IMF’in Petrol Fiyatı Beklentisi Belli Oldu: Piyasalarda Neler Yaşanacak?

Pandemi başından bu yana gündemi en fazla meşgul eden emtialar arasında yer alan Petrol için, şu anda görece stabil bir dönem geçiyor desek, herhalde pek de yanlış bir ifade kullanmış olmayız. Pandeminin Batı dünyasını etkisi altına aldığı ilk dönemlerde arz konusunda yaşanan anlaşmazlıklar da talep düşüşüne eklenince, fiyatlarda adeta bir şok yaşanmış ve Brent Petrol’de fiyatı 17 dolara kadar inerken; WTI tipi petrolün vadeli kontratları ise negatif değerlere düşerek tarihte bir daha görülmesi zor bir sürece imza atmıştı. Ancak sonrasında ise fiyatlarda bir toparlanma başladı. Alınan önlemler sayesine vaka sayıları düşmeye başlarken, ülkeler de kademeli olarak aldıkları önlemleri gevşetmeye başladı. Seyahatlar, eskisi kadar sık olmasa da yine başlarken, OPEC ülkeleri arasında yaşanan sıkıntılar da çözüldü. Bu sayede fiyatlar yeniden toparlansa da şu anda durum yine hiç iç açıcı değil ve düşüş beklentileri hakim olmaya başladı. Batı’da vakaların yeniden arttığı görülüyor. Özellikle İtalya, Fransa ve İngiltere gibi ülkelerde durum giderek daha da kötü hale gelirken, bu ülkelerde yeni tedbirlerin gündemde olduğu görülüyor. Buna ek olarak Amerika’da da durumun pek de farklı olduğunu söylemek güç. Orada da vaka sayıları artarken, bu durumda fiyatın yeniden düşüşe geçebileceği ifade ediliyor. Konuyla ilgili olarak son yorum ise IMF’den geldi. IMF, yayınladığı raporda petrol fiyatlarının önümüzdeki yıl boyunca artmasının pek de mümkün olmadığını belirtti.

IMF’in Petrol Beklentisi: 40-50 Dolar

IMF, geçtiğimiz günlerde Orta Doğu ve Merkez Asya için bölgesel bir ekonomi durum raporu yayınladı. Raporda, petrolün bu bölgenin ekonomisinde büyük bir rol oynadığı ifade edilirken, fiyatın bu sebeple çok önemli olduğuna vurgu yapıldı. Petrol konusunda şu anda sürecin pek de olumlu olmadığına vurgu yapılırken, durum için yapılan değerlendirmede fiyatların 40 ila 50 dolar arasında gidip gelmesinin beklendiği ifade edildi. Raporda, şu ifadelere yer verildi:

Kısa ve orta vade için duruma bakıldığında, arz fazlası gündemde olabilir. Bu negatif bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Talebin de azalan uçuşlar sebebiyle düşüş yaşamaya devam edeceği düşünülebilir. Hal böyle olunca fiyatlarda bir yükseliş beklemek de pek gerçekçi değil.

IMF’in Orta Doğu ve Merkez Asya biriminin yöneticisi olan Jihad Azour ise, konuya dair yaptığı tahminde fiyatın yıl boyunca 40 – 50 dolar arasında gidip geleceğini düşündüğünü söyledi. Azour, şöyle konuştu:

Yaptığımız tahminler, fiyatın 2021 yılının başında 40 ila 45 dolar arasında olacağını ortaya koyuyor. Gelecek yılın geneline baktığımızda ise fiyatların 40 ila 50 dolar arasında gidip gelmesi sürpriz olmaz.

IMF’in tahminlerine bakıldığı zaman petrol fiyatlarında pek de bir değişim beklenmediği görülüyor. Şu anda Brent Petrol’de fiyat 42.45 dolardan işlem görüyor. Yani IMF’e göre, fiyatlar bir süre daha buralarda gidip gelmeye devam edecek.

OPEC+ Ne Yapacak?

