Tether, kripto para dünyasında kullanılmakta olan stablecoin’ler arasında en popüler olanlardan biridir. ABD Doları ile bire bir oranında sabitlenmiştir. Bitcoin blockchain’i tarafından desteklenen bir Omni token’ı olarak ortaya çıkmasına rağmen bahsedilen çıkış zamanından beri Ethereum, TRON ve hatta EOS gibi birçok network’e taşınmıştır. Tether sizlere biraz teknik gelebileceği için BeInCrypto olarak farklı Tether türleri ve onları nasıl tanımlayabileceğiniz ile birlikte onları nereden alıp nasıl saklayabileceğiniz konularında kullanışlı bir rehber hazırladık.
Tether Nedir?
Tether bir stablecoin olarak bilinir. Stablecoinler, itibari paralara veya muhtemelen diğer varlıkların değerine sabitlenmelidir. Tether ise ABD dolarına sabitlenmiştir. Yani bu, 1 Tether her zaman 1 ABD dolarına eşit demektir. Başlangıçta, Tether Omni protokolünün altında geliştirilmiştir. Bu, Bitcoin network’ünün en tepesinde bulunan ve akıllı kontratlar kullanan diğer network’lerde mümkün olana benzer şekilde benzersiz token’lar yapma yeteneği kazandıran bir sistemdir.
Omni protokolünü kullanarak ilk Tether yaratılmıştır. Zamanla, geliştiriciler genellikle akıllı kontratları yerel olarak destekleyen platformların bir stablecoin için daha mantıklı olması nedeniyle varlığı diğer blockchain’lere geçirmeye başlamıştır. İlk adım bugün en yaygın kullanıldığı Ethereum network’üne yapılmıştır ancak TRON ve EOS’ta da varlık kendi varyasyonlarını görmüştür.
Tether’in Farklı Türleri
1. Omni Tether
Orijinal Omni Tether, 2014’ün sonlarında ‘Realcoin’ adı altında yaratıldı. Omni protokolü, Bitcoin network’ünde token’ların yaratılmasını mümkün kıldı ve bu işlemi kullanarak ilk coin’ler o yılın ekim ayında basıldı. Ancak bu isim kasım ayının sonunda ‘Tether’ olarak değiştirildi. Ertesi yılın ocak ayına kadar Bitfinex varlığın trading’ini mümkün kıldı ve onu takip eden yıllarda Omni Tether endüstrinin standardı haline geldi. Başlangıçta ise Amerikan dolarına ek olarak farklı para birimleri için farklı “Tether’ler” olacağı öngörülüyordu. Bu bağlamda Euro ve Yen araştırıldı ancak bugün çoğu borsada bulunan Tether ABD dolarına sabitlendi ve bu nedenle USDT sembolü altına girdi. Bununla birlikte, 2017’de Tether ekibi mevcut coin’lerin çoğunu Ethereum platformuna taşımaya başladı. Şimdi gelin dikkatlerimizi bu son cümlemizin üstünde yoğunlaştırarak yeni başlığımıza geçelim.
2. ERC20 Tether
Belirtildiği gibi bu, Tether’in 2017 sonlarında Omni protokolünden ilk ayrılışıydı. Ethereum, token oluşturmayı nispeten basitleştirmek için akıllı kontrat entegrasyonu kullanması ile çok aktif ve popüler bir network olduğundan bu Tether için doğal bir adımdı. O kadar popüler oldu ki 2019’un sonunda Tether’in büyük çoğunluğu Omni katmanından Ethereum’a geçti ve böylece çoğu trader’ın varlığın yeni, üstün versiyonunu tercih ettiğini gösterdi.
ERC20 Tether’in bu büyük başarısının altında yatan nedenlerden biri de Ethereum blockchain’inin blokları ve işlemleri Bitcoin’inkinden çok daha hızlı şekilde onaylamasıdır.
