Kripto paralar enflasyondan kaçınmak için nasıl kullanılır? Hiç düşündünüz mü? Öncelikle, ekonomi hakkında hiçbir şey bilmeyen insanlar bile enflasyon kelimesini duymuştur. Genellikle olumsuz olarak algılanır ve çoğu insan bunun anlamını bir paranın alma gücündeki azalma olarak bilir. Ancak enflasyon gerçekten nedir? Kripto paralar buna karşı bir korunma olarak nasıl hareket edebilirler? İşte bugün de bu sorularınız için BeInCrypto olarak sizlere enflasyonun neden görüldüğüne ve dijital varlıkların bu denkleme nasıl oynadığına dair bir rehber hazırladık.
Bu Yazıda:
- Enflasyon Nedir?
- Demand-Pull Enflasyonu
- Cost-Push Enflasyonu
- Built-In Enflasyonu
- Kripto Paralar Nasıl Yardımcı olabilir?
- Sonuç
Enflasyon Nedir?
Özü itibariyle enflasyon, bir para biriminin satın alma gücünde gördüğü düşüşle doğru orantılı olarak mal ve hizmetlerdeki fiyat artışını ifade eder. 3 tane farklı enflasyon tipi olmasıyla birlikte hepsi zaman içinde fiyatlarda yavaş yavaş artışa sebep olur. Bahsettiğimiz 3 tip ise Demand-Pull, Cost-Push ve Built-In Enflasyonu. Hadi gelin bunların ne olduğuna birlikte bakalım.
Demand-Pull Enflasyonu
Bu tipte, ürünler ve hizmetler için olan mali arz ve talep dengesi bozulur. Detaylandırmak gerekirse, insanların ihtiyaçları ülkenin ithal edebileceği ve üretebileceği ürün sayısınından daha hızlı arttığında görülür. Bu da bahsedilen ürünlerin fiyatında artışa sebep olur. Yani, tüketicilerin parasının alım gücü düşmüştür. Bunun tam tersi de bir hükümetin ekonomik talepten daha hızlı bir şekilde para basmasıyla oluşur. Üretimde karşılık gelen bir artış olmadan para tedariğini arttırmak, her bir para biriminin artık daha az değerli olduğu anlamına gelir. Bu da satın alma gücünü azaltır.
Cost-Push Enflasyonu
Bu kategoride ürünlerin altında yatan maliyet arttığı için fiyatların yükseldiğini görüyoruz. Diyelim ki bir ya da birkaç sebepten kerestenin fiyatı arttı. Akabinde, keresteden yapılan tüm ürünlerin fiyatları artar. Çünkü işletmelerin çok azı bu kaybı absorbe edebilirler. Genellikle bu kayıp müşterilerden çıkartılır. Yine burada da bir paranın genel alım gücü düştü. Altında yatan ürün petrol gibi bir şey olmadığı sürece bu tip bir enflasyonun ekonominin her alanını vurma imkanı daha az. Petrol fiyatları diğer birçok şeyin fiyatını etkiler çünkü daha yüksek petrol fiyatı, hemen hemen her yere sevk edilen herhangi bir malın içine giren daha yüksek yakıt maliyetleri anlamına gelir.
Built-In Enflasyonu
Bu modelde bir ulus, kaçınılmaz enflasyona neden olur. Bu durumla da üretimde artışla desteklenen yükseltilmiş vergilerle savaşır. Eğer başarılı olurlarsa, çoğu insan için hayat kalitesini koruyan basit bir denge edinilebilir. Ancak terazi birazcık şaşarsa bile vergi-fiyat sarmalı ortaya çıkar. Bu senaryoda vergilerdeki artış, tüketicilerin daha fazla gelire sahip olması nedeniyle mal talebindeki artışı sürdürür. Aynı zamanda, ücretleri yükselten işletmeler için ek maliyetler, daha sonra mallarda daha yüksek bir ücrete geçirilir ve bu da zamanla daha yüksek vergiler için daha fazla talep yaratacaktır. Eğer kontrol edilmezse bu da bir paranın ortalama alım gücünün sadece bir ay içinde %50 veya daha fazla düşmesi durumu olan yüksek enflasyona (hiperenflasyon) neden olur. Yakın dönemden bir örnek olarak, enflasyonun 2016 ve 2019 yılları arasında %53.798.500 arttığı Venezuela verilebilir.
Kripto Paralar Nasıl Yardımcı Olabilir?
