Çevre dostu coinler kullanmak, iklim değişikliğini kontrol altına alma çabası içindeki bireyler ve şirketler ışığında yakın zamanda ana öncelik haline gelebilir.
Elon Musk, Mayıs 2021’de Tesla için artık Bitcoin ödemelerini kabul etmeyeceğini açıkladığında küresel karbon ayak izimizi azaltma konusu başlıca haberlerden biri oldu. Kripto para madencilik sürecinin fosil yakıtların kullanımını artırdığını savundu. Ve bunun çevreye büyük derecede olumsuz etkisi olduğunu belirtti.
Kripto para dünyasında yaşanan kritik olayları erkenden duymak ister misiniz? BeInCrypto Trading ekibi olarak sizleri Telegram grubumuza davet ediyoruz. Gelin siz de topluluğumuza katılın ve tüm sorularınızı uzman kadromuza sorun. Piyasa hareketleri ve alınması gereken önlemlerden ilk siz haberdar olun.
BeInCrypto Telegram — Şimdi Katıl!
Kripto Paralar Ne Kadar Sürdürülebilir?
Dijital paralar ne kadar sürdürülebilir sorusuna verilebilecek kısa cevap değişkenlik gösterir olacaktır.
Enerji açısından en verimli kripto paraları analiz etmek söz konusu olduğunda her bir blockchain oluşturma ve sürdürme sürecini incelememiz gerekir. Bu kripto paraların çoğu ise madencilik yoluyla üretilir.
Örneğin Bitcoin ağı, proof-of-work fikir birliği algoritmasını kullanır.
Proof-of-Work
PoW, bir blockchain’in veya işlemlerin dijital defterinin doğru şekilde bir araya getirildiğini doğrulamaya yardımcı olur.
Bir bilgisayar ağı, sınırlı bir süre içinde bir kriptografik hash algoritmasına dayanan karmaşık matematiksel problemleri çözer. Proof-of-Work adı verilen bir çözüm bulunursa doğrulanmış işlem blockchain’e eklenir. Madenciler, bu çözümlerin üretilmesine yardımcı olduklarında ödüller alırlar.
Proof-of-Work fikir birliği algoritması ile ilgili sorun güç tüketimidir.
Yeni bloklar, yeni ve daha karmaşık matematiksel problemler içerdiğinden madenciler bunları çözebilmek ve bahsedilen kripto parada ödülü talep edebilmek için daha fazla hesaplama gücüne, dolayısıyla daha fazla elektriğe ihtiyaç duyarlar.
Kripto para borsasındaki fiyat çok düşerse elektrik faturası, bahsedilen kripto paranın değerinden fazla olduğu için madencilerin bu ağda çalışması mümkün olmayabilir.
Cambridge Üniversitesi Judge Business Okulu merkezli disiplinlerarası bir araştırma enstitüsü olan Cambridge Centre for Alternative Finance , Bitcoin’in yılda yaklaşık 82 terawatt/saat kullandığını bulmuştur. Bu, Belçika veya Şili’nin elektrik tüketiminden daha fazladır.
Proof-of-Stake
PoS, blok işlemlerini madenciliğe tabi tutacak veya node’un sahip olduğu coin miktarına göre doğrulayacak node’u rastgele atayan bir fikir birliği algoritmasıdır. PoS ile ilgili çok sayıda kusur olsa da daha az kaynağa bağlı yoğunluğu olması ve madencilik gerektirmemesi daha çevre dostu bir seçenek haline gelmesini sağlar.
Aşağıda tek bir işlem için enerji tüketimi ile ilgili olarak en sürdürülebilir kripto paralar ve Bitcoin arasında yapılmış bir karşılaştırma tablosu bulunmaktadır.
| Nano | 0.000112 |
| Cardano | 0.5479 |
| Stellar | 0.00003 |
| IOTA | 0.00011 |
| EOS | 0.00122923 |
| Ripple | 0.0079 |
| Algorand | 0.000008 |
| Ethereum | 62.56 |
| Bitcoin | 1,544 |
Ancak enerji açısından Bitcoin’den daha verimli olan bazı kripto paralar vardır. Önem sırası arz etmeden, yazının kalan kısmında çevre dostu coinler incelenecektir.