Bu noktada, bu tür bir göçün blockchain’lerde nasıl olduğunu merak ediyor olabilirsiniz. Esasen, Tether token’larını aktarmak isteyen herhangi bir borsa, Omni USDT’lerini eşit miktarda ERC20 Tether alacakları Tether şirketine göndererek bunu yapabilir. Eski Tether etkili bir şekilde “yok edilir” ve bu yüzden varlık artık sadece yeni zincirde mevcuttur. Süreç temel olarak TRON ve EOS network’lerinde resmi olarak desteklenen diğer USDT türleri için de aynıdır.
3. TRC20 Tether
2019 yılının Mart ayında, USDT’nin TRON blockchain’ine geçeceğini ve bunun henüz Tether’in en hızlı şekli olacağını ve transfer ücreti olmayacağını iddia eden bir ortaklık açıklandı. TRON’un yaratıcısı Justin Sun tarafından Poloniex ile yapılan bir ortaklık sayesinde, bu Tether formu hızla borsaya entegre edilecekti. Buna rağmen, Tether’in TRC20 versiyonu bu güne kadar daha küçük ve daha az kullanılan versiyonlardan biri olmaya devam ediyor ve son zamanlarda başlangıçta TRON’a taşınan USDT’nin bir kısmı Ethereum ağına geri gönderildi. Ancak bu durum, Tether’in bu türünün hayranlarını korkutmasın! Çünkü daha sonraki bir bölümde Poloniex’in ötesinde, hala alabileceğiniz borsaları tartışacağız.
4. EOS Tether
EOS Tether, Tether’in en yeni ve en küçük hacimli türüdür. Mayıs 2019’da açıklanan EOSIO türü, Ethereum ve TRON’daki kardeşlerine benziyor ve yine EOSIO network’ünün faydalarının işlem ücretlerini ortadan kaldıracağını ve “blok üreticilerinin işlem süreçleri için daha fazla hesaplama gücü harcamasına izin vereceğini” iddia ediyor ve bu da USDT transferlerinin hızını iyi bir şekilde önemli ölçüde geliştiriyor. Ancak belirtmemiz gerekir ki Tether’in bu formu oldukça nadirdir ve bugün sizlerle birlikte ilerleyeceğimiz yazının konusunun dışında kalmaktadır.
Dikkat!
Farklı çeşitler hakkında yazdığımız her şeyi okuduktan sonra, şüphesiz hangisine sahip olduğunuzu veya almanız gerektiğini ve farkı nasıl anlayacağınızı merak ediyor olmalısınız. Bununla birlikte henüz bir Tether’iniz yoksa bu sorular sizin için o kadar da önemli olmayabilir.
Tether’i yalnızca ABD dolarının yerine bir borsada trade yapmak için kullanıyorsanız, hangi türün desteklendiğinin önemi yoktur ve temel olarak hepsi eşit olarak çalışır. Ancak bu noktada verebileceğimiz bir uyarı da bulunmaktadır. Daha az popüler sürümlerden biriyle uğraşıyorsanız likidite ile ilgili sorunlar yaşayabilirsiniz. Ancak bu, ünlü isimlerdeki borsalarından herhangi biriyle ilgili bir sorun olmamalıdır.
Öte yandan, zaten bir borsada veya cüzdanda biraz Tether’iniz varsa ve onları başka bir yere taşımak istiyorsanız, bu ÇOK önemli bir sorun haline gelir. Bu kuşkusuz Tether’ın kullanımını daha kafa karıştırıcı yapar ancak çok fazla vurgulanmayan bir şey vardır. Bu da Tether’i uyumsuz bir cüzdana gönderirseniz kaybedeceğinizdir. Bu, ne gönderdiğinizden ve bir atılım yapmadan önce nereye gönderdiğinizden emin olmanız gerektiği anlamına gelir.
