Kripto Para Alanında Yeni İnsanların Bilmesi Gerekenler

Kripto para, küresel bilgisayar network’leri tarafından desteklenen dijital varlıkların büyüyen bir alanı için kullanılan kapsamlı bir terimdir. Her gün daha fazla insan kapılarını Bitcoin’e ve kripto para alanına açmaktadır ve merkeziyetsiz teknolojinin bu gelişmekte olan dünyası, bilgisayar network’ünün karmaşıklığını ekonominin incelikleriyle birleştirdiği için göz korkutucu olabilir.

Bu alanın çeşitli yönlerini öğrenirken ve bunlar üzerinde uzmanlaşırken tüm hayatınız geçebilir ancak biz BeInCrypto olarak sizlere, eğer yeniyseniz ve işlerin içine daha çok dahil olmak istiyorsanız kapsamlı güzel bir rehber hazırladık. Gelin birlikte göz atalım, bakalım neler varmış!

Kripto Para Nedir?

• Kripto para, basitçe anlatmamız gerekirse tamamen internette bulunan merkeziyetsiz paranın yeni bir formudur. Tüm kripto paralar ‘blockchain’ adı verilen bir şey tarafından desteklenirler. Blockchain’i dünya çapında birçok bilgisayarda saklanan ve sürekli bu bilgisayarlar tarafından güncellenen bir işlem defteri olarak düşünebilirsiniz. ‘Node’ olarak adlandırılan her bilgisayar, kendi versiyonunun herkesinkiyle uyuşup uyuşmadığını kontrol eder ve böylece, defteri kötü amaçlı bir şekilde değiştirme girişimleri kolayca tespit edilerek ortadan kaldırılır.
  
• Bir blockchain kullanılarak tahrif edilemeyen veya değiştirilemeyen bir para oluşturulabilir. İnternet kullanılarak bu para, hiçbir ücret ödemeden ya da çok az bir ücretle dünyada herhangi bir yere gönderilebilir. Blockchain’deki değer ise defterde değiştirilemeyen girişler olarak hareket eden uzun kriptografik anahtarlar olarak bilinen ‘adreslerde’ saklanır. Bir tane adres ya da birden çok adresin bulunduğu koleksiyonlar, zincirde kripto paralarınızı tuttuğunuz yer için kullanılan yaygın tanımıyla bir ‘cüzdan’ olarak kullanılabilir.

Blockchain’in ilk uygulaması Bitcoin’dir ve Ocak 2009 yılında Satoshi Nakamoto takma adlı bir geliştirici tarafından yaratılmıştır. Satoshi, o dönemlerde yaşanan ekonomik krize göre hareket ettiğini ve insanların daha iyi bir paraya ihtiyaçları olduğunu düşündüğünü açıklamıştır.

Bitcoin kelimesi geliştirici, hacker ve aktivist topluluklar arasında hızla yayılmıştır. Çok geçmeden, Bitcoin trade’ine olanak tanıyan borsalar ortaya çıkmıştır ve tabii ki de diğer projeler Bitcoin’in yaptığını baz alarak merkeziyetsiz bir para hatta global bir bilgisayar için kendi vizyonlarını geliştirmişlerdir.

Günümüzde ciddi anlamda binlerce kripto para ve benzer merkeziyetsiz varlıklar bulunmaktadır. Sayısız borsa, finansal servisler ve kumar platformları bu yeni ekonominin etrafında şekillenmiştir ve son birkaç yıl içinde büyük finansal enstitüler bile kripto paralara daha ciddi yaklaşmaya başlamıştır.

Mevcut Olan En Popüler Coin’ler

Burada işleyebileceğimiz çok fazla konu olsa da biz, son zamanlarda mevcut olan en popüler ve eşsiz coin’lere değineceğiz. Tekrardan belirtmeliyiz ki bir şeyin burada işlenmemiş olması, onun değersiz olduğu anlamına gelmez. Biz sadece belirli bir çizgide ilerlemeye çalışacağız.