1. Nano (NANO)
Nano , madenciliğe dayanmadığı için kullanımı ücretsiz olan sürdürülebilir bir kripto paradır. Bu ölçeklenebilir kripto para fikir birliğine ulaşmak için oylama sistemini kullanır. Enerji açısından verimli bir kripto para olmasının sebebi de budur. En düşük karbon ayak izlerinden birine sahiptir.
Nano Neden Çevre Dostu Coinler Arasındadır?
Nano, Open Representative Voting (ORV) yani Açık Temsilci Oylaması isimli fikir birliği algoritmasını çalıştırır. Bu sistemde kullanıcılar her işlem için oy kullanır.
Nano sistemi asenkron işlemleri işleyen bir block-lattice defter tasarımına dayanır. Her bir node geri dönüşü olmayan ve bir saniyeden kısa sürede gerçekleştirilen her işlemi bağımsız olarak güvence altına alır.
Bu sistemi kullanarak sadece hesap sahipleri kendi hesap zincirlerindeki blokları imzalayabilirler. Bahsedilen durum aynı zamanda tüm ekosistemi kötü niyetli kişilerden korur.
2. Cardano (ADA)
Cardano (ADA), eşler tarafından kontrol edilen ilk blockchain’dir. Hem bir para birimi hem de dijital kontrol ve dApp ortamı olarak işlev görür.
Cardano ağı, Bitcoin blockchain’indeki 7 işleme kıyasla saniyede 1000 işlem gerçekleştirebilir. Ethereum’un kurucu ortağı Charles Hoskinson tarafından oluşturulmuştur. Birçok kişi Ethereum ağı ile rekabet etme potansiyeline sahip olduğuna inanmaktadır.
Cardano Neden Çevre Dostu Coinler Arasında?
Cardano, Ouroboros adlı bir proof-of-stake fikir birliği kullanır. İlk eşler tarafından kontrol edilen blockchain olması ADA’yı sürdürülebilir bir kripto para ve aynı zamanda en popüler olanlardan biri haline getirir.
Cardano ağının temeli, güvenlikten ödün vermeden küresel gereksinimlere göre ölçeklendirmek ve enerji açısından verimli bir şekilde şeffaf bir ödeme sistemi sunmaktır.
3. Stellar (XLM)
Stellar 2014 yılında Ripple ağından bir fork olarak kurulmuş bir ağdır. Enerji açısından verimli bir kripto para olarak çalışır. Her bir işlemi onaylamak için yalnızca seçilen sayıda dağıtılmış node gerekir.
Ayrıca amacı, geleneksel bankacılık sistemi ile dijital paralar arasında bir köprü oluşturmaktır. Teknoloji zaten IBM ve Deloitte gibi dünyaca ünlü şirketler ve hatta Nijerya, Fransa, Filipinler, Hindistan ve Ukrayna gibi hükümetler tarafından kullanılmaktadır.
Stellar Neden Çevre Dostu Coinler Arasında?
XLM, finansal işlemleri verimli bir şekilde kolaylaştırabildiği için uygun maliyetli bir kripto paradır. Madenciliğe dayanmadığı için daha düşük karbon ayak izine sahiptir. Ağın kullanıcıları sürdürülebilir girişimler için kendi token’larını oluşturabilir.
Stellar ağı üzerinde çalışan fikir birliği protokolü SCP, ağ işlemlerini doğrulamak için bir dizi güvenilir node kullanır. Bu durum süreci proof-of-stake ve proof-of-work algoritmasından çok daha kısa ve verimli hale getirir. Bu da enerji tüketimini minimum seviyede tutar.
4. IOTA (MIOTA)
IOTA daha sabit bir kripto para olarak bilinir. Bazı yatırımcıların peşinde olduğu türden volatilite sahibi bir kripto para değildir. Bununla birlikte ağ, genel olarak düşük düzeyde enerji tüketimi yapan bir sistem kullanır. Böylece IOTA da çevre dostu kripto paralar arasında yerini alır.
IOTA Neden Çevre Dostu Coinler Arasında?
IOTA (MIOTA) fikir birliğine varmak için proof-of-work mekanizmasına dayanır. Ancak minimum enerji tüketimine sahip bir fikir birliği algoritması olan Fast Probabilistic Consensus’ü kullanır. Aslında IOTA için işlem başına enerji tüketimi bir doktora öğrencisi tarafından sadece 0.11 watt/saat olarak hesaplanmıştır.