Bahsettiğimiz gibi, iyi yönetilen enflasyon kötü bir şey olmak zorunda değil. Ancak ne yazık ki birçok hükümet doğru dengeyi bulmakta zorlanıyor. Halk, bundan korunmak için birçok opsiyona sahip. Bu opsiyonlar çoğunlukla hisse senedi, değerli metaller ve diğer yatırım şekillerinden oluşuyor. Genel olarak konuşmak gerekirse bunlar, bir paranın alım gücü düşse bile değerini korumak için alınan önlemler. Yatırımcılar bir paranın sabitleşmesini de bekleyebilir. Ancak çoğu durumda, varlığı başka bir paraya transfer ederler.
Kripto paraların parladığı yer de tam bu nokta oluyor. Her dijital para farklıdır. Ancak Bitcoin gibi dijital paralar sabit bir arz ile sadece deflasyonal olabilir. Çünkü sadece 21 milyon BTC çıkarılacak ve birazı neredeyse her gün kayboluyor. Bu, giderek seyrekleştikçe değerde artışa sebep olmak için tasarlanmış bir tedarik sağlar. Tedarikte sabit sermayeli başka projeler var. Onlar için olduğu varsayılan talep belli değilken arzda düşüş oldukça daha değerli olmaları gerektiği mantığı burada da geçerlidir.
Ancak insanların, kör bir şekilde tüm itibari paralarını dijital paralara yatırmadan önce kripto paralarla ilgili dikkate alması gereken birkaç şey vardır. Birincisi, deflasyonist felsefenin sadece toplam arz sınırlamaları olan projeler için geçerli olmasıdır. Ethereum gibi sermayesiz açık uçlu yaratmalar daha çok itibari para birimleri gibi hareket edecektir. Bu varlığın değerinin olmadığı anlamına gelmez. Enflasyonu makul seviyede tutmak için yeni madeni paraların yaratılmasında kontroller ve dengeler olması gerektiği anlamına gelir.
Değinmemiz gereken diğer konu ise kripto paralar geleneksel para sisteminde cezbedici yararlar sunmasına rağmen hala genç ve gelişen bir teknoloji. Hiçbir kripto para, itibari para arzının yerine geçebileceğini ve günlük bir değer transferi olarak hareket edebileceğini kanıtlamadı. Ancak bu durumla ilgili çok fazla umut var. Ayrıca alandaki çok sayıda benzersiz proje nedeniyle, bu projelerin hepsinin başarılı olamayacağı ve talepte/fiyatta bir artış göremeyeceği neredeyse garanti edilmektedir. Son zamanların kralı Bitcoin’in bile önümüzdeki 5, 10 ya da 20 yıl içinde dünya tarafından benimseneceğine dair bir garanti verilemez. Henüz var olmayan bir projenin 2050 yılına kadar küresel para birimi haline gelmesi bile mümkün olabilir. Bunların hepsi tabii ki birer kurgu ama olay da bu zaten. Çoğu kripto para değerde artış için dizayn edildi ama henüz hiçbir şeyin garantisi yok.
Sonuç
Kripto paralar, yeni bir finansal sistemin ortaya çıktığını görme arzusundan doğdu ve bu durumda iyi şeyler de ortaya çıkarabilir. Günümüzde itibari para enflasyonuna karşı koruma işlevi gören bir varlık noksanlığı yok. Dediğimiz gibi, her yatırımcı kendi üstüne düşen işi yapmalı ve kendi kararlarını vermelidir. Birçok insan bu yatırımların ulusal para birimlerine sahip olmanın üzerinde büyük getiriler sağladığını buldu. Ancak kripto para biriminin geleceği hala oldukça sisli. Yani kimse 20 yıl içinde bir Bitcoin’in değerinin ne olabileceğini söyleyemez.
Sorumluluk Reddi
Sitemizde yayınlanan her içerik, iyi niyet çerçevesinde kaleme alınmıştır ve genel manada bilgi vermek amacıyla yazılmaktadır. Sitemizden edindiği bilgiler ışığında, okuyucunun yaptığı her hamle, çok net bir şekilde kendi riskidir ve siteyle bir ilgisi yoktur.
Kripto Para Okulu’nda ana amacımız, oldukça kaliteli bilgiler paylaşmaktır. Okuyucularımızın işine yarayacak eğitici ve öğretici içerikleri hazırlamak için yoğun bir mesai harcıyoruz. Bu standardı korumak ve daha da iyi içerikler hazırlamak için, iş ortaklarımız; yazılarımızda yer alarak bize bir komisyon ödemesi yapabilir. Ancak bu komisyonlar, kesinlikle tarafsız, dürüst ve eğitici içerikleri oluşturma sürecimizi negatif etkilemeyecektir.