1. Bitcoin (BTC)

Belirtildiği gibi, kripto paralar arasındaki ilk ve tartışmasız şampiyon Bitcoin’dir. En büyük piyasa değerine sahip olan bu coin, genel olarak piyasanın geri kalanının hızını belirler. Özellikler açısından diğer coin’lerden daha karmaşıktır ancak sadece paranın global, etkili bir formu olmaya çalışmaktadır. Bitcoin tedariği ‘madenciler’ olarak adlandırılan bir güruh tarafından sağlanmaktadır. Madenciler basitçe anlatmamız gerekirse her ‘zincir’deki ‘bloğun’ geçerli işlemlerler ile doğrulandığından emin olan karmaşık matematik problemlerini çözerek Bitcoin network’ünü koruyan özel node’ların operatörleridir. Madencilere verilen ödül, bir bloğu başarıyla onayladıklarında aldıkları bir miktar Bitcoin’dir. Verilen ödül, her yıl ‘halving’ dediğimiz olayda ödülün yarıya inmesinin yanında aslında sabittir. Bu durum, 100 yıl daha sürecek olan önceden belirlenmiş 21 milyon Bitcoin’in çıkarılmasına kadar devam edecektir.

Bitcoin’in farklı olduğunu ancak bir diğer kripto para olan Bitcoin Cash ile de benzer olduğunu unutmayın. Bitcoin Cash, Bitcoin’in bir ‘hard fork’u olarak bilinir. Aslında Bitcoin’in oldukça fazla fork’u vardır. Çünkü sahip olduğu kod açık kaynaklıdır ve herhangi bir insan bu kodu kopyalayıp üzerinde değişiklik yapabilir. Bitcoin Cash, Bitcoin gibi çalışır ancak her bir blokta çok daha fazla işleme izin verir. Bu durum da network’ün kapasitesini arttırır.

2. Ethereum

Ethereum, bir dünya bilgisayarı olarak da hareket etmeyi amaçlayan bir grup kripto paranın başındadır. Ethereum’un arkasında bulunan prensip Bitcoin’inkiyle benzerdir. Ancak işlemler kendilerine eklenen bilgisayar kodlarına yani ‘akıllı kontratlara’ sahiptir. Akıllı sözleşmeleri, işlemlerin kendilerini programlamasının bir yolu olarak düşünün, böylece para birimine eklenen kod, merkezi bir başarısızlık noktası olmayan dünya çapında merkezi olmayan bir network’te çalışır.

Bu, merkeziyetsiz uygulamalar olarak adlandırdığımız dApp’lerin temelini oluşturur. Geleneksel bir uygulama çalışmak için merkezi bir sunucuya ihtiyaç duyarken bir dApp tüm network’te çalışabilir ve blockchain’de çalışan node’lar olduğu sürece var olmaya devam edebilir.

Bu durum, genel olarak erişim ve sansürlere karşı dayanıklılık için büyük bir avantaj olabilir. Ancak şimdilik, merkezi sunucu çözümlerinden gözle görülür bir şekilde daha yavaş olması dezavantajı ile karşımıza çıkar. Geliştiriciler bunu çözmek için oldukça sıkı çalışırken bu modeli takip eden Ethereum ve diğer birçok blockchain global bir benimsenmeyi sağlamak için henüz yeterince hızlı değildir. Ancak bunun düzeltilmesinden kısa bir süre sonra gerçek bir ‘İnternet 3.0’ın ortaya çıktığını görebileceğiz.