Belirttiğimiz gibi bunun sebebi, Tether’in sonuçta hangi formda olursa olsun sadece network’te bulunan bir token olmasıdır. Token gerçekten sadece temel varlıktır ancak belirli bir şekilde hareket etmek için paketlenmiştir. Örneğin, Omni Tether temelde sadece Bitcoin olarak ya da ERC20 Tether sadece Ethereum olarak paketlenmiştir. Bu blockchain’ler uyumlu olmadığından, Tether sürümleri de değildir. Blockchain’ler arası transferlerin, bir zincirdeki token’lar yok edilirken aynı anda başka bir zincirde yaratıldığını söylediğimizi unutmayın. Bu durum, Tether şirketi tarafından kolaylaştırılmıştır ve sadece otomatik bir süreç değildir.
Hangi Tür Tether Kullandığımı Nasıl Anlayabilirim?
Tamam, şimdiye kadarkileri anladık birlikte. Ama hangisiyle çalıştığınızı nereden bileceksiniz? Bu soruya cevap olarak, eğer şanslıysanız borsa bunu sizin için belirli hale getirecektir. Bazen, ancak her zaman olmasa da, özellikle bir borsa birden çok tür kullanıyorsa varlık açıkça belirtilir. Ne yazık ki çoğu borsa sadece bir tür kullanır ve bu tür genellikle sadece “USDT” olarak etiketlenir. Arkaplanda hangisinin çalıştığını anlamanın ise birkaç yolu olabilir. İlk olarak, sitede USDT hakkında herhangi bir belge veya basın bülteni arayabilirsiniz. Bazen Sıkça Sorulan Sorular veya Yardım bölümünde hangi çeşidin kullanıldığını açıklayan bilgiler olabilir. Diğer zamanlarda, sitenin başka bir türe geçtiğine dair bir duyuru bulabilirsiniz. Bunların hiçbirini bulamazsanız, bilgi almak için borsadaki destek ekibine ulaşmayı deneyebilirsiniz. Tabii ki bazı ekipler diğerlerine göre daha duyarlıdır ama hizmete bağlı olarak yanıt almak biraz zaman alabilir.
Hangi türü kullandığınızdan emin olmanın bir yolu, cüzdan ile ilişkili adrese bakmaktır. Unutmamalısınız ki Tether’in tüm formları sadece temel blockchain’deki token’lardır. Bu nedenle adresler her zaman bu blockchain’ler için geçerli adreslerdir. Şimdilik, açıkça belirtilmediği sürece borsanızın kullandığı tür olma ihtimali olmadığı için EOS Tether hakkında endişelenmenize gerek yoktur.
Örneğin Omni Tether, tamamen bir Bitcoin adresi gibi görünür:
1EKrH8VvrXEz5jEUbHBGeQdvwhBY73UaNe
Şunu söylemeliyiz ki Bitcoin adresleri her zaman 1, 3, ya da bc1 ile başlar. Bu Ethereum adreslerine ters bir durumdur. Buna örnek olarak ise şu verilebilir:
0x643B079a9706d62F56CC1c9904F0E7ffE3111236
Burada fark etmeniz gereken temel nokta Ethereum adreslerinin her zaman 0x ile başlamasıdır.
Benzer bir şekilde, her zaman büyük bir T ile başlamanın belirgin özelliğine sahip TRON adresleri vardır:
TAVXrv4yVyzMq6VqTYgmd8e1zazJ2r2Pkp
İlk bakışta bunların hepsi rastgele rakamlar olsa da, her biri nasıl başladıklarına göre hızlı bir şekilde ayırt edilebilir. Her biri sadece belirli bir şekilde başlayabildiğinden, baktığınız şeyin kafa karıştırıcı olması için herhangi bir neden yoktur. 0x ile başlayan bir cüzdan adresine bir varlık gönderiyorsanız ama gönderme cüzdan adresiniz 3 ile başlıyorsa ‘Sıkıntı olur mu?’ diye düşünmenize gerek yoktur. Çünkü evet, olur. Bu blockchain’ler sadece bir yönde çalışır. Bu yüzden hangisiyle uğraştığınızı bildiğinizden emin olun.
