Kripto para yatırım riskleri ve başa çıkma yolları, etrafınızda yanlış yatırımlar yaparak pişman olan insanları gördükçe daha büyük önem taşımaya başlamaktadır. Sonuçta birisi güvenli yatırım alanının dışına çıktığında duygusal olarak da stabilliğini kaybedecektir.
Kripto para yatırım konusundaki duygular söz konusu olduğunda yatırım yaptığınız kripto paraların doğası gereği volatilite sahibi olması etkili olacaktır. Bu da kripto paralar hakkında yaşanan çeşitli depresyonlara sebep olmaktadır.
Kripto para yatırım konusu çoğu insan için bir lüks haline gelmiş olsa da duygularınızın sizi ele geçirmesine izin vermemelisiniz. Bu konuda uygulayabileceğiniz başa çıkma yollarına geçmeden önce gelin birlikte kripto para trading’inde bu kadar duygusal hareket etmemize sebep olan maddeleri inceleyelim.
Bu Yazıda:
Kripto Para Yatırım Riskleri
Hisse senetlerinin yatırım riski taşıdığı bilinen bir gerçektir. Bunun başlıca sebepleri ise şunlardır:
- Düşük likidite
- Bilgi eksikliği
- Küçük piyasa değeri
Bu sebepler kripto para trading’i için de geçerlidir.
En Büyük Kripto Paralarda Bile Volatilite Var
Büyük varlıklar dışarıda tutulursa kripto paralar genellikle küçük piyasa değerlerine sahiptir. Ayrıca genellikle geliştiricilerin kendileri de ya anonimdir ya da takma ad kullanırlar. Bu durum, kripto para piyasasının zaten sahip olduğu genel volatilitenin üstüne biraz daha fiyat volatilitesine yol açabilir. Sonuçta kod kopyalanabilir, üzerinde çeşitli ince ayarlar yapılabilir ve yeni bir adla tekrardan piyasaya sürülebilir.
Yaratıcıları Palmer ve Markus’a göre bir haftasonu Dogecoin bu şekilde piyasaya sürülmüştür. Hard fork’lar da oldukça yaygındır. Birkaç örnek vermek gerekirse Ethereum’un hard fork’u Ethereum Classic ve Bitcoin’in hard fork’u Bitcoin Cash’ten bahsedilebilir. Volatilitenin yanı sıra Bitcoin gibi en bilinen varlıkları bile etkileyen dış faktörler bulunmaktadır.
Geçmişte tek bir tweet’in piyasaya büyük ölçüde etkide bulunduğunu görmüştük. Kripto para alanında yaşanan olayların hızlı doğası sosyal medyanın viral doğası ile örtüşmektedir. Örneğin birisi önemli ölçüde olumsuz duygular ifade ederse milyonlarca insan BTC satışı gerçekleştirebilir.
Bu, yakın zamanda BTC’nin kademeli olarak düşmesiyle gerçekleşmiştir. Bitcoin bir aydan fazla bir süre boyunca 30.000 dolarlık direnç seviyesinde mücadelesini vermeye başlamıştır. Bu arada ise duygularını kontrol edebilen güçlü yatırımcılar bundan faydalanarak dipten alım yapmaya devam etmiştir. Sonuç olarak ise Crypto Vantage tarafından yürütülen yakın tarihli bir ankette gösterildiği gibi kripto para trader’ları derin pişmanlıklar yaşamıştır.
Açıkçası piyasayı yanlış anlamak, FUD ve umutları tek bir varlığa bağlamak çaylakların yapacağı hatalardır. Hisse senetlerinin ortaya çıkmasından beri portföy çeşitlendirmenin önemi göz önüne alındığında, tek bir varlığa umut bağlamak en korkunç hata olacaktır.
Kripto Paralarda Marj ve Opsiyon Trading’i
Bir varlığı büyük beklentilerle takip etmek önemlidir. Ancak belirli fiyat hareketleri üzerinden bir varlığı takip etmek daha da önemlidir. Böyle aktif bir trading stratejisi bir gecede zenginliğe yol açabilir. Aynı zamanda duygularınızı da altüst edebilir.