3. XRP

XRP, Ripple şirketi tarafından yaratılan bir paradır ve teknolojiyi Bitcoin ve Ethereum gibi kullanmasının yanında bazı temel farklılıklara da sahiptir. Birinci olarak, XRP blockchain’i açık ve merkeziyetsiz değildir. Ripple tarafından yönetilen ‘izin verilmiş’ bir network’tür. Bunun da ötesinde, Ripple var olacak tüm XRP’leri yaratmıştır, sadece tedariğini kontrol etmektedir. Bunların hepsinin sebebi XRP’nin Bitcoin ve diğer birçok kripto para ile aynı felsefeyi takip etmemesidir. Çünkü XRP, bankaların birkaç saniye içinde ve neredeyse ücretsiz, global ve sınır ötesi para transferleri yapabilmeleri için bir araç olmayı hedeflemektedir.

Bu amaçla Ripple bazı başarılar ve ortaklıklar edinmiştir ve açıkçası kurumsal kripto para kullanımı durumlarının liderlerinden biri de olabilir. Bitcoin’in özgürlükçü doğasına ters gittiği için topluluğun bir kısmını bölmektedir ancak eğer kendisini büyük para şirketleri için cazip bir varlık olarak kanıtlayabilirse uzun süre gelişmeye devam edebilir.

4. Tether (USDT)

Kripto paralarda, ‘stablecoin’ olarak bilinen bir coin sınıfı vardır. Bunlar, değeri genellikle itibari paralar ile bazen ise başka ürünlerle eşlenen dijital varlıklardır. Stablecoin’ler arasında en popüler ve yaygın olanı Tether’dir ve kalıcı olarak ABD dolarına sabitlenmiştir. Bu kripto para trader’ları için kullanışlıdır çünkü Tether’i seçtikleri borsada itibari para alımları olmasa bile Bitcoin veya başka bir varlıkla trade yapmak için kullanabilirler. İtibari para alım satımları genellikle sıkı düzenlemelerle çevrilidir. Bu yüzden birçok trader Tether gibi bir stablecoin’i kullanmayı tercih ederler.

5. Monero (XMR)

Kripto paraların ‘gizlilik odaklı coin’ler’ olarak bilinen bir grubunun içinde en popüler olanı Monero’dur. Gizlilik odaklı coin’ler, bir blockchain’e gerçek anonimlik getirmeyi hedefler. Blockchain’deki herbir işlem sadece sayılarla belirtilirken, herhangi bir adresin arkasındakinin kim olduğunu tespit edebilirseniz parayı nereye giderse gitsin takip edebilirsiniz çünkü zincirin bütün geçmişi herhangi birinin görebileceği şekilde açıktır. Monero gibi coin’ler ileri seviye bir kriptografi kullanarak işlemleri birbiriyle karıştırır.

Böylece, gözlem yapanların sanal olarak paranın nerede başlayıp nerede bittiğini görebilmeleri imkansızdır. Bu durum tabii ki de finansal geçmişlerinin gizli tutulmasını isteyen herkes için oldukça iyi sonuçlar doğurur. Bazıları bunun gibi coin’lerin suçlular tarafından kullanılmak için hazırlandığını söyler ancak gizliliği savunanlar hangi iş için kullanılıyor olursa olsun herkesin finansal geçmişlerini gizli tutma hakkına sahip olduğunu belirtirler.

Unutmayın ki çeşitli eşsiz özelliklere sahip daha birçok coin bulunmaktadır. Bununla birlikte bu yazıda size anlattıklarımız çeşitli kripto para felsefeleri arasında en büyükleri temsil eder ancak bu felsefelerde bulunan diğer coin’leri de keşfetmekten kaçınmayın!

Kripto Para Satın Almak için En İyi Yerler

Kripto para alıp satabileceğiniz borsa seçeneklerinde bir sınır yoktur ancak bizim burada size verdiklerimiz başlangıç için yeterince iyi tercihler olacaktır. Aklınızda bulunsun, bir kredi kartı alımı yapmadan ya da siteden yüksek miktarlarda kripto para çıkarmadan önce bu borsaların hepsi belli bir Know Your Customer yani Müşterini Tanı prosedürü takip ederler.