Pekala, şimdi bunların hepsini ele aldığımıza göre biraz da Tether’in üç ana türünün her birini nereden alacağınız ve nasıl tutacağınız hakkında konuşalım!
Omni Tether Nereden Alınır ve Nerede Saklanır
Belirtildiği gibi bu USDT türü eskisinden daha az yaygındır. Ancak hala bu türle uğraşan çeşitli yerler vardır.
- Omni Tether’i hala kullanan borsalardan biri StormGain’dir. Bu site, varlıkların trading’inin yapılması için birçok seçeneğe sahiptir ve trading çiftlerinin çoğu USDT ile ancak birkaçı Bitcoin ile eşleşmiş durumdadır. Güzel olan ise Tether’i siteye yatırdığınızda açık bir şekilde Omni Tether kullandıklarını ve herhangi başka bir türün kaybolacağını belirtmeleridir. Çünkü tüm siteler StormGain’in olduğu kadar açık değildir.
- Eğer StormGain’de Omni Tether alırsanız aldığınız varlığı bir cüzdanda tutmanız akıllıca olabilir:
1. Omniwallet
- Bahsettiğimiz amaç uğrundaki en iyi ve en eski cüzdanlardan biri Omniwallet’dır. Bu web cüzdanı, bir Bitcoin cüzdanı, Omni Tether cüzdanı veya aslında herhangi bir Omni tabanlı token’ın cüzdanı olarak işlev görebilir. Bu cüzdanın harika özellikleri ise bir web arayüzü olsa da kullanıcının özel anahtarlarının kontrolünü hala elinde tutabilmesidir. Ek olarak, cüzdanı gerçekten bir Bitcoin/Omni token borsası olarak kullanabilirsiniz. Yani Bitcoin’i Omni Tether için alabilir ve satabilirsiniz ya da tam tersini yapabilirsiniz.
2. Tether paper cüzdanı
- Diğer bir seçenek de bir Tether paper cüzdanı oluşturmaktır. Bu, diğer coin’ler için olan kağıt cüzdanlar gibi çalışır. Size; özel, genel anahtarlarınızı ve fiziksel olarak basılabilen ve güvenli bir şekilde saklanabilen bir görüntüdeki ilgili QR kodlarını verir. Bu tür bir cüzdan mutlaka herkes için gerekli değildir. Ancak kullanımı yeterince basittir ve uygun şekilde kullanıldığında yüksek derecede güvenlik sunar.
ERC20 Tether Nereden Alınır ve Nerede Saklanır
Eğer peşinde olduğunuz ERC20 Tether ise şanslısınız demektir. Belirttiğimiz gibi bu tür, günümüzde kullanılan çoğu Tether için bir standart haline gelmiştir. Genellikle bir borsa hangi türü kullandıklarını belirtmezse muhtemelen ERC20’dir. Derler ki kripto paralar söz konusu olduğunda bir şeyi asla varsayımlara dayalı yapmayın. Bu yüzden sahip olduğunuz türü belirlemek için yukarıda özetlenen tekniklere bağlı kalın.
- Bittrex ve Binance gibi en popüler borsalardan bazıları sadece ERC20 Tether kullanmaktadır. Bu durum trading penceresinde açıkça belirtilmemiş olabilir ancak bu bilgileri web sitelerindeki belgelere bakarak bulabilirsiniz. ERC20 Tether sunan diğer birkaç hizmet de bulunmaktadır. Ancak bu ikisi dünya çapında birçok kullanıcı için en büyük ve en erişilebilir olanlardan bazılarıdır.
- Şu anda Coinbase’in herhangi bir Tether seçeneği sunmadığını, bunun yerine kendi stablecoin’leri olan USDC’yi kullanmayı seçtiğini unutmayın.