Bu enerji tüketimi, günümüzde dev finansal ağların kullandığından çok daha düşüktür ve daha da düşebileceği tahmin edilmektedir. IOTA’nın ağ enerji tüketimi şu anda kullandıklarının %95’ine kadar azaltılmış enerji gereksinimiyle çalışabilir. Ancak gelecekteki güncellemeler hala geliştirme aşamasındadır.
5. EOS (EOS)
EOS bir kripto paradan daha fazlasıdır. Blockchain’e dayalı merkeziyetsiz bir işletim sistemidir. Geliştiriciler bunu güvenli, şeffaf ve uyumlu dApp’ler ve akıllı kontratlar oluşturmak için kullanabilir. EOS ağındaki tüm node’lar topluluk tarafından belirlenen düzenlemelere uymalıdır. Platform, Bitshares ve Steem’in kurucusu Daniel Larimer tarafından başlatılmıştır.
EOS Neden Çevre Dostu Coinler Arasında?
EOS, Ethereum’un başlıca rakiplerinden biridir. Saniyede bir milyon işlem gerçekleştirmeyi hedefler. Ağ, Delegated Proof of Stake (DPoS) fikir birliği mekanizmasını kullanır. Bu, her 0.5 saniyede bir yeni bir blok oluşturmasına olanak tanır ve blockchain’i güvenli tutmak ve bir sonraki bloğu doğrulamak için oylama ve seçimler gibi sistemleri kullandığından teknoloji tabanlı bir demokrasidir.
Klasik PoS’a bu alternatif tasarım gereği çevre dostu ve enerji tasarrufludur. Tezos dahil birçok proje için popüler bir seçimdir.
6. Ripple (XRP)
Ripple , para transferine izin veren ve dünyadaki farklı para birimleri arasında sorunsuz dönüşümleri kolaylaştıran eşler arası merkeziyetsiz bir ağdır. XRP, ağın kendine ait olan parasıdır. Bir değişim aracı olarak hizmet eder. Finansal kurumlar şu anda hızlı para transferleri için Ripple ağını kullanmaktadır.
Ripple Neden Çevre Dostu Coinler Arasında?
XRP’nin madenciliği önceden yapılmıştır. Ripple Protocol Consensus Algorithm (RPCA)’yı kullanır. Basitçe anlatmak gerekirse bir işlem blockchain’e eklenmeden önce ağın doğrulayıcılarının en az %80’i tarafından onaylanmalıdır. Bu da XRP’yi çevre dostu coinler arasına getirir. Düşük işlemli ücretlerin büyük bir hızla gerçekleşmesini sağlayan verimli ve güvenli bir ağ üzerinde çalışır.
7. Algorand (ALGO)
Algorand , ölçeklenebilir ve güvenli hale getiren ve akıllı kontratları destekleyen, proof-of-stake kullanan bir blockchain platformudur. Tamamen izne dayanmayan PoS’a erişilebilir ve diğer kripto paralardan çok daha az enerji tüketir.
Algorand Neden Çevre Dostu Coinler Arasında?
Algorand blokları doğrulamak için proof-of-stake algoritmasını kullanır. Sürdürülebilir bir blockchain ağ sistemine yol açmaya çalıştığı için madencilik sürecini içermez. Proje, ClimateTrade ile bir ortaklık imzaladığı zaman ilk karbon nötr blockchain olmayı talep etmiştir.
8. SolarCoin (SLR)
SolarCoin , gerçek dünyadaki çevresel faaliyetleri harekete geçirmeyi amaçlayan merkeziyetsiz bir kripto paradır. Bahsedilen kripto para 2014 yılında piyasaya sürülmüştür. Güneş enerjisi teknolojisi kullanılarak üretilen her megawatt/saat için bir token üretilmiştir.
SolarCoin Neden Çevre Dostu Coinler Arasında?
SolarCoin, proof-of-stake fikir birliği algoritmasını kullanır. Kullanıcı ağı büyüdükçe de daha da verimli hale gelmesi beklenir.
Kullanıcılar, güneş enerjisi teknolojisi tarafından üretilen her megawatt/saat için 1 SolarCoin alırlar. Şu anda sistem belgeleri yükleyen kullanıcılara güvenmektedir. Ancak IoT yakında güneş sisteminden otomatik güncellemeler yapmak için kullanılacaktır.
Nüfusu güneş enerjisi kullanmaya ve üretmeye teşvik ederek tüm gezegene fayda sağlamayı amaçlar. SolarCoin sistemi sadece enerji açısından verimli olmakla kalmaz. Aynı zamanda projeyi destekleyenler tarafından üretilen güneş enerjisi ağın ihtiyaç duyduğundan daha fazla olduğu için sıfır karbon ayak izine sahip olmaya yaklaşır.