StormGain

• StormGain, birçok kripto para çifti sunan ve kullanıcıların kredi kartıyla alışveriş yapma olanağına sahip olduğu basit ama sağlam bir platformdur. Çok çeşitli araçlara ve göstergelere sahip grafikler sunar ve müşteriler, belirli çiftlerde 100x’e kadar kaldıraçla işlem yapmalarını sağlayan marj hesapları için başvurabilirler. Bilmelisiniz ki bazıları Bitcoin kullansa da çoğu trading çifti Tether ile eşlenir.

 

 

Binance

• Binance dünyanın en geniş ve popüler borsasıdır ve daha da fazla varlık seçeneği sunar. Ayrıca hem kredi kartı alımlarını hem de kaldıraçlı trading’leri destekler ve genelde endüstrinin standartlarından biri haline gelmiştir.
• Amerikalı müşteriler için dezavantajlı tarafı ise ne StormGain’in ne de Binance’nin bu ülkeden hesap oluşturulmasına izin vermemesidir.

 

 

 

Coinbase

• Neredeyse ABD’li trader’lar için var olan tek borsadır ancak genel olarak yeni gelenler için en kolaylardan biri olarak adlandırılır. Yeniden, kredi kartları dahil alımlar için çeşitli seçeneklere sahiptir ancak standart bir Coinbase hesabında marj trading’i yoktur. Bunların yanında zaten yeni katılanların kaldıraçla işlem yapması çok mantıklı değildir.

• Endüstride üç büyük isim var ancak Bittrex, Bitfinex, Kraken ve KuCoin gibi birçok borsa bulunmaktadır. Eğer büyük isimlere odaklanırsanız durumunuz iyi olacaktır ancak paranızı yatırmadan önce, aklınızdaki borsayı yine de iyice araştırmanız faydalı olacaktır.

 

 

Kripto Paralarla Uğraşırken Güvende Kalmak için Bazı Temel İpuçları

Yakında kendiniz için bir miktar coin satın almak amacıyla bunu okuduğunuzu varsayarsak, bu cesur yeni dünyada gezinirken aklınızda bulundurmanız gereken birkaç şey vardır.

1. Anahtar Yoksa Coin de Yok

Bir borsada kripto para alımı yaptığınız zaman kişisel cüzdanınıza taşıyana kadar teknik olarak siteyi yöneten şirketin sahibiyeti altında kalır. Kendi cüzdanınıza sahip olduğunuzda ise bu cüzdan için ‘özel anahtarlar’ olarak bilinen anahtarlara sahip olmanız gerekir. Bunların tam olarak nasıl çalıştığı bu yazının konusu dışındadır ancak blockchain’deki fonlarınıza ulaşabilmek için gereklidirler. Yeni kullanıcılar iki şeyin farkında olmalıdır. Birincisi, hiç kimseye hiçbir sebeple özel anahtarlarını açık etmemelidirler. İkincisi ise coin’leri için anahtarlara sahip değillerse, bu henüz onlara sahip olmadıkları anlamına gelir.

Bu yüzden gerçek anlamda trading yapmayan herkes varlıklarını herhangi bir borsadan çıkarmaya teşvik edilir. Her zaman öyle olmasa da borsanın arkasındaki şirket tamamen dürüst ve şeffaf olsa bile kullanıcıların paralarının riske girmesine sebep olabilecek saldırılara ve diğer felaketlere karşı her zaman açıktırlar. Aklınızda bulundurun ki bu durum daha önce yaşandı ve yüksek ihtimalle tekrardan da yaşanacaktır.

2. Dolandırıcılar Her Yerde

Benzer bir şekilde, kullanıcılar her zaman dolandırıcılara karşı da dikkatli olmalıdır. Kripto paralar, gerçekten para oldukları için yalancıları ve hırsızları çeker. Basitçe söylememiz gerekirse bir şey gerçek olamayacak kadar iyiyse, gerçek değildir. Eğer birisi size herhangi bir sebeple bedava kripto para sunuyorsa kesinlikle yalan söylüyorlardır. Eğer birisi, onlara coin yollarsanız daha fazlasını geri vereceklerini söylüyorlarsa da vermezler. Eğer %100 güvenmediğiniz ve link barındıran bir e-mail, DM ya da SMS alırsanız, bu linke tıklamayın.