Örneğin seçtiğiniz borsaya bağlı olarak piyasaya girişinizde 300x’e kadar kazanç sağlayabilirsiniz. Bu yüzden eğer 50 dolarınızı 300x ile marj trading’ine sokarsanız piyasaya 15.000 dolardan giriş yapmış olursunuz. Eğer kripto para yukarı yönlü hareket ederse belirli bir yüzdede otomatik bir Take Profit (TP) emri oluşturabilirsiniz. Ancak eğer kripto para girdiğiniz andan sonra aşağı yönlü hareket ederse marj uyarılarından kaçınmak için ve fiyatın artacağı umuduyla sürekli olarak fon eklemesi yapmanız gerekir.
Bu inanılmaz bir şekilde bağımlılık yapabilir. Ayrıca kaldıraç olarak kullandığınız 50 doların çok çok üstüne çıkarak sizi tükenmiş fonlarla başbaşa bırakabilir. Aynı şekilde kripto para opsiyon trading’i de sizi çıkmaza sokabilir. Opsiyon trading’i fiyatın long veya short olacağına dair bahis yapmak olarak düşünülebilir.
887.000’den fazla opsiyon trader’ı Temmuz ayında %92’si açık pozisyon olan 1.2 milyar dolar değerinde BTC’yi likide etmek zorunda kalmıştır. O dönemde bu trader’lar piyasayı yanlış anlamıştır. Bir yükseliş olacağına inanmak yerine BTC fiyatının düşeceğine dair bahse girmişlerdir. Böylece bu durum ortaya çıkmıştır. Gün boyu ise bu mağlubiyet ve galibiyet vakaları yaşanabilir.
Burada ortaya çıkan soru ise şudur: Kripto para yatırım sürecinde duygusal davranmadan kayıp riskinizi nasıl en aza indirebilirsiniz?
Kripto Para Yatırım Sürecinde Duygular Nasıl Kontrol Edilir?
Kripto para trader’larının kayıp yaşamalarının sebebi nedir? Basitçe söylemek gerekirse sebep olarak parasal durumlarıyla duygu durumlarının eşit olması verilebilir. Varlıklarını fon olarak görmezler. Alabilecekleri bir araba, bir ev ya da borcu olmayan bir gelecek olarak algılarlar.
Bu, kripto para trading’ine yaklaşmak için temelde yanlış bir zihniyettir. Aşağıda ise kripto para yatırım sürecinde duygularınızı kontrol etmenize yardımcı olacak bazı yollar verilmiştir.
1. Kayıp Yaşamaya Hazır Olun
Yatırımda güvende kalmak için dereceler olsa da kripto para fonlarınız finansal özgürlüğe yönelik son bir çaba olmamalıdır. Bunun yerine yatırdığınız fonlar zaten kaybedilmiş olarak düşünülmelidir. Kripto para satın almak için harcadığınız parayı yırtıp atmışsınız ya da hiç sahip olmamışsınız gibi düşünün.
Bu şekilde düşünmek duygusal durumunuzla yatırımınızı birbirinden ayıracaktır. O zaman meydana gelen herhangi bir pozitif olay mutlu tesadüfler olarak görülecek ve sizi memnun edecektir. Kayıplar ise tamamen beklenen bir şey olduğu için kabul edilebilir hale gelecektir. Sonuç olarak kripto trading’inde sahip olduğunuz duygular piyasadan ne zaman çıkılacağı denklemine asla girmez. Pratikte bu, özgüven kazanmak için kripto para yatırım sürecine küçük başlamanız gerektiği anlamına gelir. Yani sadece kaybetmeyi göze alabildiğiniz kadar yatırım yapmanız gerekir.