Şimdi bir miktar ERC20 Tether’iniz olduğuna göre, teknik olarak herhangi bir Ethereum adresinde saklayabilirsiniz. Yine bu durum her tür için doğrudur. Yani temel varlığa ait herhangi bir cüzdanda saklanabilir. Ancak, her cüzdanın token’larla etkileşime girmek için tasarlanmadığını unutmayın. Birçoğu buna uygundur ancak seçtiğiniz cüzdanın tokenleştirilmiş varlıklar için destek sağladığından emin olmanız gerekir. Ethereum için, MyEtherWallet popüler, esnek ve güvenlidir. Ayrıca elbette Tether de dahil olmak üzere tüm ERC20 token’ları için tam destek sunmaktadır. Farklı bir Ethereum cüzdanıyla yolunuza devam etmek istiyorsanız da bu özelliğin bulunduğundan emin olmayı unutmayın.
Son olarak donanım cüzdanlarının hayranları için şunu belirtmeliyiz ki Ledger Nano X’in yanı sıra Nano S de ERC20 token’larını ve Tether’in bu uzantısını desteklemektedir.
TRC20 Tether Nereden Alınır ve Nerede Saklanır
TRON tabanlı Tether biraz daha az yaygın olsa da bu, hiçbir şekilde kullanılamaz olduğu anlamına gelmez. Birincisi, Bitfinex, ERC20’ye ek olarak TRC20 Tether çeşidini de desteklemektedir. Ayrıca TRON ve Poloniex arasında daha önce bahsettiğimiz ortaklık sayesinde borsa, TRC20 token’larını hem depozito hem de para çekme için destekler. Borsa içinde USDT’nin hepsi aynı şekilde ele alınır ancak kullanıcılar para yatırma veya çekme sırasında ne tür gönderdiklerini veya almak istediklerini özel olarak seçebilirler. Benzer bir şekilde, karışıklık veya hata riskini almak istemeyen kullanıcılar KuCoin’e bakmalıdır. Çünkü bu borsa sadece EOS Tether de dahil olmak üzere tüm türleri desteklemez, aynı zamanda hangi sürümü ile çalıştığınızı da netleştirir.
TRC20 Tether’inizi bir borsadan çıkarmak istiyorsanız, yine TRC20 token’larını destekleyen bir TRON cüzdanı bulun. Bu amaçla popüler TronWallet uygulaması, Tether’inizi saklamak için iyi bir şekilde çalışır ancak kullandığınız herhangi bir hizmeti iki kez kontrol ettiğinizden yine de emin olun.
Sonuç
Bu noktada, Tether’in bazı karmaşıklıkları hakkında oldukça iyi bir fikre sahip olmalısınız. Bu stablecoin’in prensipte kullanımı genellikle basit olsa bile uyumsuzluk sorunları dikkate alınmazsa gerçek bir baş ağrısı haline gelebilir. Bu rehberdeki önerilerimizi güzelce dikkate alarak kullanıcılar bu varlığı kolayca elde edebilmeli ve depolamaya hazır hale gelebilmelidir. Tether’i ister trade yapmak için isterseniz de itibari paraların dijital varyasyonlarını bulundurmak için kullanın, bu stablecoin kesinlikle her yerden farklı trader’lara yeni seçenekler sunmaktadır.
Sorumluluk Reddi
Sitemizde yayınlanan her içerik, iyi niyet çerçevesinde kaleme alınmıştır ve genel manada bilgi vermek amacıyla yazılmaktadır. Sitemizden edindiği bilgiler ışığında, okuyucunun yaptığı her hamle, çok net bir şekilde kendi riskidir ve siteyle bir ilgisi yoktur.
Kripto Para Okulu’nda ana amacımız, oldukça kaliteli bilgiler paylaşmaktır. Okuyucularımızın işine yarayacak eğitici ve öğretici içerikleri hazırlamak için yoğun bir mesai harcıyoruz. Bu standardı korumak ve daha da iyi içerikler hazırlamak için, iş ortaklarımız; yazılarımızda yer alarak bize bir komisyon ödemesi yapabilir. Ancak bu komisyonlar, kesinlikle tarafsız, dürüst ve eğitici içerikleri oluşturma sürecimizi negatif etkilemeyecektir.
