında aşağıdaki yield farm’lar en popülerleri olarak karşımıza çıkmaktadır:

  • Ethereum
  • Polygon
  • Binance Smart Chain (BSC)
  • Fantom

Yield Farming vs Staking

yield farming vs staking

Kripto para holder’larının sıklıkla düşündükleri yield farming vs staking konusu için öncelikle her ikisinin de pasif gelir açısından kazançlı yöntemler olduğunu belirtmemiz gerekir. Öte yandan bu iki yöntem aslında birçok benzerliğe de sahiptir. Ancak aralarındaki en temel fark yield farming için gereken fonun DeFi platformlarına yatırılıyor olmasıdır. Bununla birlikte staking kripto para yatırımcılarından alınan fonların blockchain’i desteklemek üzere kullanılmasına imkan sağlamaktadır. Staking kullanımı ağdaki işlemlere ve blockchain doğrulamasına yardımcı olabilmek adınadır.

Yield farming vs staking hakkında yukarıda bahsettiğimiz detayların ardından sahip oldukları diğer ana farklılıkların neler olduğunu aşağıda bulabilirsiniz.

StakingYield Farming
KarlılıkStaking belirli miktarda ödülü ifade eden bir APY (Yıllık Getiri Yüzdesi) standardına sahiptir. Bu standart havuzlara göre değişiklik göstermektedir. Bu oran token yönetimine bağlı olsa da genelde %5 olarak belirlenmektedir.Yield farming’e başlamak için öncesinden iyi düşünülmüş bir yatırım stratejisi hazırlamanız gerekir. Yield farming staking kadar basit bir süreç değildir. Ancak staking’e kıyasla çok daha fazla hatta %100 seviyelerine varacak kadar ödüller verebilmektedir.
ÖdüllerStaking ödülleri ağın fikir birliğine varabilmesine ve yeni bloklar oluşturabilmesine yardımcı olan doğrulayıcılara verilen teşviklerdir.Yield farming ödülleri likidite havuzu tarafından belirlenmektedir. Bununla birlikte token fiyatları ile birlikte dalgalı bir hal alabilmektedir.
GüvenlikStaking token’ların katı birer politikası vardır. Doğrudan blockchain fikir birliğine, PoS’a bağlıdır. Her ne kadar kötü niyetli aktörler sistem üzerinde aldatıcı faaliyetler için çabalasa da fonlarını kaybetme riskiyle karşı karşıyadırlar.Yield farming, programlama eğer kötü bir şekilde yapıldı ise, bilgisayar korsanlarına karşı savunmasız olabilecek DeFi protokollerine ve akıllı kontratlara dayalıdır.
Geçici Kayıp RiskiEğer kripto paranızı stake ederseniz herhangi bir geçici kayıpla karşılaşmanız söz konusu değildir.Yield farmer’lar dijital varlıkların volatiliteye sahip fiyatları sebebiyle ortaya çıkabilecek bazı risklere maruz kalabilmektedir. Fonlarınız bir likidite havuzunda kilitlendikten sonra eğer havuzdaki token oranları eşit düzeyde olmaz ise geçici kayıplar meydana gelebilecektir.
ZamanBirçok farklı blockchain ağında kullanıcıların fonlarını belirli bir süre stake etme zorunluluğu bulunmaktadır. Bununla birlikte bazılarında minimum staking tutarı da yer almaktadır.Yield farming için kullanıcı fonlarının, belirli süre için de olsa, kilitli tutulmalarına gerek duyulmamaktadır.

Yield Farming vs Staking: Hangi yöntem daha iyi?

Kripto para fonlarından pasif gelir elde etmek için en iyi seçeneği kullanmanız sizin için avantajlı olacaktır. Bu kapsamda yield farming vs staking arasından sizin için en doğru olan seçimi yapmanız gerekir. Ancak her biri farklı derecede kripto para bilgisi gerektirdiği için bu seçiminizi dikkatli bir şekilde yapmanız gerekmektedir.

Yield farming vs staking eğer sadece getiri hesaplaması üzerinden değerlendirilirse sonuç otomatik olarak sizi yield farming’e götürecektir. Ancak dikkate almanız gerekenler bundan çok daha derinlerde yer almaktadır.

Öncelikle işin yapılabilirliği açısından yield farming vs staking düşünüldüğünde yeni yatırımcıların yield farming ile zorlanabilecekleri ortadadır. Kripto para staking belki daha az ödül getirisi sunmaktadır ancak yatırımcının çok fazla bir efor sarf edeceği bir alan değildir. Bununla birlikte staking çok daha uzun periyotlu bir yatırım aracı olarak değerlendirilmektedir.

Sonuç olarak yield farming vs staking aslında sizin tam olarak ne olmak istediğinize ve bunlardan hangisine yeterlilik sağladığınıza bağlı olacaktır.

Sıkça Sorulan Sorular

PancakeSwap’ta farming yapmak mantıklı mı?

Yield farming Staking ile aynı şey mi?

Staking karlı mı?

Türkiye’deki en iyi kripto para platformları | Mart 2024

Trusted

Sorumluluk Reddi

Sorumluluk Reddi: Trust Project yönergelerine uygun olarak bu web sayfasındaki eğitim içeriği, iyi niyetle ve yalnızca genel bilgilendirme amacıyla sunulmaktadır. BeInCrypto yüksek kalitede bilgi sağlamaya, derinlemesine araştırma yapmaya ve okuyucular için bilgilendirici içerik oluşturmaya öncelik verir. Ortaklar, şirketi makalelerdeki yerleşimler için komisyonlarla ödüllendirebilir. Ancak bu komisyonlar tarafsız, dürüst ve yardımcı içerik oluşturma sürecini etkilemez. Bu bilgilere dayanarak okuyucu tarafından gerçekleştirilen herhangi bir işlemin riski kesinlikle okuyucunun kendisine aittir.

hasan-coskun.png
Hasan Coşkun
Hasan Coşkun 2016 yılından itibaren kripto para alanında yatırımcı ve trader olarak yer alıyor. Kadir Has Üniversitesi Yönetim Bilişim Sistemleri ve Yeni Medya bölümünde eğitim görüyor. Eğitimi sırasında aldığı dersler arasında “Cryptocurrency and Blockchain” ve “Search Engines and Algorithm” gibi alanına yönelik spesifik dersler de bulunuyor. 2020 yılından itibaren BeInCrypto TR ekibinde Kripto Para Okulu editörü olarak yer alan isim; kripto para, blockchain teknolojisi ve dijital medya ile...
READ FULL BIO
Sponsor
Sponsor