2. FUD Bilgilerini Doğrulayın
Şimdi tekrardan Elon Musk’ın tweet’ini örnek olarak ele alalım. 2021’den önce piyasaya giren uzun vadeli BTC sahipleri Bitcoin’in temel mantığını anladıkları için bu konuda fazla telaşlanmamışlardır. 2019 raporunda görüldüğü gibi madencilik ağının %74’ünün yenilenebilir kaynaklardan geldiğini de bilmektedirler. Ayrıca Çin’in kripto para madenciliği yasağının ağı merkeziyetsizleştirip batıya yönelteceği için olumlu bir gelişme olduğunu da anlamaktadırlar.
Fidelity Investments, Marathon Digital Holdings’in %7.4’lük hissesini satın aldığında durum böyleydi. Bu, Kuzey Amerika’daki en büyük Bitcoin madenciliği operasyonlarından biriydi. Üretimini ise beş kat artırmaya hazırdı.
Öyleyse Bitcoin’e güvenmenin temel nedeni de ortaya çıkar. Bu neden, Federal Rezerv tarafından yapılan hiç bitmeyen para basımı ve yüksek enflasyondur .
Borsa yüksek olduğu sürece Federal Rezerv bunu sabit tutmak için para basmaya devam etmek zorunda kalacaktır. Bu dinamikten en çok deflasyonist varlıklar yararlanacaktır. Bu da federal para sisteminin dışında kalan deflasyonist bir kripto para olarak Bitcoin hakkında uzun vadeli bir düşüşü öngörmenin başka bir nedenidir.
Buna göre, panik olan satıcılar Elon Musk tarafından açılan kapıya doğru koşarken HODL yapanlar daha fazla BTC alabileceklerinin bilincinde düşüşü memnuniyetle karşılamıştır. O zaman buradan çıkarılacak iki ders vardır:
- Yatırım yaptığınız varlığın altında yatan değeri anlayın.
- Zaten bir kayıp olarak değerlendirerek kendinizi yatırımınızdan duygusal olarak ayırın.
Böylece FUD meydana geldiğinde durup düşünmek ve daha fazla araştırma yapmak için vaktiniz olacaktır.
3. Potansiyel Kaybınızı Dağıtın
Borsada mavi çipli S&P 500 ETF endeksine yatırım yapmak zaten yeterince çeşitlendirilmiş bir portföy olarak kabul edilir. Sonuçta bu endeks, üretim ve teknolojiden hizmet sektörüne ve bankacılığa kadar en istikrarlı şirketleri kapsar. Gerçekten de zamanla S&P 500 yükselmiştir ve ekstra parasal hareketler için her zaman Federal Rezerv’e güvenebilmiştir.
Merkeziyetsiz kripto para alanının böyle bir lüksü yoktur. Bu nedenle her kripto para varlığı kendi içinde değerlendirilmelidir. Örneğin:
- Yaygın olarak benimsenen ve ciddi derecede deflasyonist bir kripto para olarak Bitcoin
- Geleneksel finansal alt yapıyı yeniden oluşturan DeFi protokollerini barındırmak için hem kripto para hem de DeFi alt yapısı olarak Ethereum
- Zincir dışı dünya verilerinin zincir üstü akıllı kontrat sağlayıcısı olarak Chainlink
- Kendi NFT’si ve farm-yielding ekosistemi ile bir blockchain oyunu olarak Axie Infinity
Bu kadar çok varlığın değerlendirmesini yaparken varlığın ne vaat ettiğini, ekibini, geçmişini ve rakiplerini dikkate almalısınız. Ardından farklı kategorilerde en çok gelecek vaat eden beş tanesini seçip bunları çeşitlendirilmiş bir yatırım portföyüne koymalısınız. Buna bağlı olarak olası kayıpları en aza indirmek için fiyat dalgalanmaları diğer kripto paralarla birbirini tamamlayacaktır.