Burada her şeyin üstünden geçemeyiz ancak bilmelisiniz ki genel olarak bir miktar coin yollamanız için sizi ikna etmeye, özel anahtarlar gibi hassas bilgileri paylaşmanızı sağlamaya çalışırlar ya da cihazınıza otomatik olarak kötü amaçlı bir yazılım indiren linkler gönderirler. Bu nedenle her zaman dikkatli olun, coin’lerinize erişim sağlarken her zaman kötü yazılımlardan korunan temiz cihazlar kullanın ve insanlar aksini kanıtlayana kadar genel olarak herkesten ve her şeyden şüphe duyun. Bu paranoyaklık gibi gelebilir ancak kripto paralar görece yeni ve düzensiz olduğu için fonlar çalındığında bunun için başvurabileceğiniz bir yer ya yoktur ya da çok azdır. Otoritelere başvurmayı her zaman deneyebilirsiniz ancak kripto paralarınızı geri alma ihtimaliniz oldukça azdır.

3. Kendini Eğit, Yavaş İlerle ve Çoklu Kontrol Yap

İlk alımınızı yapmadan önce aldığınız varlık hakkında varlığın ne olduğu, bu varlığı neden istediğiniz, kimden aldığınız ve nasıl saklayacağınız gibi konularda öğrenebileceğiniz her şeyi öğrenmek kötü bir fikir değildir. Bunları öğrenmek çok fazla gibi görünebilir ancak dikkatli olmanız gerekenler sadece dolandırıcılar ve hackerlar değildir, aynı zamanda kendinize karşı da dikkatli olmanız gerekir. Kripto paralardan çok korkmayın; hemen hemen tüm hatalar, zaman ayırarak, ilgili tüm belgeleri okuyarak ve adımlarınızı iki kez kontrol ederek önceden durdurulabilir. Bir borsada ‘Satın Al’ butonuna basmak üzere misiniz? Emirinizin miktarını doğru yazıp yazmadığınızı bir daha kontrol edin. Kişisel bir cüzdana ilk aldığınız Bitcoin’i mi yolluyorsunuz? Kopyala yapıştır yapmış olsanız bile yazdığınız adresin doğruluğunu iki üç kere kontrol etmeniz kötü bir fikir değil. Yeni bir borsa ya da cüzdan mı kullanıyorsunuz? Paranızın herhangi bir miktarını oraya yollamadan önce topluluğun ne düşündüğünü kontrol edin.

Verebileceğimiz daha birçok örnek var ancak sadece şunu bilin ki eğer atacağınız bir adımdan tamamen emin değilseniz biraz yavaşlamayı ve daha fazla araştırma yapmayı kendinize borç bilin. Bu dediklerimize güvenin çünkü ileride olabilecek bir sürü baş ağrısından ve stresten sizi korumaya çalışıyoruz.

Sonuç

Sadece yüzeysel bir anlatım gerçekleştirdik ancak şimdi daha fazla eğitim için hazır olduğunuzu söyleyebiliriz. Umarız ki burada size verilen bilgiler en azından kripto paraların sizin için doğru seçenek olup olmadığına ve hangi tür projelerle ilgileniyor olabileceğinize karar vermek için yeterli olacaktır. Bu alanda katılabileceğiniz branşların haddi hesabı yoktur. Birkaç tanesini sıralamamız gerekirse; geliştirme, madencilik, sosyal medya teşviği, trading, gazetecilik ve savunma gibi alanları gösterebiliriz.

Tebrikler! Paranın yeni ve dijital dünyasına ilk adımınızı atmış bulunuyorsunuz ve yüksek ihtimalle geri dönmek de istemeyeceksiniz.