Bu noktada önemli olan soru, bir kez daha bir arz şoku yaşanıp yaşanmayacağı. Nisan ayında yaşanan düşüşe bakıldığında temel sebep, önlemler sebebiyle talebin azalması kadar, aynı dönem içinde arzın tam aksi yönünde artmasıydı. Arzın atmasının ana sebebi ise Suudi Arabistan ve Rusya arasında yaşanan sıkıntılardı. Ancak bu sefer, OPEC’in bu noktada daha efektif tedbirler alacağı ifade ediliyor. Daha önce konuyla ilgili olarak yapılan açıklamalar da bu yöndeydi. Süreci değerlendiren Suudi Arabistan Enerji Bakanı Abdulaziz bin Salman, OPEC+ kuruluşunun bu sefer adaptasyon gösterebileceğini söyledi. Başarılı bakan, şöyle konuştu:

Daha önce gösterdik ki bu tarz durumlar karşısında adapte olabiliyoruz. Bence bu çok önemli bir olay. Şartlar değişirse, hızlı bir şekilde adapte olmak çok önemli ve biz de bunu başaracağız. Bu noktada sorumluluklarımızı bir kenara bırakamayız. Bu piyasada olan herkes, bizim ciddi bir şekilde sürecin takipçisi olduğumuzu bilsin ve içini rahat tutsun.

Sürece genel anlamda bakıldığında üye ülkelerin günlük üretimi kısacağı görülüyor. Bunun da talebin azaldığı bu dönemde fiyatın daha da sert bir şekilde düşmesinin önüne geçeceği aşikar. Ancak bu düşüşün ne boyutta normale döneceği de bir başka önemli konu. Şu anda bu konu hakkında net ifadeler görmek mümkün değil ancak zamanla, bu konuda da yeni gelişmeler görmemiz bir hayli olası. Gelen haberlere göre Rusya ve Suudi Arabistan liderleri, bu hafta petrol konusunu konuşmak için iki ayrı görüşme yaptı. Kremlin sözcüsü, yaptığı açıklamada Vladimir Putin ve Muhammed bin Salman arasındaki görüşmelerin özellikle pandemi nedeniyle talebin azaldığı bugünlerde çok önemli olduğunu vurguladı.

Petrol İçin Kötü Senaryolar

Bu konuyu gündemine alan OPEC yöneticisi Mohammad Barkindo ise yaptığı açıklamada benzer ifadeler kullanmıştı. Barkindo, şunları söylemişti:

Şunu net bir şekilde ifade etmek isterim ki, gerek OPEC ülkeleri, gerekse de diğer ülkeler; bu dönemde birlikte çalışmak konusunda son derece istekliyiz. Bu yüzden yeni bir fiyat şoku yaşanmayacağını düşünüyorum. En iyi bildiğimiz şeyi yapmaya devam edeceğiz. Fiyatların yeniden düşüşüne izin vermeyeceğiz. Ayrıca dürüst olmalı ve kendimizi kandırmamalıyız. Beklediğimiz toparlanma gelmeyecek. Daha önce beklediğimiz toparlanma hızı bu değildi, kesinlikle. Virüs, görünüşe göre bizimle daha uzun süreler birlikte olacak gibi. O sebeple talebin şu anda sıkıntılı durduğu net. Adımlarımızı atarken de bunu göz önüne almalıyız.

Kötü senaryo için ise Forbes’un ifade ettiklerine dikkat çekmek gerekiyor. Geçtiğimiz ay dergi yetkilileri, konuyla ilgili olarak bir makale kaleme almış ve fiyatın Brent Petrol bazında 31 dolara kadar düşebileceğini iddia etmişti. Forbes, özellikle de azalacak olan talebe çok net bir şekilde dikkat çekmişti. Öte yandan ülkemizin en önemli ekonomistlerinden birisi olan Şant Manukyan, ay başında süreci değerlendirmişti. Manukyan, sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı değerlendirmede, Petrol için sert bir satış baskısının gelebileceğini ifade etti. Manukyan, süreci şu sözlerle değerlendirmişti:

200 günlük ve 50 günlük ortalamaların altındayız. Bakırla beraber petrol fiyatlarının zayıflık gösteriyor olması büyüme kaygılarının arttığını gösteren bir durum. Önceki dipten bir kırılma gelmesi durumunda biraz daha işlerin çirkinleşeceğini söyleyebiliriz.

Görünüş, Petrol için sürecin çok daha hareketli geçeceğini düşündürüyor. Bu yönde yaşanacak olan kırılımın nereye doğru olacağını ise ancak zaman gösterecek.