4. Pratik Yaptıkça Özgüveniniz Artar
Çoğu yatırımcı ‘Kaybetmeyi tolere edebileceğinizden daha fazla yatırım yapmayın.’ sözünü uygulayarak kripto para varlıklarını ellerinde tutmaya ve çeşitlendirmeye razı olur. Ancak yüksek frekanslı marj trading’ini benimsemeye istekliyseniz teknik analiz bilmeniz gerekir.
Birçok borsada gerçek paranızı kullanmadan önce pratik yapmak için sanal paralar kullanabileceğiniz demo hesapları vardır. Farklı grafiklerdeki teknik göstergeleri anlayarak belirli paternleri doğru şekilde yorumlamayı öğrenebilirsiniz. Bazen bu paternler yoldan çıkabilir. Ancak çoğu zaman kazançlı bir fırsat sağlarlar.
Bununla birlikte teknik analizi tamamen anlasanız bile geleceği asla tamamen tahmin edemeyeceğinizi bilmeniz gerekir. Onlara gösterge denmesinin sebebi de budur. Sonuçta eğer tamamen tahmin etmenize yol açabilseydi birer falcı olurdunuz. Kumar oynamaktan daha iyidir lakin yine de risklerle doludur. Tıpkı geleneksel borsadaki gibi çoğu trader tek bir stratejiyi tekrar tekrar kullanarak başarılı olur.
5. Kayıplarınızdan ve Kazançlarınızdan Ders Çıkarın
Bir trade kaybı kaçınılmaz olarak gerçekleştiğinde nasıl gerçekleştiğini adım adım not edin. Örneğin teknik bir göstergeyi yanlış mı okudunuz? Duruma uymayacak bir strateji mi kullandınız? Plandan sapıp açgözlülük mü yaptınız?
Eğer her şeyi doğru yaptıysanız belki de trading stratejinizle ilgili varsayımlarınız yanlış olabilir. Ayrıca kazanmak için her şeyi ortaya koyduğunuzda bazen sadece şanslı olduğunuz için kazandığınızı göreceksiniz. Stratejinizi tesadüflere dayandırmak ileride daha kesin kayıplar yaşamanız için kesin bir reçete olacaktır. Bu nedenle başarılı trade’ler için trading mantığınızı analiz etmeniz daha da önemlidir.
Yani öncelikle stratejinizi geliştirmeniz sonrasında ise trading stratejinizde sıkıntı çıkaran aksaklıkları önlemeniz gerekecektir. Bunu günlük olarak yaparak olayları duygulara göre değil analitik olarak ele almaya alışacaksınız.
Olay Tamamen Dengeyi Kurabilmekte
Son bir not olarak, kripto para yatırım sürecine girmemek başlı başına bir risk olabilir. Para arzı artmaya devam ettikçe ABD Doları değer kaybetmeye devam edecektir. Avrupa’daki birçok ülkede bankalar zaten insanlardan banka mevduatları için negatif faiz oranlarıyla ücret almaktadır. Bu nedenle her şey kabul edilebilir risk seviyesini bulmak ve sonra ona bağlı kalmakla ilgilidir.
Sorumluluk Reddi
Sitemizde yayınlanan her içerik, iyi niyet çerçevesinde kaleme alınmıştır ve genel manada bilgi vermek amacıyla yazılmaktadır. Sitemizden edindiği bilgiler ışığında, okuyucunun yaptığı her hamle, çok net bir şekilde kendi riskidir ve siteyle bir ilgisi yoktur.
Kripto Para Okulu’nda ana amacımız, oldukça kaliteli bilgiler paylaşmaktır. Okuyucularımızın işine yarayacak eğitici ve öğretici içerikleri hazırlamak için yoğun bir mesai harcıyoruz. Bu standardı korumak ve daha da iyi içerikler hazırlamak için, iş ortaklarımız; yazılarımızda yer alarak bize bir komisyon ödemesi yapabilir. Ancak bu komisyonlar, kesinlikle tarafsız, dürüst ve eğitici içerikleri oluşturma sürecimizi negatif etkilemeyecektir.