9. Ethereum 2.0 (ETH)
Ethereum , Bitcoin’den sonra en popüler ikinci blockchain platformudur. Platformun kripto parasına ise Ether (ETH) adı verilmektedir. Kullanıcılar uygulamaları oluşturmak ve kullanmak için halka açık defteri kullanabilir. ETH’yi ise bir ödeme aracı olarak yürütebilirler.
Ethereum ağı, ağı destekleyen ve ETH işlemleri için yasaklayıcı ağ ücretleri yaratan proof-of-stake fikir birliği algoritmasını kullanır.
Ağ son yıllarda daha da yaygın hale geldiğinden kurucusu Vitalik Buterin proof-of-work’ü bir proof-of-stake mekanizmasıyla değiştirmeye karar vermiştir.
Ethereum 2.0 daha ölçeklenebilir, güvenli ve sürdürülebilir bir blockchain olmayı hedeflemektedir. Yükseltmenin 2021 yılı boyunca gerçekleşmesi düşünülmektedir. Umarız ki Ethereum’un 2022 yılına kadar çevre dostu bir kripto para olduğu söylenebilecektir.
Çevre Dostu Coinler Nasıl Fark Edilebilir?
Bugün kullanılan çoğu kripto para hala Bitcoin tarafından belirlenen orijinal modele güvenir. Bu orijinal model, madencilik yoluyla yeni token’ların oluşturulduğu modeldir. Bu genellikle proof-of-work fikir birliği mekanizması olarak bilinir. Enerji açısından çok yoğun bir algoritmadır.
Kripto paralar çevre dostu mudur?
Bu sorunun cevabı değişiklik gösterecektir. Blockchain’lerin nasıl inşa edildiğine bakılarak soruya yanıt verilebilir.
Çevre dostu bir kripto para, enerji açısından verimli olurken ve karbon ayak izini minimuma indirirken blockchain’in bütünlüğünü korumak için proof-of-stake algoritması gibi alternatif fikir birliği mekanizmalarını kullanmalıdır.
Bir kripto paranın enerji gereksinimleri, barındırıldığı blockchain ağı tarafından kullanılan algoritmaya bağlıdır.
Sürdürülebilir bir kripto paranın bir başka bileşeni de piyasa dinamiğidir. En büyük karbon ayak izine sahip kripto para olan Bitcoin söz konusu olduğunda bile fiyat düştüğünde enerji tüketimi de düşer. Madenciler artık teşvik edilmemektedir. Hatta bazıları süreç onlar için artık karlı olmadığında bilgisayarlarını kapatacak ve madenciliği durduracaktır.
Blockchain Teknolojisi Çevre Dostu Çözümlere Doğru İlerliyor
İyi haber şu ki blockchain sektörü her geçen yıl sürdürülebilir ve çevre dostu kripto paraları yaratmaya daha fazla ilgi göstermektedir. Sürdürülebilirlik ve ölçeklenebilirlik özellikleri mevcut ve yeni kripto paralar için temel kriter haline gelmektedir.
Gelecekte, büyük projelerin bir parçası olan ve hatta gerçek hayattaki malzemeler için ödeme aracı olarak kullanılan daha sürdürülebilir kripto paraları kesinlikle göreceğiz.
Sorumluluk Reddi
Sitemizde yayınlanan her içerik, iyi niyet çerçevesinde kaleme alınmıştır ve genel manada bilgi vermek amacıyla yazılmaktadır. Sitemizden edindiği bilgiler ışığında, okuyucunun yaptığı her hamle, çok net bir şekilde kendi riskidir ve siteyle bir ilgisi yoktur.
Kripto Para Okulu’nda ana amacımız, oldukça kaliteli bilgiler paylaşmaktır. Okuyucularımızın işine yarayacak eğitici ve öğretici içerikleri hazırlamak için yoğun bir mesai harcıyoruz. Bu standardı korumak ve daha da iyi içerikler hazırlamak için, iş ortaklarımız; yazılarımızda yer alarak bize bir komisyon ödemesi yapabilir. Ancak bu komisyonlar, kesinlikle tarafsız, dürüst ve eğitici içerikleri oluşturma sürecimizi negatif etkilemeyecektir.
